Πόλεμος στην Ουκρανία: Προ των πυλών η χρεοκοπία της Ρωσίας;

Προ των πυλών είναι η χρεοκοπία της Ρωσίας, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές και παράγοντες των αγορών, οι οποίοι εκτιμούν ότι το σενάριο αυτό θα είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αποτραπεί, εφόσον οι συνθήκες που επικρατούν δεν αλλάξουν σύντομα. Αλλωστε, οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης της Δύσης, που κυριαρχούν διεθνώς, είχαν στείλει σαφές μήνυμα στη Μόσχα ενόψει της προγραμματισμένης πληρωμής δύο ομολογιακών «κουπονιών», ύψους 117 εκατομμυρίων δολαρίων: Το «κουδούνι» της χρεοκοπίας δεν θα χτυπήσει μόνο εάν η Μόσχα αρνηθεί να καταβάλει το παραπάνω ποσό, αλλά και στην περίπτωση που επιχειρήσει να το κάνει σε ρούβλια και όχι σε δολάρια, όπως είχαν σαφώς αφήσει να εννοηθεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο υπουργός Οικονομικών, Αντόν Σιλουάνοφ.

Βεβαίως, η κυβέρνηση της Ρωσίας έχει διαβεβαιώσει ότι πρόθεσή της είναι να συνεχίσει να εξυπηρετεί κανονικά το χρέος της χώρας, επιρρίπτοντας παράλληλα την ευθύνη στη Δύση για τις όποιες… αρρυθμίες. Οπως τονίζεται, η κεντρική τράπεζα διαθέτει υπερεπάρκεια συναλλαγματικών αποθεμάτων, τα οποία υπολογίζονταν σε 640 δισ. δολάρια πριν από τον πόλεμο, όμως οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί είχαν ως αποτέλεσμα, ανάμεσα στα άλλα, να «παγώσουν» περίπου τα μισά από αυτά (κάπου 300 δισ.). Κι αυτό, όπως λέει το Κρεμλίνο, αναγκάζει τη Ρωσία να κάνει διάκριση ανάμεσα σε «φιλικές» και «μη φιλικές» χώρες, πληρώνοντας τις πρώτες σε ρούβλια.

Σε κάθε περίπτωση, το σενάριο της χρεοκοπίας είναι ορατό, όπως παραδέχθηκε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα και όπως δείχνουν οι τιμές των «κουπονιών» στη δευτερογενή αγορά, που κυμαίνονται στα 20-30 σεντς του δολαρίου. Πολύ περισσότερο καθώς η Ρωσία έχει ακόμη μία πληρωμή 615 εκατ. δολαρίων στο τέλος Μαρτίου και 2 δισ. στις 4 Απριλίου.

Κι αυτό, εφόσον τα προγνωστικά επιβεβαιωθούν, θα συμβαίνει για πρώτη φορά μετά το 1998. Παρά το γεγονός ότι τότε προέκυψε λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης του εσωτερικού χρέους και των «οφειλών» από την εποχή της ΕΣΣΔ – ενώ η τελευταία φορά που η Ρωσία κήρυξε στάση πληρωμών στο εξωτερικό χρέος ήταν το 1917, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Ετσι, το ερώτημα που τίθεται κυρίως αφορά τις συνέπειες που θα έχει το «κανόνι» μιας χώρας με το μέγεθος της Ρωσίας. Το σίγουρο, κατ’ αρχάς, είναι ότι από τη στιγμή που θα βρεθεί σε αυτή την κατάσταση – έπειτα από περίοδο χάριτος 30 ημερών (κατά τη διάρκεια της οποίας πολλά μπορούν να συμβούν) – αυτή θα αφορά το σύνολο του χρέους της.

Με άλλα λόγια, τόσο τα περίπου 40 δισ. δολάρια που έχουν ρήτρα στο αμερικανικό νόμισμα και το ευρώ (εκ των οποίων τα μισά είναι στα χέρια ξένων επενδυτών), αλλά και τα ομόλογα αξίας σχεδόν 90 δισ. που έχουν εκδοθεί από μεγάλες ρωσικές επιχειρήσεις, όπως είναι η Gazprom, η Rosneft και άλλες.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αναταράξεις δεν θα είναι ιδιαίτερα μεγάλες, καθώς με βάση τον δείκτη της JP Morgan για τις αναδυόμενες αγορές, το «μερίδιο» των κρατικών ομολόγων της Ρωσίας είναι μόλις 0,7% και των εταιρικών 1,8%. Παρ’ όλα αυτά, μια τέτοια εξέλιξη θα αυξήσει συνολικά τους κινδύνους για τις δυτικές (κυρίως ευρωπαϊκές) τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία, όπου η έκθεσή τους υπολογίζεται στο μη ευκαταφρόνητο ποσό των 120 δισ. δολαρίων.