Υπό τη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία η συνεδρίαση της ΕΚΤ

Με τα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνεδριάζει την ερχόμενη Πέμπτη 10 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να λάβει αποφάσεις αναφορικά με τη νομισματική της πολιτική.

Τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ευρωπαίοι τραπεζίτες διακατέχονται από υψηλή αβεβαιότητα και δυσμενείς εκτιμήσεις σε ό,τι αφορά την πορεία του ήδη υψηλού πληθωρισμού, αλλά και της αναπτυξιακής πορείας.

Ειδικότερα, τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό και η συνολική οικονομική εικόνα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία περιέπλεξαν για άλλη μια φορά τον δρόμο προς την ομαλοποίηση.

Δεδομένου ότι τα ποσοστά που ανακοινώθηκαν αφορούσαν δεδομένα πριν από αρκετές εβδομάδες, οποιεσδήποτε νέες προβλέψεις για τον πληθωρισμό μπορούν να πεταχτούν στον κάδο απορριμμάτων, καθώς είναι ξεπερασμένες.

Αβεβαιότητα

Η νέα αβεβαιότητα, καθώς και οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου, είναι ακόμα δύσκολο να μοντελοποιηθούν σε αριθμούς. Κατά συνέπεια, θα έχουμε πιθανώς μια κατάσταση στη συνεδρίαση της ΕΚΤ της επόμενης εβδομάδας, στην οποία οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό για το 2023 και το 2024 θα μπορούσαν να είναι στο 2%, απαιτώντας τη δράση της ΕΚΤ. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού έχει σαφώς αυξηθεί, περιπλέκοντας το δίλημμα της ΕΚΤ: πώς να αντιδράσει στον επιταχυνόμενο πληθωρισμό που δεν μπορεί να αμβλυνθεί από τη νομισματική πολιτική.

Ως εκ τούτου, αναλυτές εκτιμούν ότι η κεντρική τράπεζα να προσπαθήσει να επιτύχει μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ της παραμονής σε τροχιά ομαλοποίησης της πολιτικής, διατηρώντας ταυτόχρονα τη μέγιστη ευελιξία.

Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα τηρήσει την ήδη ανακοινωθείσα αλλαγή των προγραμμάτων αγοράς περιουσιακών στοιχείων της, δηλαδή τερματισμό του Πανδημικού Προγράμματος Έκτακτης Αγοράς τον Μάρτιο και αύξηση του Προγράμματος Αγοράς Περιουσιακών Στοιχείων από 20 δισ. ευρώ σε 40 δισ. ανακοινώνοντας μηνιαία μείωση των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων κατά €5-10 δις μηνιαίως, αρχής γενομένης από τον Μάιο.

Οι καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων μπορούν ακόμα να τελειώσουν το τρίτο τρίμηνο και τα επιτόκια μπορούν να αυξηθούν για πρώτη φορά πριν από το τέλος του έτους.

Τα πρακτικά της προηγούμενης συνεδρίασης

Αν και κατά την προηγούμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ ουδείς μπορούσε να προβλέψεις τις εξελίξεις στην Ουκρανία, εν τούτοις τα πρακτικά που δημοσιεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα μπορούν να δώσουν μια γεύση για το κλίμα που επικρατεί στους κόλπους της κεντρικής τράπεζας του ευρώ.

Και εξήγησαν αυτό κατά κόρον γράφτηκε ότι η Τράπεζα άλλαξε την επικοινωνία της και έγινε πιο επιθετική. Τα πρακτικά δείχνουν μια αυξανόμενη προθυμία για έναρξη της ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής στη συνεδρίαση του Μαρτίου.

Όπως αναφέρουν τα πρακτικά: «κοιτάζοντας πέρα από βραχυπρόθεσμα, η ανάπτυξη είναι πιθανό να ανακάμψει ισχυρά κατά τη διάρκεια του 2022, λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης, της παγκόσμιας ανάκαμψης και της συνεχιζόμενης στήριξης της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής».

Νέα μοντέλα μέτρησης του πληθωρισμού

Αναφορικά με τα μοντέλα του πληθωρισμού, ορισμένα μέλη της ΕΚΤ επεσήμαναν ότι «το μέσο σφάλμα στις προβλέψεις προσωπικού για τον προβλεπόμενο πληθωρισμό δύο χρόνια πριν, το οποίο ήταν περίπου τα τρία τέταρτα της εκατοστιαίας μονάδας… έθεσε το ερώτημα εάν τα υποκείμενα μοντέλα είχαν επαρκώς καλή απόδοση και εάν οι ιστορικές σχέσεις στις οποίες βασίζονταν τα μοντέλα και οι προβολές εξακολουθούν να διατηρούνται».

Τα μέλη της ΕΚΤ που τάχθηκαν υπέρ μιας «έγκαιρης προσαρμογής της ακόμη εξαιρετικά διευκολυντικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής», τάχθηκαν υπέρ του τερματισμού των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων και των αρνητικών επιτοκίων.

Όλα τα παραπάνω, καθώς και οι ομιλίες και τα σχόλια των αξιωματούχων της ΕΚΤ μετά τη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου υποδηλώνουν ότι η ΕΚΤ βρισκόταν καθ’ οδόν για να ανακοινώσει τα πρώτα βήματα μιας εξομάλυνσης της πολιτικής στη συνεδρίαση του Μαρτίου. Ωστόσο, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα πρακτικά της συνεδρίασης της ΕΚΤ τον Φεβρουάριο έχουν γίνει μια μάλλον ιστορική απόδειξη της αλλαγής της διάθεσης στην ΕΚΤ και όχι ένα έγκυρο μήνυμα για το τι θα αποφασίσει πραγματικά η ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα.