Ρωσία: Το ρίσκο και οι κίνδυνοι για τους ξένους θεσμικούς – Τα τρία σενάρια

Ενώπιον δύσκολων αποφάσεων βρίσκονται οι δυτικές εταιρείες και επενδυτές που δραστηριοποιούνταν στη Ρωσία, με τη Μόσχα να τους κάνει μια πρόταση που μπορεί να κρύβει πολλαπλούς κινδύνους, ανεξαρτήτως της κατεύθυνσης που θα αποφασίσει να πάρει η κάθε εταιρεία.

Η πρόταση διά στόματος του πρώτου αντιπροέδρου της κυβέρνηση Αντρέι Μπελούσοφ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, είναι απλή: ή θα μείνετε, ή θα φύγετε, ή θα παραχωρήσετε τα κλειδιά! Καμία επιλογή δεν είναι εύκολη και καμία δεν έρχεται δίχως ρίσκο και πιθανές απώλειες.

Τα σενάρια 

Στην πρώτη περίπτωση, μια δυτική εταιρεία μπορεί να επιλέξει να παραμείνει κανονικά στη ρωσική αγορά, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτε. Πέρα από τις πρακτικές δυσκολίες που θα κληθεί να διαχειριστεί δεδομένων των κυρώσεων κατά της ρωσικής οικονομίας, θα έχει να αντιμετωπίσει τη διεθνή κατακραυγή και την επικοινωνιακή ζημιά που θα προκύψει. Δεδομένης της κινητοποίησης της διεθνούς κοινής γνώμης υπέρ του ουκρανικού λαού και κατά της Ρωσίας που τους επιτέθηκε.

Στην δεύτερη περίπτωση, η εταιρεία παύει οριστικά τις δραστηριότητες της, κλείνει τα καταστήματα ή τις μονάδες της και απολύει το προσωπικό. Επικοινωνιακά είναι στην… σωστή πλευρά της ιστορίας, παίρνοντας ξεκάθαρα θέση κατά της ρωσικής εισβολής. Όμως, πέρα από την οικονομική ζημιά που θα υποστεί από την διαδικασία, καθώς θα πρέπει να ξεπουλήσει άρον-άρον τα πάντα χάνοντας ίσως και το σύνολο της επένδυσης της, θα πρέπει να μετρήσει την πιθανότητα να μην μπορεί εύκολα να επιστρέψει αργότερα, ακόμη κι αν η κατάσταση ομαλοποιηθεί, καθώς είναι βέβαιο ότι θα έχει στοχοποιηθεί από τη Μόσχα. Είναι, άλλωστε, κάτι που έχουν ήδη αφήσει να εννοηθεί οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου.

Χαρακτηριστική η δήλωση του πρωθυπουργού Μιχαήλ Μισούστιν, τη Δευτέρα, πως όσοι επενδυτές δεν αποσυρθούν από τη Ρωσία, αρνούμενοι να ενδώσουν σε πολιτικές πιέσεις, τελικά θα βγουν κερδισμένοι!

Στην τρίτη επιλογή, οι ξένοι μέτοχοι μπορούν να επιλέξουν να παραχωρήσουν τα μερίδια τους σε Ρώσους συνεταίρους, με στόχο να μπορούν να επιστρέψουν και πάλι στην αγορά αργότερα. Το ρίσκο και στην συγκεκριμένη επιλογή είναι εύλογο, όχι μόνο διότι δεν ξέρουν αν και πότε θα μπορούσαν να επιστρέψουν, αλλά και επειδή όταν το κάνουν δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως θα πάρουν τα… κλειδιά τους πίσω.

Διαβάστε επίσης: Το κακό και το χείριστο σενάριο για τη ρωσική οικονομία 

Αρκετές πολυεθνικές έχουν ήδη επιλέξει την πρώτη θέση, δίδοντας μεγαλύτερη έμφαση στην επικοινωνιακή ζημιά που θα υποστούν από την παγκόσμια κατακραυγή. Η λίστα είναι μεγάλη και μεγαλώνει σε καθημερινή βάση, από την BP και τη Shell έως την ΙΚΕΑ, παρά το γεγονός ότι έχουν ουσιαστικά αναγνωρίσει πως δύσκολα θα βρουν αγοραστές για τα ρωσικά τους assets. Χθες το κρατικό νορβηγικό fund αναγνώρισε πως τα περίπου 3 δισ. δολάρια που είχε επενδύσει σε ρωσικές μετοχές έχουν σχεδόν εξαϋλωθεί.

Από την άλλη, όμως, δεν λείπουν και όσες επέλεξαν να κρατήσουν πιο προσεκτική στάση. Για παράδειγμα, η γαλλική TotalEnergies ανακοίνωσε πως διακόπτει κάθε νέα επένδυση δημιουργώντας αποστάσεις από τη ρωσική αγορά, όμως απέφυγε να ανακοινώσει την έξοδο της από τη χώρα. Αναλόγως η εταιρεία ελαστικών Pirelli δήλωσε νωρίτερα ότι παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις, έχοντας δημιουργήσει μια στοχευμένη επιτροπή κρίσεων, όμως δήλωσε πως δεν προχωρεί σε αναστολή της λειτουργίας των δύο εργοστασίων που έχει στη Ρωσία. Η BASF, η μεγαλύτερη εταιρεία χημικών στον κόσμο, δήλωσε πως διακόπτει νέες δραστηριότητες σε Ρωσία αλλά και Ουκρανία, εκτός από οτιδήποτε έχει να κάνει με την παραγωγή τροφίμων για ανθρωπιστικούς λόγους.

Επίσης, λίγο νωρίτερα η γερμανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ χονδρικής, σύμφωνα με εσωτερικό σημείωμα που έπεσε στα χέρια των Financial Times, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους… μένει Ρωσία, επικαλούμενη τους χιλιάδες εργαζομένους και συνεργαζόμενους λιανεμπόρους που εξαρτώνται από αυτήν, αλλά έχοντας πιθανότατα στο νου της και τα υψηλά κέρδη που της αποφέρει, κάθε χρόνο, η ρωσική αγορά.

Fast track εξοδος

Για αυτές που θα θελήσουν να φύγουν, ο Μπελούσοφ δήλωσε σήμερα πως διαμορφώνεται ένα πλάνο fast-track εξόδου ή καλύτερα fast-track χρεοκοπίας, με σημείο αιχμής την προστασία των εργαζομένων, των Ρώσων πολιτών. Αλλά σε πρώτη φάση δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.

Εξάλλου, όσες δυσκολεύονται να αποφασίσουν, μπορεί τα γεγονότα να τους οδηγήσουν προς μια συγκεκριμένη επιλογή. Ο γαλλικός τραπεζικός όμιλος της Societe Generale, η έκθεση του οποίου στη ρωσική αγορά υπολογίζεται στα 20 δισ. δολάρια προκάλεσε πάταγο χθες, όταν προειδοποίησε πως μπορεί να της… αφαιρεθούν οι δραστηριότητες και τα assets που διαθέτει στη Ρωσία. Συγκεκριμένα δήλωσε πως προετοιμάζεται για το πιο ακραίο σενάριο σύμφωνα με τον οποίο από τον «όμιλο θα αφαιρεθούν τα πνευματικά δικαιώματα από όλα τα τραπεζικά assets που διαθέτει στη Ρωσία».

Ανάλογη στάση κρατά και η Deutsche Bank που μόλις το Δεκέμβριο άνοιξε ένα νέο γραφείο στη Μόσχα προχωρώντας σε «μια πολύ σημαντική επένδυση και δέσμευση προς τη ρωσική αγορά». Μάλιστα ο γερμανικός γίγαντας λειτουργεί ένα τεράστιο τεχνολογικό κέντρο στη Μόσχα, η δυσλειτουργία του οποίου θα της προκαλούσε σοβαρό πρόβλημα.

Σύμφωνα με την ερευνητική Morningstar, η συνολική έκθεση ξένων εταιρειών, τραπεζών και επενδυτών στην Ρωσία ξεπερνά τα 110 δισ. δολάρια, ένα ποσό που αναμένεται να αυξηθεί με την εντατικοποίηση των τριγμών στην ρωσική οικονομία. Η έκθεση των διεθνών funds σε μετοχές και ομόλογα υπολογίζεται στα 60 δισ. δολάρια.