Καταναλωτές σε απόγνωση: Καλπάζει η ακρίβεια αδειάζοντας το «καλάθι της νοικοκυράς»

Σφίγγει ολοένα και περισσότερο ο κλοιός της ακρίβειας, με τα ελληνικά νοικοκυριά – και ειδικά τα πιο ευάλωτα – όχι μόνο να δυσκολεύονται να πληρώσουν στους υπέρογκους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και να διστάζουν να γεμίσουν το καλάθι του σούπερ μάρκετ.

Μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες, από τα μέσα Νοεμβρίου του 2021 έως σήμερα, και παρά την επιστροφή των προσφορών και των προωθητικών ενεργειών, η μέση τιμή στις πατάτες έχει αυξηθεί σε ποσοστό 47%, στα μακαρόνια 23%, στο ελαιόλαδο πάνω από 10%, στο φρέσκο γάλα και στα τυροκομικά 8%, στα αλλαντικά 5% και στα απορρυπαντικά 4%.

Όταν τα είδη διατροφής αποτελούν το 35,9% των συνολικών μηνιαίων δαπανών των φτωχότερων νοικοκυριών, με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (για τα μη φτωχά νοικοκυριά το αντίστοιχο ποσοστό είναι 22,2%), οι ανατιμήσεις στα βασικά προϊόντα τροφίμων γίνονται δυσβάσταχτες.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον μήνα Ιανουάριο το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 65%.

Νέο ρεκόρ στον πληθωρισμό

Την πορεία της ακρίβειας με την κατάρριψη ενός ακόμη ρεκόρ στον τιμάριθμο αναμένεται να πιστοποιήσει και επίσημα η αυριανή δημοσίευση από την Ελληνική Στατιστική Αρχή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή Ιανουαρίου.

Ήδη, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής για την Ελλάδα, ο πληθωρισμός του Ιανουαρίου πιθανόν να αγγίξει το «φράγμα» του 6% από το 5,1% που ήταν τον Δεκέμβριο.

Αύξηση 6,6% σε τρεις μήνες

Ένα καλάθι 20 επώνυμων προϊόντων στις 13 Νοεμβρίου κόστιζε 46,61 ευρώ με βάση τις μέσες τιμές που παρουσιάζονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-Καταναλωτής της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή. Ο λογαριασμός για το ίδιο καλάθι στις 12 Φεβρουαρίου ήταν 49,70 ευρώ, με την ποσοστιαία αύξηση να φθάνει στο 6,6%, παρότι σε κάποια προϊόντα λόγω των προσφορών οι τιμές μειώθηκαν.

Πότε θα υπάρξει αποκλιμάκωση;

Την ώρα που η ακρίβεια έχει εκτοξευτεί στα επίπεδα που ήταν το 2010, έτος όμως που οι ονομαστικοί μισθοί στην Ελλάδα ήταν υψηλότεροι σε σχέση με τους σημερινούς, η μεγάλη αύξηση κατά 29,4% του κόστους παραγωγής στη βιομηχανία τον Δεκέμβριο έχει ήδη προδιαγράψει την πορεία των ανατιμήσεων για το πρώτο τρίμηνο του έτους.

Άλλωστε και τα μηνύματα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) σε ό,τι αφορά τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών παραμένουν δυσοίωνα, με τον δείκτη τιμών τροφίμων FAO να φτάνει τον Ιανουάριο του 2022 στις 135,7 μονάδες αυξημένος κατά 19% σε σχέση με τον Ιανουάριο 2021.

Ανά κατηγορία, οι τιμές του κρέατος είναι αυξημένες κατά 17%, των γαλακτοκομικών κατά 19%, των δημητριακών κατά 12%, των ελαίων κατά 34% και της ζάχαρης κατά 20%.

Στην εγχώρια αγορά, οι μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών, αλλά και τις εισαγωγές τελικών τροφίμων και ποτών από τις διεθνείς αγορές.

Με αυτά τα δεδομένα, παράγοντες της αγοράς αναφέρουν πως τα όποια δείγματα αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού δεν πρόκειται να τα δούμε πριν τον Ιούλιο.

Το οικονομικό επιτελείο από την πλευρά του εξετάζει διάφορα σενάρια για να βρεθεί τρόπος να προστατευτούν τα νοικοκυριά από την ακρίβεια σε βασικά είδη.

Οι έκτακτες επιδοματικές ενισχύσεις στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά -ενδεχομένως μέσω κουπονιών- φαίνεται ότι είναι το σενάριο που προκρίνεται, αν και ακόμη δεν υπάρχει οριστική απόφαση.