Πόλεμος στην Ουκρανία: Αυξήσεις σοκ από 11,5% έως 27,4%  στα υγρά καύσιμα μέσα σε δυόμισι εβδομάδες

Σε επίπεδα που δεν έχουν προηγούμενο έχουν σκαρφαλώσει οι τιμές της αμόλυβδης και του ντίζελ στην Ελλάδα και στην Ευρωζώνη καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκτοξεύσει στα ύψη το μαύρο χρυσό.

Ιδιαίτερα στη χώρα μας, οι οδηγοί που επισκέπτονται τα βενζινάδικα δεν ξέρουν πλέον πραγματικά τι θα δουν όσον αφορά το κόστος, αφού η μέση πανελλαδική τιμή αλλάζει καθημερινά με καταιγιστικούς ρυθμούς κι έχει ξεπεράσει ούτε λίγο ούτε πολύ ακόμη και τα 2,1 ευρώ ανά λίτρο για την απλή αμόλυβδη. Πρόκειται για αύξηση 11,5% μέσα σε μόλις δυόμισι εβδομάδες όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, που οδήγησε το αργό πετρέλαιο ακόμη και πάνω από τα 130 δολάρια το βαρέλι.

Σε περιοχές της περιφέρειας και σε νησιά μάλιστα οι τιμές της απλής αμόλυβδης 95 οκτανίων φτάνουν ακόμη και τα 2,26 ευρώ το λίτρο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα σύμφωνα με τα στοιχεία από το Παρατηρητήριο Τιμών του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Σοκ προκαλούν οι τιμές και στο πετρέλαιο κίνησης, το οποίο όμως εκτός από ιδιωτική χρησιμοποιείται και για επαγγελματική χρήση. Το κόστος ανά λίτρο πλησιάζει πλέον τα 2 ευρώ δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για νέες ανατιμήσεις στις ήδη υψηλές τιμές -αφού πλέον «καίει» και η μεταφορά των προϊόντων. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο Οικονομικός Ταχυδρόμος από το Παρατηρητήριο Τιμών, το πετρέλαιο κίνησης έχει αυξηθεί κατά 22,4% από την αρχή του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου, με μέση πανελλαδική τιμή στις 13 Μαρτίου στα 1,991 ευρώ το λίτρο.

Ρεκόρ

Το ρεκόρ στις ποσοστιαίες αυξήσεις όμως ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία –αλλά και από πέρσι συνολικά- το κατέχει το πετρέλαιο θέρμανσης. Έχει φτάσει αισίως τα 1,622 ευρώ το λίτρο καθιστώντας το ουσιαστικά απαγορευτικό για τα νοικοκυριά που θέλουν να βάλουν ποσότητες στις δεξαμενές τους καθώς οι θερμοκρασίες παραμένουν χαμηλές. Με τις απαιτούμενες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης για έναν καυστήρα να είναι μεγάλες, ένας καταναλωτής θέλει πλέον πάνω από 850 ευρώ για να βάλει μόλις 500 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης. Από την αρχή του πολέμου η αύξηση αυτή φτάνει το 27,4%.

Σε βάθος 15 μηνών και συγκεκριμένα από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι τώρα οι αυξήσεις λόγω της πανδημίας και του πολέμου ανέρχονται σε σχεδόν 47% για την απλή αμόλυβδη, 38% για την αμόλυβδη 100 οκτανίων, 70% για το ντίζελ κίνησης, 50% για το υγραέριο κίνησης και σχεδόν 90% για το πετρέλαιο θέρμανσης.

Καίνε τα καύσιμα και στην Ευρώπη

Σε πολύ υψηλά επίπεδα έχει εκτοξευτεί το κόστος των υγρών καυσίμων σε όλη την Ευρώπη, τόσο λόγω των τιμών όσο και των υψηλών φόρων. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση στοιχεία από τις 7 Μαρτίου που είναι τα πιο τελευταία που δίνει η Eurostat, ένα λίτρο απλής αμόλυβδης στη Γερμανία κόστιζε 2,067 ευρώ, ενώ στην Ολλανδία που είναι πρωταθλήτρια στις τιμές σε όλη την ΕΕ, το κόστος είχε φτάσει τα 2,236 ευρώ.

Σε άλλες χώρες πάντως όπως η Κύπρος και η Μάλτα που οι φόροι στα καύσιμα είναι χαμηλότεροι, οι τιμές διαμορφώνονταν στα 1,437 και στα 1,34 ευρώ αντίστοιχα. Επίσης φθηνά είναι τα υγρά καύσιμα στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπου όμως είναι άλλη και η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών –και το εθνικό νόμισμα. Σε αντιστοιχία, στη Βουλγαρία ένα λίτρο απλής αμόλυβδης κόστιζε 1,374 ευρώ και στη Ρουμανία 1,482 ευρώ το λίτρο.

Οι επιβαρύνσεις στην Ελλάδα

Τα υγρά καύσιμα στην Ελλάδα επιβαρύνονται με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) αλλά και με φόρο προστιθέμενης αξίας. Σύμφωνα με το Υπουργείο Ανάπτυξης ο συντελεστής ΕΦΚ σε βενζίνες και πετρέλαια διαμορφώνεται σε 700 και 410 €/1.000 λτ , αντίστοιχα από 01/01/2017. Ο Φ.Π.Α. από 01-06-2016 ανέρχεται στο 24%. Το Υπουργείο Ανάπτυξης σημειώνει ακόμη ότι για το πετρέλαιο θέρμανσης και για χρονική περίοδο από 15/10 κάθε έτους έως και την 30/4 του επομένου έτους, ορίζεται μειωμένος συντελεστής ΕΦΚ ύψους 280 €/1.000 λτ, αρχής γενομένης από 15/10/2016. Για το λόγο αυτό δεν καταγράφεται κατανάλωση για το είδος αυτό από 1/5 έως και 14/10 κάθε έτους. Ο συντελεστής ΕΦΚ στο Υγραέριο διαμορφώνεται σε 430 €/1.000 κγρ.