Αυθαίρετα: Έρχονται παρατάσεις

Παράταση στα περιθώρια ηλεκτρονικής υποβολής δικαιολογητικών για αυθαίρετα που έχουν υπαχθεί σε παλαιούς νόμους τακτοποίησης πολεοδομικών παραβάσεων προωθεί με νέες ρυθμίσεις το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Ειδικότερα, σε πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο ετέθη σε δημόσια διαβούλευση έως τις 3 Μαρτίου, προστίθεται διάταξη που αντιμετωπίζει την αδυναμία μεταφοράς υπαγωγών αυθαιρέτων της Κατηγορίας 5 (τα μεγάλα αυθαίρετα) στον τελευταίο νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων, δηλαδή τον 4495/2017, παρότι είχε πραγματοποιηθεί ήδη υπαγωγή τους σε προγενέστερους νόμους (σ.σ. στον 4014/2011 που είχε κριθεί αντισυνταγματικός και στον 4178/2013).

Η προτεινόμενη ρύθμιση, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου και της ίσης αντιμετώπισης, καθώς δεν πρόκειται για νέες υπαγωγές, αλλά για υπαγωγές που είχαν ήδη πραγματοποιηθεί προ ετών, αλλά για διάφορους λόγους δεν προχώρησαν. Έτσι, για ειδικές περιπτώσεις αυθαιρέτων της Κατηγορίας 5 (περιλαμβάνει κτίσματα δίχως άδεια ή με μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις), τα οποία είχαν υπαχθεί για νομιμοποίηση στους νόμους 4014/2011 ή στον 4178/2013, δίνεται η δυνατότητα υπαγωγής στον τελευταίο νόμο αυθαιρέτων 4495/2017 για αναστολή κυρώσεων, εάν η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος της προωθούμενης ρύθμισης. Αφορά:

α. ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την έκδοση της κατακυρωτικής έκθεσης ή μέχρι τις 31.12.2025,

β. ακίνητα που αποκτώνται κατόπιν κληρονομικής διαδοχής, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την προθεσμία του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025,

γ. ακίνητα που εκμισθώνονται με σύμβαση leasing και επανέρχονται στη χρήση του κυρίου ή επικαρπωτή τους μετά τη λύση ή λήξη της σύμβασης, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός   έτους από την αποβολή του μισθωτή ή την απόδοση του μισθίου στον κύριο ή επικαρπωτή τους και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025,

δ. ακίνητα που μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου), εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός  έτους από την καταχώρηση ή εγγραφή της μεταβίβασής τους στα οικεία κτηματολόγια ή υποθηκοφυλακεία, αντίστοιχα και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και

ε. ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές, οι οποίες κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος.

Επιπλέον, για περιπτώσεις υπαγωγής αυθαιρέτων στον νόμο 4178/2013 (που δεν μεταφέρονταν στον μεταγενέστερο νόμο 4495/2017) και 4014/2011 (που έχουν μεταφερθεί στον 4178/2013) ο μηχανικός υποχρεούται να ολοκληρώσει την ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών έως τις 31.12.2022. Η σχετική προθεσμία είχε λήξει στις 8 Φεβρουαρίου και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έπειτα από πιέσεις του τεχνικού κόσμου έδωσε παράταση έως τις 31.12.2022.

Όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση «αντιμετωπίζεται το ζήτημα αδυναμίας τήρησης των προθεσμιών που έχουν τεθεί δεδομένης της υφιστάμενης υγειονομικής κατάστασης από την πανδημία του κορωνοϊου Covid-19 για την συγκέντρωση και ανάρτηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών που αφορούν υπαγωγές στον ν. 4178/2013 (Α’ 174)».

Για τους ίδιους λόγους, για την υπαγωγή πολεοδομικών παραβάσεων στον τελευταίο νόμο αυθαιρέτων 4495/2017, προβλέπεται (αναλόγως την περίπτωση) ότι, πρέπει να ολοκληρωθεί η ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών: α) έως 31 Δεκεμβρίου 2022 για δηλώσεις με ημερομηνία πληρωμής παραβόλου έως και την 31η Δεκεμβρίου 2020, και β) εντός δύο ετών από την πληρωμή του παράβολου για δηλώσεις με ημερομηνία πληρωμής παραβόλου από 1η Ιανουαρίου 2021.

Ακόμη, στο νομοσχέδιο προτείνεται για αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις για τις οποίες εκδίδεται άδεια νομιμοποίησης – εφόσον καταβληθεί το παράβολο και εκδοθεί η σχετική οικοδομική άδεια νομιμοποίησης εντός τεσσάρων ετών ή έγκριση εργασιών κατεδάφισης, εντός έξι μηνών από την καταβολή του – δεν θα οφείλεται άλλο πρόστιμο. Αν παρέλθει άπρακτο το χρονικό διάστημα των τεσσάρων   ετών για λόγους που οφείλονται σε υπαιτιότητα του αιτούντος, εφαρμόζονται σωρευτικά οι διατάξεις για την κατεδάφιση και επιβολή προστίμου αυθαιρέτων.

Αλλαγές σε οριοθετήσεις οικισμών

Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ φέρνουν αλλαγές και ανοίγουν «παράθυρα» για διεύρυνση των ορίων οικισμών, όταν παρατηρείται… «πλάνη περί τα πράγματα», όπως αναφέρεται σε σχετική διάταξη.  Ειδικότερα, μεταξύ άλλων προτείνεται ότι για τους ήδη οριοθετημένους οικισμούς, δεν θα είναι επιτρεπτή η διεύρυνση των ορίων τους με νέα διοικητική πράξη οριοθέτησης, παρά μόνο για λόγους νομιμότητας κατά την αρχική οριοθέτηση του οικισμού, όπως για πλάνη περί τα πράγματα, με πράξη, η οποία θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία.

Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι προβλέπει, κατ΄ εξαίρεση στην περιοχή εντός των ορίων των οικισμών, να μπορεί και πριν την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων ή των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, να εγκριθεί και ανεξάρτητη πολεοδομική μελέτη που μπορεί να περιορίζεται σε τμηματική πολεοδομική ρύθμιση κατά μήκος των κυρίων οδικών αξόνων ή σε άλλα πολεοδομικώς ενδιαφέροντα σημεία. Μάλιστα, οι ρυθμίσεις αυτές θα μπορούν να εφαρμόζονται και στους οικισμούς που έχουν χαρακτηρισθεί ως αξιόλογοι, παραδοσιακοί, καθώς και σε παραλιακούς οικισμούς ή σε οικισμούς ευρισκόμενους σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, ιστορικούς τόπους ή σε άλλο καθεστώς προστασίας.

Ακατάσχετο στις επιδοτήσεις για ηλεκτρικά οχήματα

Επίσης, με ειδικό άρθρο, προτείνεται οι ενισχύσεις που καταβάλλονται στο πλαίσιο των δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, να μην κατάσχονται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, να μην υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και να μην συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη στη Φορολογική Διοίκηση και εν γένει το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα νομικά τους πρόσωπα, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις Τράπεζες, μέχρι του ποσού των 1.500  ευρώ ετησίως.

Έτσι, οι δικαιούχοι των ενισχύσεων του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά» και όλων των σχετικών προγραμμάτων που θα ακολουθήσουν, οι οποίοι αιτούνται ενίσχυσης έως και 1.500 ευρώ, θα απαλλάσσονται πλέον από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τη συμμετοχή τους στις δράσεις και την είσπραξη των ενισχύσεων.

Στόχος είναι να αποσυμφορηθεί ο όγκος των εκκρεμών αιτήσεων ολοκλήρωσης και να μειωθεί στο ελάχιστο ο χρόνος καταβολής της εγκεκριμένης δημόσιας δαπάνης. Είναι αξιοσημείωτο ότι από το σύνολο των 18.900 αιτήσεων του πρώτου κύκλου του «Κινούμαι Ηλεκτρικά», ο οποίος είχε ξεκινήσει στις 21 Αυγούστου 2020 και έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2021, οι περισσότερες (πάνω από 16.000) αφορούσαν ηλεκτρικά ποδήλατα ή σκούτερ και αιτούνταν ποσό έως 800 ευρώ. Οι καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των αιτήσεων οδήγησαν   το επιτελείο του ΥΠΕΝ στη προώθηση της σχετικής ρύθμισης ώστε να μην παρουσιαστούν αντίστοιχα προβλήματα κατά το Β΄ Κύκλο του «Κινούμαι Ηλεκτρικά», ο οποίος προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές Απριλίου.