Η Ήπια Ισχύς της Διπλωματίας Πόλεων

Εδώ και 15 περίπου χρόνια η Επιτροπή των Περιφερειών (235/2008) και το Συμβούλιο της Ευρώπης (251/2008) έχουν αναδείξει τον καίριο και αυξανόμενο ρόλο της διπλωματίας των πόλεων ως «το εργαλείο των τοπικών αυτοδιοικήσεων και των φορέων τους για την προώθηση σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ άλλων, της πρόληψης των συρράξεων, της επίλυσης των συγκρούσεων και της ανοικοδόμησης και ανασυγκρότησης μετά από συγκρούσεις, με σκοπό τη δημιουργία ενός σταθερού περιβάλλοντος εντός του οποίου οι πολίτες θα μπορούν να συνυπάρχουν ειρηνικά σε κλίμα δημοκρατίας, προόδου και ευημερίας».

Πράγματι, μεταξύ άλλων, το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης (the Congress of Local and Regional Authorities of the Council of Europe), το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (Council of European Municipalities and Regions), η Επιτροπή για τη Διπλωματία των Πόλεων, την Οικοδόμηση της Ειρήνης και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Πόλεων και Τοπικών Αρχών (the Committee on City Diplomacy, Peace Building and Human Rights of the United Cities and Local Governments), η Ένωση Τοπικών Φορέων για τη Δημοκρατία, το παγκόσμιο κίνημα Mayors for Peace, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών (United Nations agencies), και το Glocal Forum προάγουν το ρόλο της διπλωματίας πόλεων ως συμπληρωματικού εργαλείου της επίσημης εξωτερικής πολιτικής των εθνικών κυβερνήσεων.

Η σύγχρονη διπλωματία απαιτεί στενότερη συνεργασία μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων και τοπικών και περιφερειακών αρχών για μια πολυεπίπεδη και αποτελεσματικότερη προσέγγιση και στρατηγική. Σε αυτό το πλαίσιο, τα γεγονότα στην Ουκρανία συνιστούν μια ευκαιρία για τους ελληνικούς δήμους να αντιτάξουν απέναντι στη στρατιωτική βία την ήπια ισχύ (soft power) της διπλωματίας πόλεων που δεκαετίες τώρα γνωρίζουν να εφαρμόζουν στις σχέσεις τους με τις τοπικές αρχές της εν λόγω χώρας.

Πιο συγκεκριμένα, από το 1992 ένας σημαντικός αριθμός ουκρανικών πόλεων διατηρεί, με τη συνδρομή και της ομογένειας, άσβεστους δεσμούς με ελληνικές πόλεις μέσω των αδελφοποιήσεων και συνεργασιών των τοπικών αρχών: Κίεβο με Αθήνα (1994), Γιουσνί Οδησσού με Αγ.Κωνσταντίνο Φθιώτιδας (1999), Μαριανούπολη με Αλεξανδρούπολη, Στορόνιζετς με Αροανία Αχαΐας (2007), Κασιανόφτα με Βαθύλακο Καρδίτσας (1992), Μπερτιάνσκ με Γλυφάδα (1994), Τσέρβονγραντ με Ζευγολατειό (1997), Σαρτάνα με Ζωγράφου (2000), Μαριούπολη με Πειραιά, Ρόδο (1995), Κύθνο (2016), Ψυχικό (1998), Κορυδαλλό (1998), και Καρδίτσα, Ντνιπροπετροβσκ με Θεσσαλονίκη (2002), Νιζίν με Ιωάννινα (1996), Σταρακιέβσκι με Καστοριά (1998), Οδησσός με Πειραιά (1993), Λευκάδα (2010), και Δράμα, Χάρκοβο με Πάτρα (2002), Ίσμαιλ με Πέραμα (1994), Γιάλτα Αμαριούπολης με Χολαργό (2005) και Ρόδο (1998), Μπέλγκοροντ με Σέρρες (2011), Σταρομπέσεβο με Αίγινα (2012), Κίλια με Φάρσαλα (2017), Τερνόμπιλ με Καστοριά (2016).

Κατόπιν τούτου, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει στην αξιοποίηση των ανωτέρω συνεργασιών για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό, αλλά και να προωθήσει, με τη συνδρομή των επίσημων ενώσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης, την εκπόνηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας της Διπλωματίας των Πόλεων και τη δημιουργία ενός Ταμείου για την Διπλωματία των Πόλεων προκειμένου οι πόλεις να μπορούν να εκπληρώνουν το ανθρωπιστικό τους έργο και τις δράσεις ανοικοδόμησης των πληττόμενων από εμπόλεμες ενέργειες περιοχών.

Ο Δρ. Αντώνης Καρβούνης είναι Στέλεχος του Υπουργείου Εσωτερικών και Πρόεδρος της Επιτροπής για τις διεθνείς συνεργασίες των ΟΤΑ