Ουκρανία: Συμβιβαστική οδό αναζητούν Ρωσία και Δύση

Διάθεση συμβιβασμού φαίνεται ότι δείχνουν η Δύση και η Ρωσία γύρω από την κρίση της Ουκρανίας. Μετά την ένταση των τελευταίων ημερών και την φημολογία – που προερχόταν κυρίως από τις ΗΠΑ-  ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι θέμα ημερών, φαίνεται πως αναζητείται οδός συμβιβασμού.

Κρίσιμο ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια ανέλαβε ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς που επισκέφθηκε σήμερα το Κίεβο και αύριο αναμένεται να βρεθεί στη Μόσχα. Το μήνυμα της Γερμανίας προς τη Ρωσία είναι ότι υπάρχει περιθώριο διαλόγου στα ζητήματα «ασφάλειας», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Μόσχας Λαβρόφ, είχε υπογραμμίσει ότι «απέχουμε από το να εξαντληθούν οι δυνατότητες διπλωματικής διεξόδου στην ουκρανική κρίση».

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανική κρίση: Η Δύση πλησιάζει σε συμφωνία για το πακέτο κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας

Ειδικότερα ο Όλαφ Σολτς δήλωσε σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Ζελένσκι ότι: «Είμαστε έτοιμοι για έναν σοβαρό διάλογο με τη Ρωσία για θέματα ευρωπαϊκής ασφάλειας». Ιδίως η αναφορά σε θέματα ασφάλειας δεν ήταν τυχαία κάτι που εξηγεί και γιατί την υπογράμμισαν και τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, όπως το πρακτορείο Tass. Υπενθυμίζουμε ότι η Ρωσία έχει αποστείλει το προηγούμενο διάστημα επιστολές και στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ επιδιώκοντας ένα συνολικό διάλογο πάνω στα θέματα συλλογικής ασφάλειας στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων και ζητημάτων όπως η επέκταση του ΝΑΤΟ. Μέχρι τώρα η Μόσχα έχει θεωρήσει μη ικανοποιητικές τις απαντήσεις που έχει λάβει από τις ΗΠΑ, ωστόσο ο διάλογος δεν έχει σταματήσει.

Ακόμα αναφερόμενος στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, τόνισε πως δεν είναι θέμα που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη.

Η νατοϊκή προοπτική της Ουκρανίας και το «παράθυρο» Λαβρόφ

«Το θέμα της συμμετοχής της Ουκρανίας σε συμμαχίες πρακτικά δεν είναι στην ημερήσια διάταξη» είπε, προσθέτοντας ότι είναι περίεργο που η Μόσχα παρουσιάζει το θέμα αυτό ως «σοβαρό πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής». «Ωστόσο, πρόκειται για μια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Όταν κάτι που είναι απολύτως εκτός συζήτησης γίνεται πρόβλημα», είπε. Τόνισε ότι η ελευθερία επιλογής συμμαχιών, «οι θεμελιώδεις αρχές του Ελσίνκι» δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης. Παρ’ όλα αυτά, ζήτησε να αναμετρηθούμε με την πραγματικότητα.

Ο Λαβρόφ στη συνάντησή του με τον Πούτιν, αναφέρθηκε στις απαντήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στις ρωσικές προτάσεις και τόνισε ότι αποτελούνται από δύο σκέλη. Ως προς το πρώτο σκέλος των απαντήσεων που αφορά τα τρία βασικά ζητήματα που σχετίζονται με τις ανησυχίες και τις απαιτήσεις της Μόσχας, τη μη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, τη μη εγκατάσταση επιθετικών οπλικών συστημάτων κοντά στα σύνορα της Ρωσίας και την επιστροφή της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη στις θέσεις που κατείχε το 1997, ο Λαβρόφ είπε ότι η «απάντηση είναι αρνητική, και φυσικά δεν μας ικανοποιεί».

Η αναζήτηση πεδίου συμβιβασμού

Η παρουσία Σολτς στο Κίεβο, ενόψει και της επίσκεψής του στη Μόσχα, αποτυπώνει την προσπάθεια να υπάρξει και μια διπλωματική διέξοδος. Με την ένταση να έχει κλιμακωθεί και κλίμα πολέμου να διαμορφώνεται, το ερώτημα είναι εάν μπορεί να υπάρξει ένα σημείο ισορροπίας που να επιτρέψει σε όλες τις πλευρές μια αποκλιμάκωση της έντασης. Αυτό αφορά ιδιαίτερα χώρες όπως η Γερμανία όπου θα έχουν μεγάλο κόστος σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης και αυστηρών κυρώσεων στη Ρωσία που θα μπορούσαν και να διακυβεύσουν τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Μια συνέχιση του διαλόγου πάνω σε ζητήματα συλλογικής ασφάλειας στην Ευρώπη μαζί με μια έμμεση παραδοχή ότι δεν επίκειται ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ (θέμα που αποτελεί τη βασική «κόκκινη γραμμή» της Μόσχας) θα μπορούσε να κατατείνει σε αυτή την κατεύθυνση.

Η αντίδραση Ζελένσκι

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, σε διάγγελμά του κήρυξε την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου ως «μέρα ενότητας» του Ουκρανικού λαού. Όπως είπε «μας λένε πως εκείνη θα είναι η μέρα της ρωσικής επίθεσης. Εμείς θα την μετατρέψουμε σε μέρα ενότητας» και κάλεσε τους Ουκρανούς να υψώσουν την ουκρανική σημαία. Όπως τόνισε ο κ. Ζελένσκι, την Τετάρτη «θα υψώσουμε σημαίες, θα βάλουμε μπλε και κίτρινες κορδέλες και θα δείξουμε στον κόσμο την ενότητά μας».

Λίγο νωρίτερα, ο κ. Ζελένσκι προέτρεψε αξιωματούχους, πολιτικούς και επιχειρηματίες που πρόσφατα έφυγαν από την Ουκρανία να επιστρέψουν στη χώρα μέσα σε 24 ώρες.

«Είναι καθήκον σας, σε μια τέτοια κατάσταση, να είστε μαζί μας, με τον ουκρανικό λαό. Προτείνω να επιστρέψετε στην πατρίδα σας μέσα σε 24 ώρες και να σταθείτε στο πλευρό του ουκρανικού στρατού, της διπλωματίας και του λαού μας», τόνισε.

Έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη

Μετά τις δηλώσεις Σολτς και Λαβρόφ Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διέρρευσαν την πληροφορία ότι ενδέχεται
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η συνεδρίαση ενδέχεται να γίνει στο περιθώριο της συνόδου με τους ομολόγους τους της Αφρικανικής Ένωσης.

Η τελική απόφαση θα ληφθεί από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Με βάση τον ισχύοντα προγραμματισμό, θα γίνει ενημέρωση για τα αποτελέσματα που θα έχει η αυριανή συνάντηση του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Μια έκτακτη σύνοδος κορυφής «είναι πιθανή, ανάλογα με τις εξελίξεις» είπε ο αξιωματούχος, που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του.

Στόχος να υπάρξει «ενιαίο μέτωπο»

«Είναι σημαντικό να είμαστε σε θέση να εκφράσουμε αμέσως (σ.σ. τις απόψεις μας), με ενιαίο μέτωπο», σχολίασε η ίδια πηγή, επιμένοντας ότι δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση. Μια άλλη πιθανότητα θα ήταν επίσης μια συνεδρίαση των Ευρωπαίων ηγετών μέσω βιντεοκλήσης.

Οι Ευρωπαίοι δηλώνουν έτοιμοι να επιβάλουν βαριές οικονομικές κυρώσεις στη Μόσχα, εφόσον εισβάλει στην Ουκρανία. Οι κυρώσεις θα αποφασιστούν από τις χώρες μέλη και θα εγκριθούν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών, σε συνεργασία με τους εταίρους της ΕΕ.

Η Μόσχα πάντως έκρινε σήμερα «πιθανή» μια διπλωματική λύση και ανακοίνωσε τη λήξη ορισμένων στρατιωτικών ασκήσεων που έκανε στην περιοχή.

Η παρέμβαση Γκουτέρες

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είχε σήμερα ξεχωριστές συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και τον υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπός του.

Ο Γκουτέρες εξέφρασε τη «σοβαρή ανησυχία» του στους δύο υπουργούς για την αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών, «χαιρέτισε τις τρέχουσες διπλωματικές διαβουλεύσεις για την αποκλιμάκωση της έντασης και υπογράμμισε για ακόμη μια φορά ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στη διπλωματία», ανέφερε ο εκπρόσωπος ΟΗΕ Στεφάν Ντουζαρίκ.