ΕΚΤ: Τι προβληματίζει τις επιχειρήσεις στην ζώνη του ευρώ – Προσδοκίες και προβληματισμοί για το μέλλον

Στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για περισσότερη εξωστρέφεια, και σε σε μια προσπάθεια να αφουγκραστούν τις ανάγκες, τις ανησυχίες αλλά και τους προβληματισμούς της αγοράς, στελέχη της ΕΚΤ είχαν σειρά επαφών με εκπροσώπους 74 κορυφαίων μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη ζώνη του ευρώ.

Οι επαφές πραγματοποιήθηκαν κυρίως μεταξύ 10 και 19 Ιανουαρίου 2022.

Τα αποτελέσματα κρίνονται από την ΕΚΤ ως ιδιαιτέρως εποικοδομητικά, και βοηθούν στο να αποκτήσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μια πιο σαφή εικόνα για την επιχειρηματική πραγματικότητα στην Ευρώπη.

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, από τις συζητήσεις προέκυψε ότι αρκετοί ανέφεραν ισχυρή ή αυξανόμενη ζήτηση στους περισσότερους τομείς, ωστόσο δεν ήταν και λίγοι εκείνοι που είπαν ότι η στενότητα στην προσφορά συνέχισε να περιορίζει την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στη ζήτηση. Από αυτή την άποψη, ελάχιστα είχαν αλλάξει τους τελευταίους μήνες.

Η κατάσταση στη βιομηχανία

Οι βιομηχανίες για παράδειγμα, μιλούν για υγιή βιβλία παραγγελιών και μεγάλους χρόνους παράδοσης, αλλά οι ελλείψεις εισροών καθιστούσαν δύσκολη την κάλυψη των παραγγελιών.

Η οξεία έλλειψη ημιαγωγών που αντιμετωπίζει η αυτοκινητοβιομηχανία (μετά την εξάπλωση της παραλλαγής Δέλτα του κορωνοϊού COVID-19 μέσω της Ασίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) είχε μειωθεί κάπως το τέταρτο τρίμηνο του 2021.

Ωστόσο, οι ελλείψεις σε τσιπ και τα σχετικά ηλεκτρονικά εξαρτήματα παρέμειναν σε όλη τη βιομηχανία.

Επιπλέον, οι σποραδικές ελλείψεις άλλων υλικών που προκαλούνται από τη συμφόρηση στα λιμάνια μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και την έλλειψη οδικών εμπορευματικών μεταφορών και χωρητικότητας αποθήκευσης, που επηρέασαν μεγάλο μέρος της βιομηχανίας, δεν είχαν επίσης αμβλυνθεί τους τελευταίους μήνες.

Έτσι, η προσφορά βιομηχανικών αγαθών δυσκολεύτηκε να συμβαδίσει με την τελική καταναλωτική ζήτηση. Τα αποθέματα εισροών και ετοίμων προϊόντων ήταν συνεπώς χαμηλά, ενώ τα αποθέματα ημικατεργασμένων προϊόντων (και αγαθών υπό διαμετακόμιση) έτειναν να είναι υψηλά.

Κατασκευαστές ακινήτων και υπηρεσίες

Οι επαφές στον τομέα των κατασκευών και των ακινήτων ανέφεραν επίσης ισχυρή ζήτηση, ειδικά στον ακμάζοντα τομέα των κατοικιών.

Παρά την εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον από τον Νοέμβριο, οι συζητήσεις με τον κλάδο των υπηρεσιών παρουσίασαν μια σχετικά αισιόδοξη αξιολόγηση των επιχειρηματικών συνθηκών.

Στην περίπτωση των ταξιδιών και του τουρισμού, η βασική τάση κάνει λόγο για ανάκαμψη της ζήτησης, υποβοηθούμενη, μεταξύ άλλων, από την επανέναρξη των ταξιδιών στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Νοέμβριο.

Λιανικό εμπόριο

Εν τω μεταξύ, οι έμποροι λιανικής παρατήρησαν ότι η χαμηλή παρουσία στα καταστήματα αντισταθμίστηκε από την υψηλή αναλογία πωλήσεων προς τους πελάτες και από τη συνεχιζόμενη ισχυρή ανάπτυξη της διαδικτυακής δραστηριότητας.

Οι προοπτικές για το μέλλον

Όσον αφορά το μέλλον, οι περισσότεροι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων παρέμειναν αισιόδοξοι για τις προοπτικές της δραστηριότητας το 2022.

Η εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον θα μπορούσε να προκαλέσει επιβράδυνση της δραστηριότητας τις επόμενες εβδομάδες, αλλά η επίδραση αναμένεται να είναι σχετικά βραχύβια.

Εκτιμούν μάλιστα, ότι τα ισχυρά βιβλία παραγγελιών θα συντηρήσουν την αναπτυξιακή τροχιά στον μεταποιητικό τομέα για αρκετούς μήνες, ενώ η χαλάρωση των μέτρων περιορισμού της COVID-19 – μόλις περάσει το τελευταίο κύμα της πανδημίας – θα δώσει νέα ώθηση στην ανάκαμψη των υπηρεσιών που εξαρτώνται από την κοινωνική επαφή.

Από την άποψη αυτή, οι εκπρόσωποι από τον ταξιδιωτικό κλάδο αναμένουν ένα σχετικά κανονικό καλοκαίρι το 2022. Ο κύριος κίνδυνος για αυτήν την θετική προοπτική είναι η επίδραση του υψηλότερου και/ή πιο επίμονου πληθωρισμού (ειδικά των λογαριασμών ενέργειας) που διαβρώνει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και συνεπώς περιορίζει την τελική καταναλωτική ζήτηση.

Η αγορά εργασίας

Οι επαφές αναφέρθηκαν και στις πιο σφικτές συνθήκες στην αγορά εργασίας.

Υπήρχε τόσο μεγάλη ζήτηση για εργατικό δυναμικό όσο και κάποια έλλειψη προσφοράς, αν και η κατάσταση διέφερε σημαντικά μεταξύ επιχειρήσεων, τομέων και γεωγραφικών περιοχών.

Ενώ η πανδημία έπαιξε ρόλο (υποχρεώνοντας ή ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να μετακινηθούν σε θέσεις εργασίας σε άλλους κλάδους, να προσαρμόσουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής ή να επιστρέψουν στην πατρίδα τους στην περίπτωση των μεταναστών εργαζομένων), υπήρχαν επίσης μακροχρόνιες ελλείψεις σε ορισμένους τομείς και για ορισμένα προφίλ.

Η επιτάχυνση της διαδικασίας ψηφιοποίησης και απαλλαγής από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δημιούργησε ευρεία ζήτηση για συγκεκριμένες δεξιότητες, τις οποίες τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν παρείχαν μέχρι στιγμής σε επαρκή ποσότητα.

Εν τω μεταξύ, οι επαφές έδειξαν ότι οι άνθρωποι γίνονταν όλο και πιο απρόθυμοι να αναλάβουν εργασίες που θεωρούσαν μη ελκυστικές (π.χ. που αφορούσαν εργασία με βάρδιες, εργασία έξω ή τακτικά ταξίδια μακριά από το σπίτι).

Αυξήσεις στις τιμές

Οι περισσότερες επαφές ανέφεραν αύξηση των τιμών και πιο δυναμικό περιβάλλον τιμολόγησης, ειδικά στον βιομηχανικό τομέα. Η πλειοψηφία στους τομείς της μεταποίησης και των κατασκευών ανέφεραν ότι οι τιμές πώλησης είχαν αυξηθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2021, σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντικά, και αυτό αναμενόταν να συνεχιστεί το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Η επίδραση της αύξησης των τιμών πολλών πρώτων υλών και του κόστους logistics το 2021 εξακολουθούσε να τροφοδοτείται μέσω της αλυσίδας αξίας και το περιβάλλον ζήτησης για τη μετακύλιση αυτών των δαπανών στις τιμές παρέμεινε πολύ ευνοϊκό στους περισσότερους τομείς.

Οι τιμές της ενέργειας

Οι τιμές της ενέργειας είχαν αυξηθεί σημαντικά στα τέλη του 2021, κάτι που για πολλές εταιρείες σημαίνει ότι θα αυξήσουν τις τιμές τους το 2022.

Αυξήσεις στους μισθούς

Οι περισσότεροι εκ των εκπροσώπων προβλέπουν ότι οι αυξήσεις στους μισθούς θα επιταχυνθούν φέτος, προσθέτοντας ότι η τάση αυτή θα αντισταθμίσει το πάγωμα των μισθών σε πολλές εταιρείες το 2020 ή το 2021 ως απάντηση στην πανδημία, τις αυστηρές συνθήκες στην αγορά εργασίας σε ορισμένες περιοχές και την αύξηση του κόστους ζωής, ιδίως λόγω των τιμών της ενέργειας που ήταν πολύ εμφανείς στους οικιακούς λογαριασμούς.

Όσον αφορά το τελευταίο, ορισμένες επαφές τόνισαν τη σημασία των μισθολογικών συμφωνιών που λαμβάνουν υπόψη τον αναμενόμενο μέσο πληθωρισμό διαχρονικά και όχι τις μηνιαίες κορυφές που οφείλονται στις ασταθείς τιμές της ενέργειας. Συνήθως, οι επαφές δήλωσαν ότι ανέμεναν οι αυξήσεις των μέσων μισθών να μετακινηθούν από περίπου 2% στο πρόσφατο παρελθόν στο 3% ή ενδεχομένως και περισσότερο φέτος.