Ουκρανία: Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα νέο «Τσερνόμπιλ» στη Ζαπορίζια;

Εφιαλτικές μνήμες από την πυρηνική καταστροφή στο Τσερνόμπιλ ξύπνησε ο ρωσικός βομβαρδισμός κτηριακών εγκαταστάσεων στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη.

Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα πολλοί ηγέτες παγκοσμίως να κατηγορήσουν τη Ρωσία ότι δρα απερίσκεπτα. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι (η επίθεση) θα μπορούσε να απειλήσει την ασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Τι συνέβη στον πυρηνικό σταθμό

Κατά την επιχείρηση κατάληψης της εγκατάστασης, οι Ρώσοι εκτόξευσαν βλήματα προς την πυρηνική εγκατάσταση. Κτήρια γύρω από τις έξι μονάδες ισχύος έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, σύμφωνα με την αρμόδια αρχή της Ουκρανίας.

Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε ότι κανένα από τα συστήματα ασφαλείας του σταθμού δεν επηρεάστηκε από την επίθεση, ενώ δεν υπήρξε διαρροή ραδιενέργειας.

Θα μπορούσε όμως η επίθεση να έχει προκαλέσει ένα νέο Τσερνόμπιλ;

Σύμφωνα με το BBC, ειδικοί λένε ότι αν και η επίθεση ήταν επικίνδυνη, υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους πυρηνικούς σταθμούς της Ζαπορίζια και του Τσερνόμπιλ. Ο πρώτος είναι πιο ασφαλής, σύμφωνα με τον δρ Μαρκ Βενμαν του Imperial College στο Λονδίνο.

Όπως σημειώνει, ο αντιδραστήρας βρίσκεται σε ένα κτίριο από οπλισμένο σκυρόδεμα που μπορεί «να αντέξει ακραία εξωτερικά φαινόμενα, φυσικά και ανθρωπογενή, όπως συντριβή αεροσκάφους ή εκρήξεις». Επίσης, ο πυρηνικός αντιδραστήρας της Ζαπορίζια δεν διαθέτει γραφίτη, το υλικό που προκάλεσε την μεγάλη πυρκαγιά στο Τσερνόμπιλ και ήταν η πηγή του ραδιενεργού νέφους που κάλυψε την Ευρώπη.

❗️❗️Judging by the video from the scene, an administrative building is on fire at the #Zaporizhzhia NPP as a result of shelling. However, the reactors are very close to the shelling site. The shelling continues. pic.twitter.com/CCZiKgclIw

— NEXTA (@nexta_tv) March 4, 2022

Ο κίνδυνος τήξης

«Δεν χρειάζεται να χτυπήσεις απευθείας μια εγκατάσταση για να προκαλέσεις πρόβλημα», λέει ο Ολέξι Πασιούκ, αναπληρωτής διευθυντής της Ecoaction, μιας ομάδας πίεσης για ενεργειακά ζητήματα στην Ουκρανία. Η διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού του εργοστασίου θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.

Οι Ουκρανοί βρίσκονταν στη διαδικασία να θέσουν εκτός λειτουργίας τους αντιδραστήρες για να τους προστατεύσουν. Μόνο ένας από τους έξι αντιδραστήρες που λειτουργούν στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής πιστεύεται ότι λειτουργεί τώρα.

Ενδεχόμενη διακοπή αυτής της παροχής ενέργειας – και επομένως της διαδικασίας ψύξης – θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε διαρροή ραδιενέργειας.

Η καθηγήτρια Κλέρ Κόρκχιλ από το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, λέει ότι το χειρότερο σενάριο θα ήταν μια απώλεια ψύξης παρόμοια με αυτή στο εργοστάσιο της Φουκουσίμα της Ιαπωνίας μετά το τσουνάμι του 2011.

Σε εκείνη την περίπτωση, η απώλεια ισχύος οδήγησε σε απώλεια ψύξης, η οποία προκάλεσε τήξη σε τρεις από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Πόλεμος ανάμεσα σε πυρηνικά

Η εισβολή στην Ουκρανία είναι ασυνήθιστη επειδή είναι μια σύγκρουση σε μια χώρα «σπαρμένη» με πυρηνικές εγκαταστάσεις. Υπάρχουν τέσσερις μεγάλοι πυρηνικοί σταθμοί στην Ουκρανία, συν το αποσυρθέν πλέον Τσερνόμπιλ.

Η Ρωσία έχει αποκτήσει τον έλεγχο της Ζαπορίζια και του Τσερνόμπιλ και πλησιάζει σε μια τρίτη τοποθεσία – τον πυρηνικό σταθμό της Νότιας Ουκρανίας.

• Διαβάστε επίσης: Συγκρούσεις σε μία χώρα «στρωμένη» με πυρηνικά

Υπάρχουν επίσης μικρότερες εγκαταστάσεις και τοποθεσίες απόρριψης ραδιενεργών ουσιών, όπου αποθηκεύονται απόβλητα από πυρηνικούς σταθμούς σε ολόκληρη την Ουκρανία.

Στις 27 Φεβρουαρίου, ρωσικοί πύραυλοι φέρεται να έπληξαν επίσης την τοποθεσία μιας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στο Κίεβο. Η αρμόδια υπηρεσία της Ουκρανίας είπε ότι δεν αναφέρθηκαν διαρροές ραδιενέργειας και ότι το εργοστάσιο δεν υπέστη άμεσες ζημιές.

Τι μέλλει γενέσθαι

Προς το παρόν, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επιτρέψει στο ουκρανικό προσωπικό να παραμείνει στην αίθουσα ελέγχου της Ζαπορίζια. Ωστόσο, ο γενικός διευθυντής της IAEA, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, δήλωσε εξαιρετικά ανήσυχος «που δεν γνωρίζουμε πώς συνέβη (η επίθεση), θα μπορούσε να ήταν δραματικό. Δεν πρέπει να περιμένουμε να συμβεί κάτι τέτοιο [ξανά].»

Ο ίδιος σχεδιάζει να ταξιδέψει στην Ουκρανία για να διαπραγματευτεί με τις ρωσικές δυνάμεις, ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής λειτουργία όλων των σταθμών παραγωγής ενέργειας στην Ουκρανία.

Η πυρηνική ενέργεια γίνεται όλο και πιο σημαντική για τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας τα τελευταία χρόνια, καθώς το 2014 οι φιλορώσοι αυτονομιστές κατέλαβαν τη μεγάλη ανθρακοπαραγωγό περιοχή του Ντονμπάς. Έως τότε ο άνθρακας παρείχε το 41% της ενέργειας της χώρας.