Κλιματική αλλαγή: Πακτωλός χρηματοδοτήσεων και επενδύσεων κρατά σε ανάπτυξη τον ρυπογόνο κλάδο του άνθρακα

Τρισεκατομμύρια δολάρια νέων χρηματοδοτήσεων συνεχίζουν να συρρέουν προς τον κλάδο του άνθρακα, που είναι το πιο ρυπογόνο από τα ορυκτά καύσιμα, παρά τις δεσμεύσεις της διεθνούς κοινότητας για την απολιγνιτοποίηση των οικονομιών και τις δεσμεύσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα πως θα γυρίσει την πλάτη σε ρυπογόνες επενδύσεις προκειμένου να φτάσει σε μηδενικό αποτύπωμα μέχρι τα μέσα του αιώνα για την πάταξη της κλιματικής αλλαγής.

Στην διαπίστωση αυτή καταλήγει έκθεση της γερμανικής, μη κερδοσκοπικής οργάνωσης για την προώθηση θεμάτων περιβάλλοντος και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Urgewald και συνεργατών της, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg. Μάλιστα, η έκθεση υπολογίζει πως οι εμπορικές τράπεζες έχουν διοχετεύσει κονδύλια άνω των 1,5 τρισ. δολαρίων κατά μήκος της αλυσίδας του άνθρακα, μόνο από τις αρχές του 2019.

Τα νούμερα αυτά έρχονται να αμφισβητήσουν τις προθέσεις των τραπεζών, οι περισσότερες από τις οποίες επέλεξαν, τον περασμένο Νοέμβριο στο πλαίσιο της κλιματικής συνόδου, να ενταχθούν στην λεγόμενη χρηματοοικονομική συμμαχία της Γλασκόβης για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα (GFANZ) που ίδρυσε ο Βρετανός πρώην κεντρικός τραπεζίτης Μαρκ Κάρνεϊ. Συγκεκριμένα στην GFANZ είχαν υπογράψει τη συμμετοχή τους 450 τράπεζες και funds, ήτοι η παγκόσμια ελίτ του κλάδου, με την πρόθεση να συγκεντρώσουν και να διαθέσουν 100 τρισ. δολάρια για την ενεργειακή μετάβαση του πλανήτη μέσα στα επόμενα τριάντα χρόνια.

It’s #ValentinesDay & love is in the air… but it’s time for banks to break up with #FossilFuels!

European banks still funnel billions of $s into companies expanding oil & gas – led by ‘Net Zero Banking Alliance’ members @HSBC @Barclays & @BNPParibas https://t.co/Z545BS8Ctw pic.twitter.com/YMl22Rahsb

— ShareAction (@ShareAction) February 14, 2022

«Αυτό που βλέπουμε είναι η κορυφή του παγόβουνου. Είναι σαφές πως οι εταιρείες δεν μεταβάλλονται» σχολίασε χαρακτηριστικά η βραβευμένη Γερμανίδα περιβαλλοντολόγος και ιδρύτρια της Urgewald, Χέφα Σούκινγκ. Μάλιστα, όπως κατήγγειλε, «τεράστια μεγέθη κονδυλίων διοχετεύεται σε μια βιομηχανία που είναι ο χειρότερος εχθρός του κλίματος».

Ανοιχτές οι στρόφιγγες του χρήματος 

Πραγματικά, αυτό που διαπιστώνει η έκθεση είναι πως, αν και οι περισσότερες διεθνείς τράπεζες αποδέχονται την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ελάχιστες είναι πραγματικά πρόθυμες να γυρίσουν την πλάτη στους πλούσιους και κερδοφόρους πελάτες τους από τον κλάδο των ορυκτών καυσίμων.

Μάλιστα, ως κορυφαίοι χρηματοδότες project άνθρακα φιγουράρουν, μεταξύ άλλων, η ιαπωνική Mizuho Financial Group Inc, οι βρετανικές HSBC και Barclays Plc και οι αμερικάνικες Citigroup Inc. και JPMorgan Chase & Co., καθώς επίσης και μεγάλες κινεζικές τράπεζες.

Αντιστοίχως, συνολικά οι μεγάλοι διεθνείς θεσμικοί επενδυτές εκτιμάται πως διαθέτουν μερίδια αξίας άνω των 1,2 τρισ. δολαρίων στην παγκόσμια βιομηχανία άνθρακα. Μεταξύ των μεγαλοεπενδυτών, οι δύο κορυφαίοι είναι τα αμερικανικά μέγα funds της BlackRock και της Vanguard Group, με assets σε μετοχές και ομόλογα ύψους τουλάχιστον 100 δισ. δολαρίων έκαστη.

Τραγική ειρωνεία είναι πως βέβαια αμφότερα τα funds είναι μέλη της πρωτοβουλίας «Net Zero Asset Managers», που είναι ένα παγκόσμιο γκρουπ που απαρτίζεται από asset managers, οι οποίοι έχουν δεσμευτεί να υποστηρίξουν το στόχο του μηδενισμού των εκπομπών το αργότερο μέχρι το 2050.

Βέβαια το διάστημα 2020 και 2021 υπάρχουν κάποια σημάδια υποχώρησης των χρηματοδοτήσεων, όμως δεν είναι ακόμη σαφές αν η εξέλιξη αυτή ήρθε σαν αποτέλεσμα της πανδημίας και των οικονομικών συνεπειών της ή αν πράγματι σηματοδοτεί μια στροφή της τάσης που θα έχει και συνέχεια τα επόμενα χρόνια.

Είναι, άλλωστε, κοινό μυστικό πως η εκτίναξη των ενεργειακών τιμών και η άνοδος της ζήτησης μετά την σταθεροποίηση των οικονομιών, έστρεψαν πολλές χώρες πίσω στον άνθρακα επαναφέροντας στο τραπέζι projects άνθρακα που έβαλαν σε δεύτερη μοίρα την προστασία του περιβάλλοντος.