Φορολογική μεταχείριση των παροχών σε είδος της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. (Α’ Μέρος)

1. Ισχύουσες διατάξεις

α) Με την παράγραφο 1 του άρθρου 13 του Ν.4172/2013 (Κ.Φ.Ε.) ορίζεται ότι, με την επιφύλαξη των διατάξεων των παραγράφων 2, 3, 4 και 5 του άρθρου αυτού και των διατάξεων του άρθρου 14, οποιεσδήποτε παροχές σε είδος λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος ή συγγενικό πρόσωπο αυτού κατά την έννοια της περίπτωσης στ’ του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε., συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό των 300,00 ευρώ ανά φορολογικό έτος και μόνο για το υπερβάλλον ποσό.

Επισημάνσεις

i) Η παράγραφος 1 του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του Ν.4646/2019, στην αιτιολογική έκθεση του οποίου αναφέρεται ότι «στις επιφυλάξεις που διατυπώνονται ως προς την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων περιλαμβάνονται πλέον, για λόγους συστηματικής ερμηνείας, και οι διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.4172/2013, κατά το μέρος που συνδέονται και επηρεάζουν το ζήτημα των παροχών σε είδος».

ii) Κατονομάζονται ρητά τα πρόσωπα που λαμβάνουν παροχές σε είδος στα οποία περιλαμβάνονται, πέραν των εργαζομένων ή των συγγενικών τους προσώπων και οι εταίροι, οι μέτοχοι ή τα συγγενικά πρόσωπα αυτών. Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι η έννοια του «συγγενικού προσώπου» είναι αυτή που ορίζεται στην περίπτωση στ’ του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. (σύζυγος, ανιόντες ή κατιόντες σε ευθεία γραμμή), όπως και το μέρος συμφώνου συμβίωσης, όπως προκύπτει από τη ρητή διατύπωση της αιτιολογικής έκθεσης επί του άρθρου 4 του Ν.4646/2019.

iii) Το όριο των τριακοσίων 300,00 ευρώ για τις παροχές σε είδος, της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε., λειτουργεί ως αφορολόγητο όριο. Εφόσον λοιπόν η αξία της παροχής προς εργαζομένους, εταίρους, μετόχους ή συγγενικά πρόσωπα αυτών υπερβαίνει τα 300,00 ευρώ ανά φορολογικό έτος, στο συνυπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος από μισθωτή εργασία του υπόχρεου φυσικού προσώπου θα ληφθεί υπόψη μόνο το υπερβάλλον, πέραν των 300,00 ευρώ, ποσό της αξίας της παροχής και όχι το σύνολο αυτής.

β) Με την παράγραφο 1 του άρθρου 12 του Κ.Φ.Ε. ορίζεται ότι, το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος, που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης.

γ) Με την παράγραφο 2 του άρθρου 12 του Κ.Φ.Ε. ορίζονται οι περιπτώσεις για τις οποίες θεωρείται ότι υφίσταται εργασιακή σχέση, και κατά συνέπεια το εισόδημα, που αποκτάται από τα πρόσωπα των περιπτώσεων αυτών, θεωρείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Για τους σκοπούς του Κ.Φ.Ε., εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες

α) Στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο
β) βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών
γ) Οι οποίες ρυθμίζονται από τη νομοθεσία περί μισθολογίου και ειδικών μισθολογίων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου
δ) Ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας
ε) Ως δικηγόρος έναντι πάγιας αντιμισθίας για την παροχή νομικών υπηρεσιών
στ) Βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες τα οποία δεν υπερβαίνουν τα 3 ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό 75% του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και εφόσον δεν έχει την εμπορική ιδιότητα και δεν διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που διαφέρει από την κατοικία του. Η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα από μισθωτή εργασία, σύμφωνα με μία από τις προηγούμενες περιπτώσεις α’ έως ε’
δ) Με την περίπτωση στ’ του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. ορίζεται ότι, «συγγενικό πρόσωπο» είναι ο/η σύζυγος και οι ανιόντες ή κατιόντες σε ευθεία γραμμή.

ε) Με την παράγραφο 1 του άρθρου 14 του Κ.Φ.Ε. καθορίζονται τα εισοδήματα τα οποία εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις, (16 περιπτώσεις).

O Γιώργος Α. Κορομηλάς είναι Φορολογικός σύμβουλος – Συγγραφέας φορολογικών βιβλίων, Διευθυντής Φορολογικού τμήματος Tax Advisors I.K.E. και Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών