ΔΝΤ: Οι τρεις άξονες της ανάκαμψης και τα ινδονησιακά moto της Γκεοργκίεβα

Όταν η Ομάδα των υπουργών Οικονομικών της G20 και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών συγκεντρωθούν στην Τζακάρτα αυτή την εβδομάδα, μπορούν να εμπνευστούν από την ινδονησιακή φράση gotong royong, «συνεργαζόμαστε για την επίτευξη ενός κοινού στόχου». Με αυτά τα λόγια η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείο, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα ξεκινά το άρθρο της, αναφορικά με τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας και τι πρέπει να γίνει.

Επισημαίνει μάλιστα, ότι το πνεύμα της συνεργασίας είναι πιο σημαντικό από ποτέ, «καθώς οι χώρες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη πορεία με εμπόδια φέτος».

Σύμφωνα με την κ. Γκεοργκίεβα, τα καλά είναι ότι η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη συνεχίζεται, αλλά ο ρυθμός της έχει μετριαστεί εν μέσω υψηλής αβεβαιότητας και αυξανόμενων κινδύνων.

«Πριν από τρεις εβδομάδες, μειώσαμε τις παγκόσμιες προβλέψεις μας σε ένα ακόμα υγιές 4,4% για το 2022, εν μέρει λόγω της επανεκτίμησης των προοπτικών ανάπτυξης στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα», υπογραμμίζει.

Έκτοτε, οι οικονομικοί δείκτες συνέχισαν να υποδεικνύουν ασθενέστερη δυναμική ανάπτυξης , λόγω της παραλλαγής Ομικρον και των επίμονων διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι τιμές του πληθωρισμού ήταν υψηλότερες από τις αναμενόμενες σε πολλές οικονομίες, οι χρηματοπιστωτικές αγορές παραμένουν ασταθείς και οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αυξηθεί απότομα.

Γι’ αυτό χρειαζόμαστε ισχυρή διεθνή συνεργασία και εξαιρετική ευελιξία, τονίζει και προσθέτει ότι για τις περισσότερες χώρες, αυτό σημαίνει να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την απασχόληση, διατηρώντας παράλληλα τον πληθωρισμό υπό έλεγχο και διατηρώντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα—όλα στο πλαίσιο των υψηλών επιπέδων χρέους.

Η νέα έκθεση του ΔΝΤ προς την G20 δείχνει πόσο περίπλοκη είναι αυτή η πορεία μετ’ εμποδίων και τι μπορούν να κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να την ξεπεράσουν.

Και η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, επισημαίνει τρεις προτεραιότητες, προς την κατεύθυνση αυτή:

Πρώτον, χρειαζόμαστε ευρύτερες προσπάθειες για την καταπολέμηση του «οικονομικού» long- Covid

Προβλέπουμε σωρευτικές απώλειες παγκόσμιας παραγωγής από την πανδημία σχεδόν 13,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2024. Η Ομικρον είναι η τελευταία υπενθύμιση ότι η διαρκής και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη είναι αδύνατη όσο συνεχίζεται η πανδημία.

Σε αυτό το περιβάλλον, η καλύτερη άμυνά μας είναι να περάσουμε από τη μοναδική εστίαση στα εμβόλια στη διασφάλιση της δίκαιης πρόσβασης σε κάθε χώρα σε μια ολοκληρωμένη εργαλειοθήκη COVID-19 με εμβόλια, δοκιμές και θεραπείες.

Η προκαταβολική χρηματοδότηση ύψους 23,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την κάλυψη του κενού χρηματοδότησης του ACT-Accelerator θα είναι μια σημαντική προκαταβολή για τη διανομή αυτής της δυναμικής εργαλειοθήκης παντού. Στο μέλλον, ο ενισχυμένος συντονισμός μεταξύ των υπουργείων Οικονομικών και Υγείας της G20 είναι απαραίτητος για την αύξηση της ανθεκτικότητας—τόσο σε πιθανές νέες παραλλαγές SARS-CoV-2 όσο και σε μελλοντικές πανδημίες που θα μπορούσαν να θέτουν συστημικούς κινδύνους.

Ο τερματισμός της πανδημίας θα βοηθήσει επίσης στην αντιμετώπιση των ουλών από την οικονομική μακροχρόνια CoVID . Σκεφτείτε τις βαθιές αναταραχές σε πολλές επιχειρήσεις και αγορές εργασίας. Και σκεφτείτε το κόστος για τους φοιτητές παγκοσμίως, που υπολογίζεται σε έως και 17 τρισεκατομμύρια δολάρια στη διάρκεια της ζωής τους λόγω των απωλειών μάθησης, της χαμηλότερης παραγωγικότητας και των διαταραχών στην απασχόληση.

Το κλείσιμο των σχολείων ήταν ιδιαίτερα έντονο για τους μαθητές σε αναδυόμενες οικονομίες όπου το μορφωτικό επίπεδο ήταν πολύ χαμηλότερο στην αρχή – απειλώντας να επιδεινώσει την επικίνδυνη απόκλιση μεταξύ των χωρών.

Τί μπορεί να γίνει; Ισχυρή πολιτική δράση. Η ενίσχυση των κοινωνικών δαπανών, τα προγράμματα αναβάθμισης των δεξιοτήτων, η επανορθωτική κατάρτιση για τους δασκάλους και η διδασκαλία των μαθητών θα βοηθήσουν τις οικονομίες να επανέλθουν σε καλό δρόμο και να χτίσουν ανθεκτικότητα στις μελλοντικές προκλήσεις υγείας και οικονομίας.

Δεύτερον, οι χώρες πρέπει να κινηθούν στον κύκλο νομισματικής σύσφιξης

Ενώ υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των οικονομιών και υψηλή αβεβαιότητα στο μέλλον, πληθωριστικές πιέσεις έχουν εμφανιστεί σε πολλές χώρες, απαιτώντας την απόσυρση των νομισματικών προσαρμογών όπου είναι απαραίτητο.

Στο μέλλον, είναι σημαντικό να βαθμονομούνται οι πολιτικές ανάλογα με τις συνθήκες της χώρας. Σημαίνει απόσυρση της νομισματικής προσαρμογής σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι αγορές εργασίας είναι στενές και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό αυξάνονται. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της ζώνης του ευρώ, μπορούν να αντέξουν οικονομικά να ενεργήσουν πιο αργά, ειδικά εάν η άνοδος του πληθωρισμού σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις τιμές της ενέργειας. Αλλά και αυτοί θα πρέπει να είναι έτοιμοι να δράσουν εάν τα οικονομικά δεδομένα απαιτούν ταχύτερο άξονα πολιτικής.

Ορισμένες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες έχουν ήδη αναγκαστεί να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια. Και ο άξονας πολιτικής στις προηγμένες οικονομίες μπορεί να απαιτήσει πρόσθετη αυστηροποίηση σε ένα ευρύτερο φάσμα εθνών.

Τρίτον, οι χώρες πρέπει να στρέψουν την εστίασή τους στη δημοσιονομική βιωσιμότητα

Καθώς οι χώρες βγαίνουν από την πανδημία, πρέπει να αξιολογήσουν προσεκτικά τις δημοσιονομικές τους πολιτικές . Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί: τα έκτακτα δημοσιονομικά μέτρα βοήθησαν στην αποτροπή μιας άλλης Μεγάλης Ύφεσης, αλλά έχουν επίσης εκτοξεύσει τα επίπεδα χρέους. Το 2020, παρατηρήσαμε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση του χρέους τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, με το παγκόσμιο χρέος —τόσο δημόσιο όσο και ιδιωτικό— να αυξάνεται στα 226 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

ΣΎμφωνα πάντα με την κ. Γκεοργκίεβα το ΔΝΤ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα παρέχοντας μακροοικονομικά πλαίσια και αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους. Και ενθαρρύνει για μεγαλύτερη διαφάνεια χρέους : ζητώντας μεγαλύτερη αποκάλυψη του τι οφείλει μια χώρα-μέλος και σε ποιον όταν αναζητά χρηματοδότηση από το ΔΝΤ, και συνεργαζόμενοι με τα μέλη μας μέσω της Πολυδιάστατης Προσέγγισης ΔΝΤ-Παγκόσμιας Τράπεζας για την ευπάθεια του χρέους .

Πρέπει επίσης να βασιστούμε στην ιστορική κατανομή των Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων ύψους 650 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εκτός από τη διατήρηση των νέων SDR ως αποθεματικών, ορισμένα μέλη έχουν ήδη αρχίσει να τα αξιοποιούν σωστά.

Για να μεγεθύνουμε τον αντίκτυπο της κατανομής, ενθαρρύνουμε τη διοχέτευση νέων ΕΤΔ μέσω του Καταπιστεύματος για τη Μείωση της Φτώχειας και την Ανάπτυξη , το οποίο παρέχει χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους σε χώρες χαμηλού εισοδήματος και του νέου Καταπιστεύματος Ανθεκτικότητας και Αειφορίας .

Καθώς οι χώρες αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις, το ΔΝΤ θα τις υποστηρίξει με βαθμονομημένες συμβουλές πολιτικής, ανάπτυξη ικανοτήτων και οικονομική βοήθεια όπου χρειάζεται. Το κλειδί είναι να φέρουμε την ευελιξία σε όλες τις πτυχές της χάραξης πολιτικής — αλλά ακόμη και αυτό δεν αρκεί.

Πρέπει επίσης να ακολουθήσουμε το πνεύμα του μότο της Ινδονησίας, Bhinneka Tunggal Ika — «Ενότητα στη διαφορετικότητα». Μαζί μπορούμε να ξεπεράσουμε την πορεία με τα εμπόδια σε μια ανθεκτική ανάκαμψη που λειτουργεί για όλους.