Μέχρι πού θα φθάσει ο Πούτιν

Καθώς η ουκρανική κρίση εισέρχεται στην πιο κρίσιμη φάση της, καλό είναι να εξετάσουμε τα δεδομένα που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε εκτόνωση της.

Πρέπει σε κάθε περίπτωση να κρατάμε μικρό καλάθι. Η ιστορία διδάσκει ότι υπάρχουν δυο στρατηγικές επιλογές στη διεξαγωγή πολέμου: ο αιφνιδιασμός και η εξάντληση του αντιπάλου. Ο ρώσος ηγέτης είναι εμφανές ότι έχει επιλέξει τη δεύτερη. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υποχωρήσει πριν αποσπάσει τα μεγαλύτερα δυνατά ανταλλάγματα. Η απειλή εισβολής, στρατιωτικών επιχειρήσεων και κατάληψης εδαφών θα παραμένουν στο τραπέζι μέχρις ότου επιτευχθούν οι στόχοι της Ρωσίας που πρέπει να τονίσουμε δεν είναι γνωστοί στην ολότητα τους.

Η Μόσχα δημοσιοποίησε στην αρχή της κρίσης την περίφημη επιστολή που απέστειλε στην Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ με μαξιμαλιστικούς στόχους που γνώριζε ότι δεν θα γίνουν αποδεκτοί.

Επίσης, κράτησε τους διπλωματικούς διαύλους ανοικτούς προκειμένου να μην κατηγορηθεί ως επιτιθέμενη πλευρά. Αυτό κάνει μέχρι τώρα και ιδανικά θα ήθελε να προκαλέσει επιθετική κίνηση εκ μέρους της Ουκρανίας. Αυτό λογικά δεν θα γίνει λόγω της ανισορροπίας δυνάμεων όποτε παραμένει το αδιέξοδο. Μέχρι ποτέ; Όσο χρειαστεί. Ο Πούτιν όπως είπαμε έχει επιλέξει την εξόντωση του αντιπάλου ακολουθώντας τη στρατηγική επιφανών Ρωμαίων στρατηγών.

Με αυτό το δεδομένο θα διεξαχθεί ο διάλογος με τον Μπαιντεν και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο Μακρον, ο ευφυέστερος μεταξύ αυτών, έχει διαβλέψει σωστά το στρατηγικό διακύβευμα για τον Πούτιν: ο πρόεδρος της Ρωσίας επιθυμεί ρόλο στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που με τα σημερινά δεδομένα ορίζεται από έναν και μόνο οργανισμό, το ΝΑΤΟ. Καθώς η Ρωσία βλέπει το ΝΑΤΟ ως στρατηγικό αντίπαλο, αποκλείεται να δεχθεί λύση που θα προέρχεται απ’ αυτό. Ο Μακρον έχει προφανώς επεξεργασθεί ένα σχέδιο εναλλακτικής αρχιτεκτονικής που λογικά θα πρέπει να ενισχύει το ρόλο της ΕΕ.

Ταιριάζει αυτό το σχήμα με τις ιδέες του για στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Εάν αυτή η πρόταση πάρει σάρκα και οστά θα οδηγήσει όπως έχει δηλώσει η γαλλική προεδρία σε μια διεθνή διάσκεψη με συμμετοχή πολυμερή: ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία. Είναι πιθανόν και να αποφασισθεί και η δημιουργία ενός οργανισμού που να μπορεί να εκφράζει αυτό το πολυμερές σχήμα η να αναβαθμιστεί ο ρόλος του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη). Ο ΟΑΣΕ ήταν προϊόν της μεταψυχροπολεμική περιόδου αλλά δεν απέκτησε ποτέ βαρύνοντα ρόλο. Ίσως τώρα αναδειχθεί στο κέντρο των διεργασιών για τη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας. Ίσως πάλι να υπάρξει ανάγκη θα κάτι καινούργιο. Στις διεθνείς σχέσεις η φαντασία των διπλωματών μπορεί να επιφέρει καλά αποτελέσματα.

Αυτό πάντως είναι το αισιόδοξο σενάριο και θα πάρει πολύ χρόνο να υλοποιηθεί με την απειλή ένοπλης σύγκρουσης να παραμένει στο τραπέζι.