Πώς οι δυτικές κυρώσεις έκαναν την Κίνα τον καλύτερο «πελάτη» της Ρωσίας

Η Κίνα και η Ρωσία έρχονται ολοένα και πιο κοντά τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων και ως εμπορικοί εταίροι, μια σχέση που γεννά νέες ευκαιρίες αλλά και κινδύνους. Κι όλα αυτά πλέον στο φόντο των νέων σκληρών οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας ως απάντηση της Δύσης στην εισβολή της στην Ουκρανία.

Το συνολικό εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ρωσίας εκτινάχθηκε κατά 35,9% πέρυσι και διαμορφώθηκε στα 146,9 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα κινεζικά δεδομένα, με τη Ρωσία να λειτουργεί για την Κίνα ως κύρια πηγή πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και αγροτικών προϊόντων, και να καταγράφει εμπορικό πλεόνασμα στις συναλλαγές της με την ασιατική χώρα.

Από την επιβολή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το 2014, μετά την απόφασή της να προσαρτήσει την Κριμαία από την Ουκρανία, το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έχει διευρυνθεί κατά περισσότερο από 50%, και η Κίνα έχει γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός της Ρωσίας.

Το εμπόριο της Κίνας με τη Ρωσία

Οι δυο χώρες στοχεύουν να ενισχύσουν το συνολικό μεταξύ τους εμπόριο στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2024, αλλά σύμφωνα με έναν νέο στόχο που αποκαλύφθηκε τον περασμένο μήνα κατά την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Πεκίνο, για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, οι δύο πλευρές θέλουν το διμερές εμπόριο να αυξηθεί στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια.

Καθώς οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας εντείνονται, η Κίνα θα μπορούσε να αντισταθμίσει μέρος των ασφυκτικών πιέσεων σε βάρος της Μόσχας, αγοράζοντας περισσότερα προϊόντα της. Από την άλλη, εντείνονται στην κινεζική πλευρά και οι επιφυλάξεις μήπως έρθει και εκείνη αντιμέτωπη με πιθανές κυρώσεις από τη Δύση.

Ακολουθούν βασικοί τομείς της εμπορικής συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Ρωσίας.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΑΕΡΙΟ

Οι εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Κίνα αυξάνονται σταθερά. Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής πετρελαίου της Κίνας μετά τη Σαουδική Αραβία, τροφοδοτώντας την με κατά μέσο όρο 1,59 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα πέρυσι, ή το 15,5% των κινεζικών εισαγωγών.

Περίπου το 40% των προμηθειών παραδίδονται μέσω του αγωγού East Siberia Pacific Ocean (ESPO) μήκους 4.070 χιλιομέτρων που χρηματοδοτήθηκε από κινεζικά δάνεια 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Ρωσία είναι επίσης ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου του Πεκίνου, εξάγοντας 16,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) καυσίμου στην Κίνα το 2021, και καλύπτοντας περίπου το 5% της κινεζικής ζήτησης.

Οι προμήθειες μέσω του αγωγού Power of Siberia, ο οποίος δεν είναι συνδεδεμένος με το δίκτυο ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου με κατεύθυνση δυτικά, ξεκίνησαν στα τέλη του 2019 και αναμένεται να αυξηθούν στα 38 bcm ετησίως έως το 2025, από 10,5 bcm το 2021, με συμβόλαιο  διάρκειας 30 ετών και αξίας άνω των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Ρωσία σκοπεύει να κατασκευάσει έναν δεύτερο αγωγό φυσικού αερίου, τον Power of Siberia 2, χωρητικότητας 50 bcm ετησίως που θα διέρχεται μέσω της Μογγολίας για να καταλήξει στην Κίνα.

Η Ρωσία ήταν επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής άνθρακα της Κίνας το 2021.

Τον περασμένο μήνα, ο Πούτιν αποκάλυψε νέες ρωσικές συμφωνίες πετρελαίου και φυσικού αερίου με την Κίνα αξίας περίπου 117,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Το εμπόριο τροφίμων της Ρωσίας με την Κίνα είναι σχετικά περιορισμένο αλλά διαρκώς διευρύνεται.

Το 2019, η Κίνα επέτρεψε την εισαγωγή σόγιας από όλες τις περιοχές της Ρωσίας και οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία για την επέκταση της συνεργασίας στις αλυσίδες εφοδιασμού σόγιας, με αποτέλεσμα περισσότερες κινεζικές εταιρείες να έχουν καλλιέργειας στη Ρωσία.

Οι εξαγωγές σόγιας στην Κίνα ανήλθαν σε 543.058 τόνους πέρυσι και αναμένεται να φτάσουν τους 3,7 εκατομμύρια τόνους έως το 2024.

Το 2021 η Κίνα ενέκρινε εισαγωγές βόειου κρέατος από τη Ρωσία, ενώ την περασμένη Παρασκευή επέτρεψε τις εισαγωγές σιταριού από όλες τις περιοχές της Ρωσίας.

Άλλες εξαγωγές τροφίμων από τη Ρωσία στην Κίνα περιλαμβάνουν ψάρια, ηλιέλαιο, κραμβέλαιο, πουλερικά, αλεύρι σίτου και σοκολάτα.

Η Κίνα είναι επίσης ένας τεράστιος αγοραστής ξυλείας από την Άπω Ανατολή της Ρωσίας, με εισαγωγές ξυλείας και συναφών προϊόντων αξίας 4,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι.

Από την πλευρά της, η Κίνα εξάγει στη Ρωσία μηχανικά προϊόντα, μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφοράς, κινητά τηλέφωνα, αυτοκίνητα και καταναλωτικά προϊόντα. Οι κινεζικές εξαγωγές στη Ρωσία ανήλθαν σε 67,6 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, αυξημένες κατά 34%.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Οι δυτικές κυρώσεις ανάγκασαν τη Ρωσία να κοιτάξει προς την Κίνα για επενδυτικές ευκαιρίες τα τελευταία χρόνια και οι κινεζικές κρατικές τράπεζες τη βοήθησαν να χρηματοδοτήσει από έργα υποδομής μέχρι έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Belt and Road της Κίνας.

Η Ρωσία είναι μακράν ο μεγαλύτερος αποδέκτης χρηματοδότησης του Πεκίνου από τον κρατικό τομέα, εξασφαλίζοντας 107 δάνεια και εξαγωγικές πιστώσεις αξίας 125 δισεκατομμυρίων δολαρίων από κινεζικά κρατικά ιδρύματα μεταξύ 2000 και 2017, σύμφωνα με στοιχεία από το ερευνητικό εργαστήριο του College of William and Mary’s AidData.