UNCTAD: Σε ιστορικά υψηλά το παγκόσμιο εμπόριο – Οι τάσεις που θα κυριαρχήσουν το 2022

Όλες οι μεγάλες οικονομίες που βασίζονται στο εμπόριο, είδαν τις εισαγωγές και τις εξαγωγές να αυξάνονται πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα το τέταρτο τρίμηνο του 2021, με το εμπόριο αγαθών να αυξάνεται εντονότερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο από ό,τι στις ανεπτυγμένες χώρες.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της UNCTAD για το Παγκόσμιο Εμπόριο, που δημοσιεύτηκε στις 17 Φεβρουαρίου, το 2021 το παγκόσμιο εμπόριο αγαθών παρέμεινε ισχυρό και το εμπόριο υπηρεσιών τελικά επέστρεψε στα προ COVID-19 επίπεδα.

«Συνολικά, η αξία του παγκόσμιου εμπορίου έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ 28,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021», αναφέρει η έκθεση. Πρόκειται για αύξηση 25% το 2020 και 13% υψηλότερη σε σύγκριση με το 2019, πριν χτυπήσει η πανδημία του COVID-19.

Το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους καταγράφηκε εντυπωσιακή ανάπτυξη, ενώ το δεύτερο εξάμηνο η ανάπτυξη συνεχίστηκε αν και με βραδύτερο ρυθμό.

Μετά από ένα σχετικά αργό τρίτο τρίμηνο, η ανάπτυξη του εμπορίου επιταχύνθηκε ξανά το τέταρτο τρίμηνο, όταν το εμπόριο αγαθών αυξήθηκε κατά σχεδόν 200 δισεκατομμύρια δολάρια, επιτυγχάνοντας νέο ρεκόρ 5,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Εν τω μεταξύ, το εμπόριο υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 50 δισεκατομμύρια δολάρια φτάνοντας τα 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, λίγο πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα.

Μεγαλύτερη ανάπτυξη του εμπορίου στις αναπτυσσόμενες χώρες

Η έκθεση δείχνει ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2021, όλες οι μεγάλες εμπορικές οικονομίες είδαν τις εισαγωγές και τις εξαγωγές να αυξάνονται πολύ πάνω από τα προ-πανδημικά επίπεδα το 2019.

Όμως το εμπόριο αγαθών αυξήθηκε πιο έντονα στον αναπτυσσόμενο κόσμο από ό,τι στις ανεπτυγμένες χώρες.

Οι εξαγωγές των αναπτυσσόμενων χωρών ήταν περίπου 30% υψηλότερες από ό,τι την ίδια περίοδο το 2020, σε σύγκριση με 15% για τις πλουσιότερες χώρες.

Η ανάπτυξη ήταν υψηλότερη στις περιοχές εξαγωγής εμπορευμάτων, καθώς αυξήθηκαν οι τιμές των εμπορευμάτων. Επιπλέον, η ανάπτυξη του εμπορίου Νότου-Νότου (South-South Trade) ήταν πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, με αύξηση 32% από έτος σε έτος.

Σημαντική ανάπτυξη του εμπορίου στους περισσότερους τομείς

Εκτός από τον εξοπλισμό μεταφορών, όλοι οι οικονομικοί τομείς σημείωσαν σημαντική αύξηση από έτος σε έτος στην αξία των συναλλαγών τους κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2021.

«Οι υψηλές τιμές των καυσίμων βρίσκονται πίσω από την έντονη αύξηση της αξίας του εμπορίου στον ενεργειακό τομέα», αναφέρει η έκθεση, «η ανάπτυξη του εμπορίου ήταν επίσης πάνω από το μέσο όρο για τα μέταλλα και τα χημικά προϊόντα».

Ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας έλλειψης ημιαγωγών, η ανάπτυξη του εμπορίου σε εξοπλισμό επικοινωνιών, οδικά οχήματα και όργανα ακριβείας ήταν υποτονική.

Οι προβλέψεις για το 2022

Η έκθεση της UNCTAD αναφέρει ότι η ανάπτυξη του εμπορίου θα επιβραδυνθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Αναμένονται θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης τόσο για το εμπόριο αγαθών όσο και για τις υπηρεσίες, αν και οριακά, διατηρώντας τις αξίες του εμπορίου σε επίπεδα παρόμοια με τους τελευταίους τρεις μήνες του 2021.

«Η θετική τάση για το διεθνές εμπόριο το 2021 ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των αυξήσεων στις τιμές των εμπορευμάτων, της υποχώρησης των πανδημικών περιορισμών και της ισχυρής ανάκαμψης της ζήτησης λόγω των πακέτων τόνωσης της οικονομίας», αναφέρει η έκθεση.

«Καθώς αυτές οι τάσεις είναι πιθανό να υποχωρήσουν, οι τάσεις του διεθνούς εμπορίου αναμένεται να ομαλοποιηθούν το 2022».

Παράγοντες που θα διαμορφώσουν το παγκόσμιο εμπόριο το 2022

Η ανάπτυξη του εμπορίου το 2022 είναι πιθανό να είναι χαμηλότερη από την αναμενόμενη, δεδομένων των μακροοικονομικών τάσεων.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη προς τα κάτω κατά 0,5 μονάδες, σημειώνει η έκθεση, λαμβάνοντας υπόψη τον επίμονο πληθωρισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ανησυχίες που σχετίζονται με τον τομέα των ακινήτων της Κίνας.

Επισημαίνει επίσης τις συνεχείς διαταραχές υλικοτεχνικής υποστήριξης και τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, λέγοντας ότι «οι προσπάθειες για τη συντόμευση των αλυσίδων εφοδιασμού και τη διαφοροποίηση των προμηθευτών θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα πρότυπα του παγκόσμιου εμπορίου κατά το 2022».

Όσον αφορά τις εμπορικές ροές, η έκθεση προβλέπει την τάση αύξησης της περιφερειοποίησης λόγω των διαφόρων εμπορικών συμφωνιών και περιφερειακών πρωτοβουλιών, καθώς και της «αυξανόμενης εξάρτησης γεωγραφικά πιο κοντινών προμηθευτών».

Επιπλέον, τα εμπορικά πρότυπα το 2022 αναμένεται να αντανακλούν την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για προϊόντα που είναι περιβαλλοντικά βιώσιμα.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης τα επίπεδα ρεκόρ του παγκόσμιου χρέους, προειδοποιώντας ότι οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους είναι πιθανό να ενταθούν λόγω των αυξανόμενων πληθωριστικών πιέσεων.

«Μια σημαντική αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών θα αύξανε την πίεση στις πιο υπερχρεωμένες κυβερνήσεις, ενισχύοντας τις ευπάθειες και επηρεάζοντας αρνητικά τις επενδύσεις και τις διεθνείς εμπορικές ροές», προειδοποιεί η έκθεση.