Ναυτιλία: Αλλάζει… ρότα το λιμάνι – πάρκινγκ

Αν και περισσότερο γνωστό ως περιοχή φιλοξενίας παροπλισμένων πλοίων, λίγοι ξέρουν ότι το λιμάνι της Ελευσίνας είναι ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια εξυπηρέτησης του χύδην φορτίου στη χώρα μας. Μάλιστα, τώρα φιλοδοξεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην επικείμενη αύξηση του όγκου εργασιών φορτοεκφόρτωσης, κυρίως οικοδομικών υλικών, για τις ανάγκες υλοποίησης του εμβληματικού έργου στο Ελληνικό. Σύμφωνα με τη διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας, η εμπορευματική κίνηση αυξήθηκε κατά 50% το 2020 σε σχέση με το 2019. Ο κόλπος της Ελευσίνας αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και ασφαλέστερα καταφύγια παροπλισμένων πλοίων στον κόσμο. Και αυτό λόγω της μορφολογίας του (κλειστή θάλασσα). Κάθε φορά που η ναυτιλία αντιμετωπίζει μια μικρή ή μεγαλύτερη κρίση, τα πλοία που «περισσεύουν» βρίσκουν φιλοξενία στον κόλπο της Ελευσίνας. Στην «πίσω αυλή» του λιμανιού του Πειραιά, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται στη ναυτιλιακή αργκό.

Το ίδιο έγινε και στο τέλος της δεκαετίας του 2000 με τη μεγάλη κρίση που ξέσπασε το 2008. Πολλά πλοία έφτασαν τότε και έδεσαν στα τρία αγκυροβόλια του κόλπου της Ελευσίνας, με ορισμένα εξ αυτών να βρίσκονται ακόμη εκεί. Ομως με τίποτα η τρέχουσα κατάσταση δεν πλησιάζει αυτή που έζησε η περιοχή στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ήταν τόσο πολλά τα «ντανιασμένα» πλοία στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή που, όπως λεγόταν τότε, «μπορούσες να πας με τα πόδια από την Ελευσίνα στη Σαλαμίνα, περπατώντας από πλοίο σε πλοίο». Σύμφωνα με το greekshippingmiracle.org, σχεδόν 700 ελληνόκτητα πλοία παροπλίστηκαν τότε στον κόλπο της Ελευσίνας και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.

Καταφύγιο

Πάντως, πολλά από τα παροπλισμένα πλοία – θύματα της τελευταίας κρίσης αποπαροπλίστηκαν τα δυο τρία τελευταία χρόνια καθώς οι αγορές έχουν χαράξει ανοδική ρότα. Τα έτη 2021-2022 αποπαροπλίστηκαν συνολικά 10 πλοία, που παρέμεναν ελλιμενισμένα σε καθορισμένες θαλάσσιες ζώνες (καραβοστάσια) του ΟΛΕ για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αναμονή ναύλου. Πρόκειται για δύο δεξαμενόπλοια, τέσσερα ρυμουλκά πλοία, τρία πλοία μεταφοράς οχημάτων (αυτοκινητάδικα) και ένα γεωτρύπανο (offshore drilling unit), τα οποία ναυλώθηκαν και ήδη αναχώρησαν από την περιοχή. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμεναρχείου Ελευσίνας που ελέγχει τα υπόλοιπα καραβοστάσια στον κόλπο της Ελευσίνας, από 44 πλοία που ήταν παροπλισμένα το 2016 στις δικές του περιοχές ευθύνης, έχουν μείνει σήμερα μόλις 16 πλοία.

Η παρουσία των παροπλισμένων προκαλεί, όπως είναι φυσικό, και αντιδράσεις μερίδας της τοπικής κοινωνίας, παρότι δεν πρόκειται για εγκαταλελειμμένα πλοία, καθόσον πληρούν τις απαραίτητες κατά τον νόμο προϋποθέσεις αξιοπλοΐας και συμμορφώνονται πλήρως με τις ισχύουσες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Οπως επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΕ Απόστολος Καμαρινάκης, «ο Οργανισμός καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε τα παροπλισμένα πλοία που σήμερα ελλιμενίζονται στην Ελευσίνα να είναι σε κατάσταση warm lay up, δηλαδή σε ετοιμότητα να αναχωρήσουν ανά πάσα στιγμή μόλις βρουν ευνοϊκό ναύλο. Αντίθετα, πρόβλημα δημιουργούν τα παλαιά πλοία που έχουν εγκαταλειφθεί στην περιοχή, όπου λειτουργούσαν δύο διαλυτήρια και σήμερα έχουν κλείσει».

Το στρατηγικό σχέδιο

Παράλληλα με την προσπάθεια να «καθαρίσει» ο κόλπος από τα εγκαταλελειμμένα πλοία, η διοίκηση του ΟΛΕ έχει θέσει σε εφαρμογή ένα αναπτυξιακό σχέδιο που φιλοδοξεί να βγάλει το λιμάνι της Ελευσίνας από τον «ίσκιο» του λιμανιού του Πειραιά. Πέρα από την αύξηση της εμπορευματικής κίνησης, οι στρατηγικοί σχεδιασμοί περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την κατάρτιση νέου, με ορίζοντα 25ετίας, προγραμματικού σχεδίου ανάπτυξης (master plan), τη συμμετοχή του λιμένα Ελευσίνας στο δίκτυο Green Award, τον «πράσινο» μετασχηματισμό του λιμανιού σε συνεργασία με τη ΔΕΣΦΑ. Ζητούμενο είναι και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με αναβάθμιση των λιμενικών υπηρεσιών ενόψει της σχεδιαζόμενης σύνδεσής τους με το σιδηροδρομικό δίκτυο και το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο.

Τέλος, στο πλαίσιο του Συμφώνου Συνεργασίας που έχει υπογράψει με την Ελευσίνα 2023 – Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης, υλοποιεί το καινοτόμο project «Θαλάσσια Ιερά Οδός» που αφορά τη χάραξη μιας νέας θαλάσσιας διαδρομής που θα ξεκινά από τον Πειραιά και θα καταλήγει στον ιστορικό λιμένα της Ελευσίνας, διασχίζοντας το Στενό της Σαλαμίνας και ενώνοντας επτά πόλεις (Πειραιάς, Σαλαμίνα, Κερατσίνι – Δραπετσώνα, Πέραμα, Χαϊδάρι, Ασπρόπυργος – Ελευσίνα). Τα εγκαίνια της νέας θαλάσσιας σύνδεσης προγραμματίζονται για το 2023 με την έναρξη των εκδηλώσεων της Ελευσίνας – Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.