Μια προσέγγιση που φαίνεται πως κερδίζει έδαφος καθώς συνενώνει πολλαπλά συμφέροντα χωρών και μεγάλων επιχειρήσεων είναι ένα μέρος των αμυντικών δαπανών να «μετατραπεί» σε επενδυτικές δαπάνες μέσω παραγωγικών επενδύσεων προηγμένης τεχνολογίας και καινοτομίας στον αμυντικό τομέα.

Το φάντασμα του λαϊκισμού

Με πολιτικά χαρακτηριστικά που ξεφεύγουν από την επικαιρότητα και επικεντρώνονται στη σχέση ανάμεσα στις συνέπειες που παράγει η οικονομική και ειδικότερα, η ενεργειακή κρίση και στους φορείς του λαϊκισμού η δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη τετραμερή σύσκεψη με τους Πρωθυπουργούς της Ιταλίας Mario Draghi, της Ισπανίας, Pedro Sánchez και της Πορτογαλίας, António Costa στην οποία συμμετείχε έστω και εξ αποστάσεως (διαδικτυακά).

Ορισμένα σημεία της δήλωσης του Πρωθυπουργού έχουν την αξία τους (η πλήρης δήλωση στο primeminister.gr)

– «Κοινή μας πεποίθηση είναι πως η αντιμετώπιση μιας τέτοιας πρόκλησης, που αφορά κυρίως τα πιο ευάλωτα στρώματα σε όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης αλλά και τις επιχειρήσεις μας, και κυρίως τις πιο μικρές επιχειρήσεις μας, απαιτεί και κοινή ευρωπαϊκή απάντηση. Δράσεις που θα προφυλάσσουν τις κοινωνίες μας, τουλάχιστον μέχρι τον τερματισμό του πολέμου και την ομαλοποίηση της λειτουργίας των αγορών, καθώς καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλήρως και αποτελεσματικά μόνη της μία τέτοια κρίση. Γιατί όταν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της θέρμανσης, αυξάνονται πέντε-έξι φορές, κανένας εθνικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να τις καλύψει».

– «Οι τέσσερις χώρες μας συμφωνήσαμε ότι οι λύσεις δεν μπορεί να είναι μόνο εθνικές. Όπως ανέφερε και ο Pedro και ο Mario και ο António, κάθε χώρα έχει δρομολογήσει το δικό της εθνικό πρόγραμμα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών. (…) εμείς ανακοινώσαμε μια πρόσθετη δέσμη ρυθμίσεων, ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, ώστε αθροιστικά οι ενισχύσεις που έχουν δοθεί από το φθινόπωρο να πλησιάζουν τα 4 δισεκατομμύρια.

– «Θα επαναλάβω, όμως, αυτό το οποίο είπαν και οι υπόλοιποι Πρωθυπουργοί: οι εθνικές πρωτοβουλίες δεν αρκούν. Και γι΄ αυτό και προτείνουμε, σε πρώτη φάση, να υπάρξουν εναρμονισμένες ευρωπαϊκές πολιτικές παρεμβάσεις απέναντι σε κερδοσκοπικές τάσεις, ώστε να επανέλθει η ισορροπία στις τιμές του φυσικού αερίου αλλά και του ηλεκτρισμού».

– «Όλοι πιστεύουμε στις ελεύθερες αγορές, αλλά πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Κι όταν αυτό ξεκάθαρα δεν συμβαίνει, όταν οι αγορές γίνονται έρμαια των κερδοσκόπων, τότε έρχεται η ώρα κάποιας κεντρικής ρύθμισης, κάποιας κεντρικής παρέμβασης. Αυτή είναι και η ευθύνη των πολιτικών ηγεσιών και μία τέτοια κοινή ευρωπαϊκή παρέμβαση εισηγούμαστε η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Και είμαι σίγουρος ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας δεν πρέπει απλά να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα των περιστάσεων, αλλά -όπως είπε και ο Pedro- πρέπει να πάρουμε αποφάσεις άμεσα, να δράσουμε υπέρ της Ευρώπης και των Ευρωπαίων, των πολιτών μας».

– «Δεν γίνεται σε επίπεδο διπλωματίας να απαντάμε από κοινού, και σωστά, στη ρωσική επιθετικότητα, αλλά να μην συγκροτούμε ένα ενιαίο μέτωπο και στο επίπεδο της οικονομίας που πλήττεται από αυτήν. Πρόκειται για έναν κίνδυνο που απειλεί την ανάκαμψη μετά την πανδημία. Πρόκειται όμως και για μία νάρκη στην ευρωπαϊκή ιδέα και στη δημοκρατία. Μπορεί αυτή η ενεργειακή κρίση να ξυπνήσει ξανά τον εφιάλτη του λαϊκισμού στην ήπειρό μας. Και σε αυτό το πεδίο πληρώσαμε, ειδικά εμείς στην Ελλάδα, βαρύ τίμημα τα δέκα προηγούμενα χρόνια. Δεν πρέπει να ξαναδούμε, σε καμία περίπτωση, τα ίδια φαινόμενα».

Πάντως, σε κάθε περίπτωση το μέτωπο των «4» του Νότου που σε πολλές περιπτώσεις έχει και τη στήριξη της Γαλλίας αποτελεί μια από τις νέες πραγματικότητες που διαμορφώνονται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεκδικούν περισσότερες και καλύτερες πολιτικές ενοποίησης που απευθύνονται απευθείας στην πλειοψηφία των πολιτών οικοδομώντας ένα νέο, πολύ περισσότερο στέρεο αφήγημα με προοπτική. Ένα αφήγημα που διαθέτει φυσιογνωμία και ταυτότητα.

«Ο φίλος μου, ο Geoffrey» και τα νέα γραφεία της AWS

Ο Cameron Brooks, General Manager, Europe Public Sector της AWS, στα εγκαίνια των νέων γραφείων της εταιρείας στην Αθήνα δήλωσε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Αυτά είναι τα νέα γραφεία της Amazon Web Services. Είμαστε πολύ χαρούμενοι και ευτυχείς που συνεργαζόμαστε με έναν αριθμό Ελλήνων πελατών στον εμπορικό αλλά και τον δημόσιο τομέα, οι οποίοι επωφελούνται από την πληροφορική και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η πρόοδος την οποία βλέπουμε εδώ στην Ελλάδα είναι συναρπαστική. Ανυπομονούμε να συνεχίσουμε την ανάπτυξή μας». Από την πλευρά του, ο απερχόμενος Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Geoffrey Pyatt επισήμανε: «Η AWS είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πως οι εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ με τις επενδύσεις τους αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και την επιστροφή της στην ανάπτυξη. Αλλά και πως η Ελλάδα αξιοποιώντας την τεχνολογία διαχειρίστηκε αποτελεσματικά την παγκόσμια πανδημία και πως –εξαιρετικά σημαντικό – ξεκινά να προσελκύει πίσω στην Ελλάδα έλληνες επιστήμονες που είχαν μεταναστεύσει στο εξωτερικό στα χρόνια της κρίσης.

Αυτήν την δύναμη μετασχηματισμού αυτών των ψηφιακών εργαλείων την έχουμε διαπιστώσει και στις ΗΠΑ κατά την πανδημία και είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μένα, στα 5,5 χρόνια της θητείας μου ως Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, να βλέπω πως αξιοποιείται η αμερικανική τεχνολογία καθημερινά, για παράδειγμα στο ψηφιακό πιστοποιητικού εμβολιασμού.
Επίσης, άκουσα με ιδιαίτερη χαρά τον Cameron ότι σήμερα δεν είναι απλά η ημέρα των εγκαινίων αυτών των νέων γραφείων στην Αθήνα αλλά ότι έχει ένα εξαιρετικά φιλόδοξο όραμα ανάπτυξης σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση».
Ας μην περάσει απαρατήρητος και ο αποχαιρετισμός του Άδωνι Γεωργιάδη στον απερχόμενο Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων είπε: «Ο φίλος μου ο Geoffrey, ο οποίος θα μου λείψει πολύ, πρέπει να πω, συνέβαλε καθοριστικά όλο αυτό το χρονικό διάστημα και υπάρχουν πολλά πράγματα να κάνουμε ακόμα στο μέλλον.

Πριν από δύο χρόνια δεν υπήρχε απολύτως τίποτα ως προς την παρουσία της Amazon Web Services. Δύο χρόνια μετά, νέα μεγάλα γραφεία, 45 ήδη εργαζόμενοι, πολλοί πελάτες και το κυριότερο εκπληκτική προοπτική για το μέλλον».

Αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ενδιαφέρεται στη πράξη και για τον Πολιτισμό -ως παράγοντα τοπικής και περιφερειακής οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης- μέσα από την αποκατάσταση και ανάδειξη νεότερων μνημείων αλλά και χώρων θρησκευτικής λατρείας.

Το Ορτά Τζαμί, (Κεντρικό Τζαμί, στα τούρκικα) είναι ένα οθωμανικό τέμενος του 15ου αιώνα στη πόλη της Βέροιας. Χτισμένο το 1490, το τζαμί είναι ένα από τα πιο αξιοσημείωτα δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής στην Μακεδονική πόλη. Όπως δηλώνει το τουρκικό του όνομα, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, ανάμεσα στους δρόμους Κεντρικής, Λεωνίδου και Θεμιστοκλέους.

Πρόκειται για ένα απλό, τετραγωνικής κάτοψης (πλευράς 8 μέτρων) μόνοχωρο, τρουλοσκεπές κτίσμα. Μπροστά από την κύρια είσοδο υπήρχε εντυπωσιακό προστώο, με μαρμάρινους, αράβδωτους κίονες που έφεραν οξυκόρυφα τόξα από κεραμικά πλακίδια. Τα τόξα είχαν τέσσερα κέντρα χάραξης και συνδέονταν στη βάση τους με ξύλινα οριζόντια δοκάρια. Σήμερα σώζεται μόνο ένα μικρό τμήμα του προστώου. Ο θόλος που ήταν κάποτε καλυμμένος με φύλλα μολύβδου, στηρίζεται σε οκταγωνικό τύμπανο που επικάθεται στους τέσσερις τοίχους του κτηρίου μέσω σφαιρικών τριγώνων. Το Ορτά Τζαμί είναι χτισμένο με πωρόλιθους μεγάλου μεγέθους και μάρμαρα, σπαράγματα παλαιότερων κτισμάτων, βυζαντινών και αρχαίων χρόνων.

Η αποκατάσταση του οθωμανικού τεμένους είναι ένα από τα 70 νέα έργα που εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η συμβολή του Ταμείου στο έργο της αποκατάστασης ορίσθηκε σε 450 χιλιάδες ευρώ. Στη πόλη της Βέροιας ένα έργο του Ταμείου με 850.000 ευρώ θα συμβάλλει στη στερέωση, αποκατάσταση, ανάδειξη των Ιερών Ναών Αγίας Άννας και Χριστού Παντοκράτορα.

Το ίδιο ποσό θα κατευθυνθεί από το Ταμείο στη συντήρηση Παλαιολόγειων τοιχογραφιών (Μνημεία UNESCO) της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Νικολάου Ορφανού, και του Προφήτη Ηλία στη πόλη της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον αυτών 550 χιλιάδων ευρώ θα δοθούν για το έργο της ανάδειξης του μνημειακού συνόλου της Ροτόντας στην Θεσσαλονίκη (Μνημείο UNESCO). Το έργο αφορά την προστασία κελύφους και τη διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, ενώ ποσό 1.250.000 ευρώ θα έρθει να στηρίξει την αποκατάσταση του Ιερού Ναού Παναγίας Χαλκέων και περιβάλλοντος χώρου, συντήρηση ζωγραφικού και γλυπτού διακόσμου στη Θεσσαλονίκη.

Και από την Θεσσαλονίκη στη Πελοπόννησο όπου το Ταμείο Ανάκαμψης έχει εντάξει στα έργα του και την πυρόσβεση του Αρχαιολογικού Χώρου Μυστρά με το ποσό των 4.200.000 ευρώ.
Τέλος, το έργο της αποκατάστασης του μεταβυζαντινού Ιερού Ναού Αγίου Βασιλείου και δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών στον Άγιο Ευστράτιο. Το έργο θα υλοποιηθεί με το ποσό 1.000.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

«Τελικά, δίνουμε πολλά ή λίγα χρήματα;»

Η επόμενη μέρα της εξειδίκευσης των μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των ανατιμήσεων στους πολίτες βρήκε τους πάντες σε θέση μάχης στο πεδίο των social media.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης επαναλαμβάνει τις θέσεις και τις προσεγγίσεις του και μέσα από τα social media ( το κείμενο που ακολουθεί αντλήθηκε από τη σελίδα του στο fb).

«Ο πόλεμος και η αύξηση των τιμών στην εισαγόμενη ενέργεια, κατά κύριο λόγο στο πετρέλαιο και στο αέριο, κάνει τις χώρες που δεν παράγουν αυτά τα καύσιμα, αναγκαστικά, φτωχότερες. Ταυτόχρονα, η μείωση του διεθνούς εμπορίου πλήττει όλο τον πλανήτη και περισσότερο τα μικρά κράτη, όπως η Ελλάδα, που είναι ανοιχτά στο διεθνές εμπόριο, στις επενδύσεις και στον τουρισμό. Ευχόμαστε, προφανώς, να τελειώσει επιτέλους αυτός ο πόλεμος και να ξεπεραστεί αυτή η κρίση.

Προς το παρόν, όμως, δεν έχουμε πλήρη ορατότητα για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Συνεπώς, είμαστε αναγκασμένοι να λαμβάνουμε μέτρα, μόνο για το χρονικό διάστημα για το οποίο έχουμε ορατότητα, μέχρι να ξεκαθαρίσει η εικόνα και να μπορέσουμε να κάνουμε ένα μακροοικονομικό σενάριο, σε συνθήκες μικρότερης αβεβαιότητας. Ένα σενάριο, με απλά λόγια, που θα έχει σοβαρές πιθανότητες να υλοποιηθεί. Κι αυτό, διότι όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, θα είναι τελείως διαφορετικό το μακροοικονομικό και το δημοσιονομικό σενάριο -δηλαδή πώς θα πάει η οικονομία και αν θα έχουμε περισσότερα ή λιγότερα φορολογικά έσοδα- αν έχουμε παράταση ή κλιμάκωση του πολέμου ή αν έχουμε ειρήνη και αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών και της έντασης.

Τα μέτρα που λαμβάνουμε δεν είναι οριζόντια. Κι αυτό, διότι τα οριζόντια μέτρα, όπως αυτά που μας προτείνει η αντιπολίτευση, είναι σπάταλα (ξεπερνούν, κατά πολύ, τις δυνατότητες της οικονομίας) και με μειωμένη κοινωνική απόδοση. Μας λένε: «Μειώστε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης των καυσίμων». Η απάντησή μας είναι ότι προτιμούμε, με τα ίδια χρήματα, να βοηθήσουμε τους χαμηλοσυνταξιούχους, τις οικογένειες με παιδιά και επιλεγμένα αυτούς που έχουν αυτοκίνητο ή μηχανή, με κριτήρια όμως. Γιατί, δεν μπορούμε να βοηθάμε περισσότερο ένα νοικοκυριό με μεγάλο εισόδημα και δύο ή τρία αυτοκίνητα, από έναν κοινωνικά ευάλωτο. Βοηθάμε περισσότερο αυτούς που έχουν λιγότερα και ως επί το πλείστον καταναλώνουν και λιγότερα καύσιμα».

«Tελικά, δίνουμε πολλά ή λίγα χρήματα;», θέτει το ερώτημα ο Σκυλακάκης για να δώσει την δική του εκδοχή στη δημόσια συζήτηση: «Η απάντηση είναι ότι δίνουμε όσα μπορούμε. Γιατί μπορούμε; Διότι είχαμε καλύτερη απόδοση φορολογικών εσόδων το πρώτο δίμηνο και πήγαμε καλύτερα, από πλευράς ανάπτυξης, το 2021. Κι αυτό, μας δίνει μία κάπως καλύτερη πρόβλεψη, σε σχέση με αυτήν που είχαμε κάνει στον προϋπολογισμό.

Αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι η οικονομία μας πλήττεται, λόγω του πολέμου. Γίνονται πιο πλούσιοι οι Καταριανοί και οι Σαουδάραβες. Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι και φέτος, ο προϋπολογισμός μας θα έχει έλλειμμα -πολύ μικρότερο, βέβαια, από το 2020 και το 2021- αλλά έλλειμμα. Συνεπώς, έχουμε δανεισμό και τα δανεικά κάποτε στο μέλλον θα πρέπει να πληρωθούν.

Οπότε, οφείλουμε να είμαστε, πάντα, πολύ προσεκτικοί.

Εκ των πραγμάτων, τα μέτρα που λαμβάνουμε καλύπτουν, κατά προτεραιότητα, αυτούς που έχουν περισσότερο ανάγκη. Ακόμη κι όταν τα ποσά, κατ’ άτομο, είναι μικρά.

Ένα παλικάρι με ένα μηχανάκι, που δουλεύει με τον κατώτατο μισθό, παίρνει -με το μέτρο της επιδότησης των καυσίμων- 30 ευρώ. Είναι λίγα, αλλά είναι ένα καθαρό, επιπλέον μεροκάματο και καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του καυσίμου, με το οποίο θα επιβαρυνθεί για το επόμενο τρίμηνο.

Οι παρεμβάσεις που κάνουμε είναι μετρημένες και στοχευμένες. Επειδή αυτή η κρίση πλήττει την πλειονότητα, προσπαθούμε με περιορισμένους πόρους και στοχευμένα να ανοίξουμε, έστω και με μια μικρή βοήθεια, την περίμετρο των δικαιούχων. Είναι μία δύσκολη εποχή, που ελπίζουμε να περάσει σύντομα και να προχωρήσουμε, επιτέλους, μπροστά, χωρίς άλλες εξωγενείς κρίσεις και περισπασμούς».