Φυσικό αέριο: Τι θα γίνει αν η Ρωσία σταματήσει τις εξαγωγές προς την ΕΕ;

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία φέρνει ξανά στο προσκήνιο εφιαλτικά σενάρια δραματικού περιορισμού ή ακόμα και διακοπής των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της Ευρώπης.

Όπως σημειώνει το CNBC, ενεργειακοί αναλυτές εμφανίζονται βαθιά ανήσυχοι για το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ, η οποία προμηθεύεται περίπου το 40% του φυσικού της αερίου μέσω ρωσικών αγωγών, αρκετοί από τους οποίους διέρχονται από την Ουκρανία.

Εάν η Ρωσία διακόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου, θα υπάρξουν πιθανώς σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία καθώς και οικονομικές συνέπειες, δεδομένου ότι βρισκόμαστε ακόμη στον χειμώνα ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η πανδημία του κορωνοϊού.

Ανησυχία για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες

Οι αναλυτές της Wood Mackenzie εκτιμούν ότι η Ευρώπη μπορεί να ικανοποιήσει τη ζήτηση φυσικού αερίου προς το παρόν και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι στην αρχή του χειμώνα. Οι μακροπρόθεσμες προοπτικές, ωστόσο, είναι πιο αβέβαιες.

• Διαβάστε επίσης: Ουκρανικό: «Θηλειά στον λαιμό» της Ευρώπης το ρωσικό αέριο – Θα τη σφίξει ο Πούτιν;

Η Κατερίνα Φιλιπένκο, κύρια αναλύτρια για την έρευνα φυσικού αερίου στην Ευρώπη στο Wood Mackenzie, είπε ότι «τα πράγματα θα μπορούσαν προφανώς να γίνουν πολύ χειρότερα» εάν διαταραχθούν οι ρωσικές εξαγωγές στην Ευρώπη.

Μέτρα έκτακτης ανάγκης

«Θα έπρεπε [η Ευρώπη] να τραβήξει κάθε μοχλό στο ενεργειακό σύστημα για να κρατήσει τα φώτα αναμμένα – μειώνοντας την καύση αερίου και αυξάνοντας την παραγωγή από πυρηνικά εργοστάσια και εργοστάσια άνθρακα. Θα έπρεπε ακόμη να μεγιστοποιήσει την εντός του μπλοκ παραγωγή φυσικού αερίου καθώς και τις εισαγωγές μέσω αγωγών, ενώ θα έπρεπε να πείσει τους Ασιάτες να χρησιμοποιήσουν άνθρακα και να απελευθερώσουν ποσότητες LNG». Η ίδια ξεκαθάρισε ωστόσο ότι ακόμη και αυτό θα ήταν μόνο μια προσωρινή λύση.

«Εάν διακοπεί εντελώς η παροχή ρωσικού φυσικού αερίου, η Ευρώπη δεν θα είχε καμία πιθανότητα να το αντιμετωπίσει», είπε η Φιλιππένκο. «Εάν σταματούσαν όλες οι ροές φυσικού αερίου σήμερα, η Ευρώπη θα μπορούσε να το διαχειριστεί βραχυπρόθεσμα, δεδομένων των υψηλών αποθεμάτων και της χαμηλής ζήτησης το καλοκαίρι». Όμως «σε περίπτωση παρατεταμένης διακοπής, τα αποθέματα φυσικού αερίου δεν θα μπορούσαν να αναπληρωθούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Θα αντιμετωπίζαμε μια καταστροφική κατάσταση με αποθέματα κοντά στο μηδέν για τον επόμενο χειμώνα. Οι τιμές θα βρίσκονται στα ύψη. Οι βιομηχανίες θα πρέπει να κλείσουν. Ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί. Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση θα μπορούσε κάλλιστα να προκαλέσει μια παγκόσμια ύφεση».

Η Ντόχα δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη Μόσχα

Σημειώνεται ότι, όσον αφορά το ενδεχόμενο μεγάλης κλίμακας τροφοδοσίας της Ευρώπης με υγροποιημένο φυσικό αέριο από το Κατάρ, η Ντόχα είχε ξεκαθαρίσει ήδη από την Δευτέρα ότι οι προσδοκίες που έχουν εναποτεθεί σε αυτήν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. «Η Ρωσία προμηθεύει στην Ευρώπη το 30-40% των εισαγωγών της. Δεν υπάρχει καμία χώρα η οποία να έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει αυτή την ποσότητα, δεν υπάρχει περίπτωση αυτό να γίνει μέσω του LNG», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ αλ-Κααμπί.

Η ευκαιρία της Κίνας

Και ενώ η ΕΕ παρακολουθεί με αμηχανία τις εξελίξεις γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει άμεσα βιώσιμη εναλλακτική στο ρωσικό αέριο, για την Κίνα μοιάζει να ανοίγεται μια μοναδική ευκαιρία.

Σύμφωνα με τον Τρόι Βίνσεντ, ανώτερο αναλυτή αγοράς στην ερευνητική εταιρεία DTN Markets, ενώ οι κυρώσεις στα ρωσικά ορυκτά καύσιμα «θα σήμαιναν υψηλότερες τιμές ενέργειας σε όλο τον κόσμο», το δίκτυο αγωγών που συνδέουν την Κίνα με τη Ρωσία καθώς και η προθυμία του Πεκίνου να αγνοήσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ φέρνουν την ασιατική χώρα σε προνομιακή θέση.

«Η Κίνα είναι πιθανότατα η μόνη μεγάλη χώρα παγκοσμίως που θα μπορούσε να επωφεληθεί από τέτοιες κυρώσεις, καθώς πιθανότατα θα απορροφήσει ολοένα περισσότερες ποσότητες όλο και πιο φθηνού ρωσικού αερίου», είπε ο Βίνσεντ.