
Το 1990, ένας από τους κορυφαίους εκφραστές της ρεαλιστικής σχολής των διεθνών σχέσεων, ο Τζον Μερσχάιμερ, υπέγραφε ένα άρθρο με τίτλο «Back to the Future: Instability in Europe after the Cold War» (στα ελληνικά, «Επιστροφή στο Μέλλον: Αστάθεια στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο»). Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σικάγο υπογράμμιζε – και σημειωτέον, η Σοβιετική Ενωση και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας δεν είχαν ακόμη καταρρεύσει – ότι το όραμα μίας οριστικής επικράτησης της ειρήνης στη «γηραιά ήπειρο» έπρεπε να προσεγγίζεται με προσοχή και η πιθανότητα ενός νέου μεγάλου πολέμου (major war) δεν θα έπρεπε να αποκλειστεί σε έναν μετα-διπολικό κόσμο.
Είναι σκληρό να αντιλαμβάνεται κανείς ότι έπειτα από τρεις δεκαετίες, το ενδεχόμενο ενός τέτοιου πολέμου δεν μπορεί πλέον να αποκλειστεί στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η διάκριση μεταξύ ενός μεγάλου και ενός περιφερειακού πολέμου είναι εδώ κρίσιμη, διότι υπήρξαν παραδείγματα περιφερειακής σύγκρουσης σε ευρωπαϊκό έδαφος μεταψυχροπολεμικά, όπως οι πόλεμοι που οδήγησαν στη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αν και θα ακουστεί κυνικό, ο γιουγκοσλαβικός εμφύλιος πόλεμος και η επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο αποτελούν άλλη κατηγορία και προφανώς δεν θα μπορούσαν να συγκριθούν π.χ. με μία σύγκρουση Ρωσίας – ΝΑΤΟ ως μοιραία απόφυση της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πλήττει στον πυρήνα του το μεταψυχροπολεμικό πλαίσιο επέκτασης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας στην ήπειρό μας. Οσοι έχουν μιλήσει με ευρωπαίους αξιωματούχος τις τελευταίες ημέρες αντιλαμβάνονται το βαθύ σοκ, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι μία τόσο εκτεταμένη εισβολή δεν αναμενόταν. Οι αυταπάτες που υπήρχαν σαρώθηκαν ταχύτατα. Πλέον, βρισκόμαστε στην ώρα των μεγάλων αποφάσεων.
Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι η πολύ γρήγορη και συντονισμένη απάντηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών και γενικότερα του δυτικού κόσμου σε μια αδιανόητη εισβολή σε μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα. Ουδείς μπορεί με ασφάλεια να γνωρίζει πού και με ποιον τρόπο θα σταματήσει η χιονοστιβάδα που ξεκίνησε ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Και όσοι εκτιμούν ότι γνωρίζουν τι ακριβώς σκέφτεται μιλούν χωρίς στοιχεία, διότι τέτοια καθεστώτα αποτελούν «μαύρο κουτί» για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων.
Σε επίπεδο δημόσιας διπλωματίας και εικόνας, η Μόσχα είναι η μεγάλη χαμένη αυτής της σύγκρουσης. Η δυτική «ήπια» και οικονομική ισχύς είναι πολύ ισχυρή, ειδικά όταν εκφράζεται συντονισμένα, όπως τώρα. Μοιάζει βέβαιο ότι η διεθνής απομόνωση της Ρωσίας θα βαθύνει, ειδικά όσο ο πόλεμος και η απώλεια αθώων ανθρώπων συνεχίζονται. Το αβυσσαλέο ερώτημα όμως είναι άλλο: πόσο ενδιαφέρει αυτή η απομόνωση τον ρώσο πρόεδρο; Αν δεν τον απασχολεί καθόλου, τότε έχουμε μπλέξει άσχημα. Τα θηρία που στριμώχνονται στη γωνία μπορεί να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Η επόμενη φάση της απάντησης στη ρωσική επιθετικότητα θα είναι πιο δύσκολη και ενδεχομένως με απρόβλεπτες επιπτώσεις.


Latest News

Παροχές σε λάθος χρόνο
Στην Ελλάδα έχουμε καταφέρει να κάνουμε και πάλι τη λάθος συζήτηση

Χάνεται η λογική
Μπερδεύουν στην κυβέρνηση το «κράτος-εργοδότη» με το «κοινωνικό κράτος»

Ο Τραμπ, ο γεωπολιτικός αναταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας και η παγίδα του Θουκυδίδη;
Το βιβλίο των Αθ. Πλατιά και Β. Τρίγκα από τον Ιωάννη Ε. Κωτούλα και η ανάλυση του επίκαιρου και διόλου ακίνδυνου ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας

Οι «κρυφές» αμυντικές βιομηχανίες και τα οικονομικά οδοφράγματα
Ουδείς είχε αντιληφθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει τόσο πολλές βιομηχανίες παραγωγής αμυντικού υλικού κάθε είδους

Ζώντας με 743 ευρώ το μήνα
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την αύξηση του κατώτατου μισθού. Παραβλέποντας ότι αυτός αποτυπώνει ακόμη μια πολύ δύσκολη συνθήκη.

Βάζουν πλάτη οι επιχειρήσεις
Η αύξηση της τάξεως του 6% του κατώτατου μισθού, που ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο, δεν είναι διόλου αμελητέα ως ποσοστό

Ο καθρέφτης του χρηματιστηρίου
Σημαντική αύξηση των συναλλαγών, επιχειρηματικές εξελίξεις, νέες συμφωνίες και μεγάλη κινητικότητα σε πολλούς κλάδους είναι ξεκάθαρο σημάδι μιας οικονομίας σε ανάπτυξη

Κλείνει υποθέσεις με το παρελθόν
Το επίσημο ελληνικό κράτος οφείλει να «ξεψαχνίσει» και να φέρει στα ταμεία και το παραμικρό από τα χρωστούμενα, πριν αποφασίσει να προχωρήσουμε ως χώρα

Από τα μπλοκάκια στις εταιρείες για να αποφύγουν την κλίμακα των μισθωτών
Η «μαύρη» εργασία σε μεγάλο βαθμό περιορίστηκε με τη χρήση της κάρτας εργασίας, αλλά και εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης εργαζομένων στην περίοδο που διαδέχτηκε τα μνημόνια

Ανισότητες: Μύθοι και πραγματικότητες
Σε αντίθεση με τις λαϊκές πεποιθήσεις τα στατικά στοιχεία δείχνουν ότι η παγκόσμια ανισότητα φθίνει και βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο των 220 τελευταίων ετών.