Eυρωπαϊκές τράπεζες: Μικρότερη η έκθεση στη Ρωσία, αλλά οι φόβοι παραμένουν

Στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 11 μηνών υποχωρούν σήμερα οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών, συνεχίζοντας την πτωτική τους πορεία για τρίτη ημέρα, παρά το γεγονός ότι είναι πολύ λιγότερο εκτεθειμένες στη Ρωσία από ό,τι πριν από μια δεκαετία.

Ωστόσο, οι επικεφαλής των τραπεζών προειδοποιούν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ευρύτερων επιπτώσεων  όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. «Θα εξαρτηθεί από τη σοβαρότητα της σύγκρουσης και τη σοβαρότητα των αντιποίνων», δήλωσε πρόσφατα στο Reuters ο Noel Quinn, διευθύνων σύμβουλος της HSBC.

Η Raiffeisen προειδοποίησε στις 28 Φεβρουαρίου ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι συνέπειες. «Οι κυρώσεις παρατείνονται σχεδόν καθημερινά», σημειώνεται σε επίσημη δήλωση. «Δεν μπορεί να δοθεί τελική αξιολόγηση ακόμα»

Στο ταμπλό η ανησυχία

Η ανησυχία αυτή αποτυπώνεται στο ταμπλό των χρηματιστηρίων.

Ο δείκτης των κορυφαίων ευρωπαϊκών τραπεζικών μετοχών υποχώρησε 1,7% την Τετάρτη, μετά από πτώση 5,6% την Τρίτη και 4,5% τη Δευτέρα. Έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο, σημειώνοντας πτώση 27% από τα υψηλά του περασμένου μήνα.

Μεταξύ των μετοχών των τραπεζών που έχουν χτυπηθεί περισσότερο αυτή την εβδομάδα είναι η Raiffeisen Bank International της Αυστρίας , με απώλειες 5,1%, η οποία εξετάζει την αποχώρηση από τη Ρωσία, ανέφεραν πηγές στο Reuters

Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο ευρωπαϊκός βραχίονας της Sberbank, του μεγαλύτερου δανειστή της Ρωσίας, έκλεισε με εντολή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Η Sberbank, η οποία ανέφερε κέρδη ρεκόρ το 2021, δήλωσε ότι εγκαταλείπει την ευρωπαϊκή αγορά καθώς οι θυγατρικές της εκεί αντιμετώπιζαν μεγάλες εκροές μετρητών και απειλές για την ασφάλεια των εργαζομένων και της περιουσίας.

Η Sberbank λειτουργούσε στην Αυστρία, την Κροατία, τη Γερμανία και την Ουγγαρία, μεταξύ άλλων εθνών, και διέθετε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία αξίας 13 δισεκατομμυρίων ευρώ (14,41 δισεκατομμύρια δολάρια) στις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Η ρυθμιστική αρχή αγοράς της Γερμανίας BaFin παρακολουθεί στενά τον ευρωπαϊκό βραχίονα της ρωσικής VTB Bank, η οποία δεν δέχεται πλέον νέους πελάτες. Η τράπεζα, με έδρα τη Φρανκφούρτη, είχε περιουσιακά στοιχεία 8,1 δισεκατομμυρίων ευρώ στο τέλος του 2020.

Η γαλλική BNP Paribas από την πλευρά της δήλωσε ότι εργάζεται για να διατηρήσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις δραστηριότητές της στον Ουκρανικό βραχίονα Ukrsibbank, ο οποίος έχει σχεδόν 5.000 υπαλλήλους.

Μια ομάδα εργασίας στη γερμανική Commerzbank, η οποία έχει θυγατρική στη Ρωσία, συνεδριάζει πολλές φορές την ημέρα προκειμένου να σχεδιάσει τις επόμενες κινήσεις, δήλωσε ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου.

Μικρότερη έκθεση

Στις 26 Ιανουαρίου, ο Andrea Orcel, το αφεντικό της UniCredit, του μεγαλύτερου δανειστή της Ιταλίας μαζί με πολλά άλλα στελέχη ιταλικών επιχειρήσεων πραγματοποίησε μια τηλεδιάσκεψη με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η οποία διεξήχθη όπως είχε προγραμματιστεί παρά την κινητοποίηση περισσότερων από 100.000 στρατιωτών του Κρεμλίνου στα σύνορα της Ουκρανίας, ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται να είπε στον Orcel και στους συναδέλφους του ότι θα πρέπει «να αισθάνονται όσο το δυνατόν πιο άνετα στη ρωσική αγορά».

Αυτές οι διαβεβαιώσεις ωστόσο απεδείχθησαν ψευδείς. Στις 24 Φεβρουαρίου, καθώς ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν αεροδρόμια, στρατιωτικές τοποθεσίες και άλλους στόχους της Ουκρανίας, οι μετοχές της UniCredit —η οποία έχει περισσότερους από 4.000 υπαλλήλους στη Ρωσία— υποχώρησαν κατά περισσότερο από 13%.

Η UniCredit δεν είναι η μόνη τράπεζα που βρίσκεται σε διασταυρούμενη πυρά. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) οι ξένοι δανειστές είχαν εκκρεμείς απαιτήσεις ύψους 121 δισ. δολαρίων από Ρώσους δανειολήπτες στα τέλη Σεπτεμβρίου. Οι ιταλικές και οι γαλλικές τράπεζες είχαν πιστωτική έκθεση 25 δισ. δολαρίων στη Ρωσία. Οι αυστριακές είχαν 18 δισ. δολάρια.

Τα  δεδομένα δείχνουν επίσης, ότι το απόθεμα των ξένων δανείων προς ρωσικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά αυξήθηκε σταθερά για μεγάλο μέρος της δεκαετίας του 2000, φτάνοντας στο αποκορύφωμά του σχεδόν τα 275 δισεκατομμύρια δολάρια το 2013. Αλλά μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και τις κυρώσεις που ακολούθησαν, πολλοί ξένοι δανειστές μείωσαν την έκθεσή τους στη χώρα.

Η ανησυχία παραμένει

Μαζί με την UniCredit, η Raiffeisen Bank International από την Αυστρία και η Société Générale από τη Γαλλία είναι οι ευρωπαϊκές τράπεζες με τις μεγαλύτερες δραστηριότητες στη Ρωσία. Οι εταιρείες απολάμβαναν υγιή κέρδη εκεί τα τελευταία χρόνια. Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2019 η Société Générale υποστήριξε τη θέση της ως η κορυφαία διεθνής τράπεζα στη Ρωσία, αναφέροντας αύξηση εσόδων κατά 9%.