Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο Ζελένσκι ενώπιον της πιο δύσκολης απόφασης για τον ίδιο και τη χώρα του

Ενώπιον μιας απόφασης που μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρή για τη χώρα του -και που ίσως αποβεί οδυνηρή για τον ίδιο- βρίσκεται ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την ώρα που οι ρωσικές δυνάμεις σφίγγουν επικίνδυνα τον κλοιό γύρω από το Κίεβο, ενώ βομβαρδίζουν πολλές πόλεις της Ουκρανίας.

Ο χρόνος πιέζει για την απόφαση και τίποτα δεν μπορεί να ελαφρύνει το βάρος της ευθύνης.

Όπως επισημαίνει το Newsweek, ο ουκρανός ηγέτης πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στην ηρωική του περσόνα και τις δύσκολες αποφάσεις για να τερματίσει το ταχύτερο έναν πόλεμο που καταστρέφει την Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό.

Η διαπραγμάτευση -και στο βάθος ο συμβιβασμός- είναι σχεδόν η μόνη επιλογή.

Ο ίδιος ο Ζελένσκι δήλωνε τις προηγούμενες ημέρες ότι είναι έτοιμος να κάνει διάλογο, όχι όμως και να υποταγεί. «Είμαι έτοιμος για διάλογο, δεν είμαστε έτοιμοι για συνθηκολόγηση» είπε στο ABC News, την Τρίτη.

Ο ουκρανός πρόεδρος έχει απορρίψει τα ρωσικά τελεσίγραφα για να καταθέσει τα όπλα και να «κλειδώσει» συνταγματικά της χώρας του, μιλά όμως για συμβιβασμό για το Ντονμπάς και την Κριμαία. «Νομίζω ότι τα θέματα που αφορούν προσωρινά κατεχόμενα εδάφη και ψευδοδημοκρατίες που δεν αναγνωρίζονται από κανέναν εκτός από τη Ρωσία, μπορούμε να συζητήσουμε και να βρούμε έναν συμβιβασμό για το πώς θα ζήσουν (σ.σ. οι άνθρωποι) σε αυτά τα εδάφη» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Ζελένσκι εμφανίστηκε, επίσης, λιγότερο πρόθυμος στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, μια κόκκινη γραμμή της Ρωσίας.

Τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης

Η ρωσική εισβολή, σε κάθε περίπτωση, δεν φαίνεται να εξελίσσεται όσο ομαλά θα ήθελε η Μόσχα. Καταγράφονται σοβαρά προβλήματα στο υλικό, στη διοικητική μέριμνα, στο ηθικό.

Οι Ουκρανοί έχουν κάποιες αξιόλογες επιτυχίες. Η Ρωσία όμως, μόνο και μόνο χάρη στον όγκο των ενόπλων δυνάμεών της έχει το πάνω χέρι στις επιχειρήσεις, άρα και τη δυνατότητα να στριμώξει στρατηγικά τον Ζελένσκι που θα πιεστεί να πάρει μια ακόμη πιο δύσκολη απόφαση.

Ουκρανοί πολιτικοί είπαν, όμως, στο Newsweek ότι θα είναι δύσκολο για τον Ζελένσκι να ανακοινώσει συμβιβασμό χωρίς να εξοργίσει τους Ουκρανούς. Οι παραχωρήσεις γης είναι οι πιο «ακριβές». Ανθρωποι από το περιβάλλον του ισχυρίζονται, ωστόσο, ότι είναι αδύνατον να δεχτεί ότι δεν θα επιστραφεί στην Ουκρανία το Ντονμπάς και η Κριμαία.

Ο Αλεξάντερ Κάρα -πρώην σύμβουλος του υπουργού Άμυνας και στέλεχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας- επισημαίνει ότι  «δεν υπάρχει περίπτωση» ο ουκρανός πρόεδρος να παραιτηθεί από τα κατεχόμενα.

Η εγκατάλειψη του οράματος για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι σχετικά πιο εύκολη απόφαση και θα χρειαστεί εγγυήσεις ασφαλείας. Η ένταξη στην ΕΕ μπορεί και αυτή να δυσαρεστήσει τη Ρωσία, αν και δεν είναι τόσο απειλητική όσο αυτή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Για την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ο Ζελένσκι εμφανίζεται λιγότερο θερμός, από τη στιγμή μάλιστα που η συμμαχία δεν δείχνει να ενδιαφέρεται να εντάξει στους κόλπους της την Ουκρανία, δεν θέλει να προχωρήσει στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και δεν παραχωρεί μαχητικά αεροσκάφη. «Ο Ζελένσκι δεν μπορεί να ζει με την ελπίδα, που σβήνει μπροστά στα μάτια του. Έτσι, παίρνει αποφάσεις ανάλογα με το τι συμβαίνει» τονίζει πρώην συνεργάτης του.

Αλλα, όπως λέει, το γεγονός ότι δεν επιθυμεί πια με την ίδια θέρμη την ένταξη στο ΝΑΤΟ μπορεί να είναι διαπραγματευτικό χαρτί εκ μέρους του, κάτι που θα προσφέρει στη Μόσχα για να σταματήσει η καταστροφή των υποδομών της Ουκρανίας.

Δύσκολο θα είναι, πάντως, να αποσπάσει και ισχυρότερες εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση σε αντάλλαγμα για τη μη ένταξη. Αυτές του 1994 με τις οποίες το Κίεβο παραιτήθηκε από τα πυρηνικά όπλα της Σοβιετικής Εποχής.

Οπως και αν έχει, ο πρόεδρος είναι δύσκολο να «πουλήσει» την εγκατάλειψη της προσπάθειας για το ΝΑΤΟ γιατί θα διχάσει τον λαό και τους πολιτικούς και θα υπονομεύσει την τεράστια δημοφιλία που αποκόμισε από την έως τώρα στάση του στον πόλεμο. Πόσο μάλλον που αυτού του είδους οι διχασμοί είναι όπλο στα χέρια της Μόσχας για να αποδυναμώσει τον Ζελένσκι – «διαίρει και βασίλευε».

«Θα διχάσει την κοινωνία και θα προκαλέσει την πτώση της δημοφηλίας του. Δεν πιστεύω σε καμία συμφωνία με τη Ρωσία που θα εγγυάται την ασφάλειά μας εκτός ΝΑΤΟ. Επομένως, θα συνιστούσα να μην εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ» υποστηρίζει πρώην συνεργάτης του.

Είναι, ίσως, και αυτό μέρος του ιδιότυπου πολέμου της Μόσχας κατά του Κιέβου που θα αρχίσει όταν σιγήσουν τα όπλα. Βάζοντας προσκόμματα, διαφωνώντας, ακόμη και απειλώντας, η Ρωσία θα κρατά στην επιρροή της την Ουκρανία, κάνοντας το όνειρο της ένταξης στους διεθνείς οργανισμούς -και εντέλει την πορεία προς τη Δύση- όλο και πιο μακρινό και δύσκολο.