Οι προκλήσεις στον δρόμο για «φθηνό χρήμα»

Σε… «μαραθώνιο» μετέτρεψαν οι δύο διαχρονικές κρίσεις την πορεία της ελληνικής οικονομίας προς την επανακατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, την οποία και είχε απωλέσει κατά την κρίση χρέους το 2009. Την εποχή δηλαδή που η Ελλάδα δεχόταν τα μαζικά βέλη των αγορών και των διεθνών αναλυτών «στραγγίζοντας» την οικονομία με τις πολλαπλές υποβαθμίσεις και το αρνητικό επενδυτικό κλίμα.

Το αποτέλεσμα ήταν η χώρα να δανειστεί από το ΔΝΤ και τα ευρωπαϊκά κράτη, να μπει στα Μνημόνια και αρκετά έτη αργότερα οι Βρυξέλλες να παραδεχθούν λάθη στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Πέρασαν σχεδόν δεκατρία χρόνια από τότε και η ελληνική οικονομία δεν έχει ακόμα καταφέρει να βγει από την κατηγορία «σκουπίδια».

Στον κόσμο των αγορών είναι σημαντικό καθώς όσο πιο χαμηλά αξιολογείται μια χώρα τόσο χάνει σε βαθμό επενδυτικής αξιοπιστίας, με αποτέλεσμα εκείνη να δανείζεται ακριβότερα ή είτε και να αποκλειστεί. Σημαντικό ρόλο στη καθυστέρηση να ανέλθει η χώρα στην επενδυτική βαθμίδα, σύμφωνα και με τους αναλυτές, είναι ότι το 2020 «χτύπησε» τον πλανήτη η πανδημία, φέρνοντας σε πολλές χώρες τεράστια ύφεση και υψηλά ελλείμματα, ενώ οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία υψώνουν νέα εμπόδια και περισσότερη αβεβαιότητα.

Η κυβέρνηση έχει θέσει βασικό στόχο την αναβάθμιση στην επενδυτική βαθμίδα το αργότερο έως το 2023. Την περασμένη Παρασκευή η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του οίκου αξιολόγησης DBRS Morningstar σε BB high έφερε την Ελλάδα ένα σκαλοπάτι πριν από την επενδυτική βαθμίδα και μια ανάσα μακριά από την κατηγορία junk («σκουπίδια»). Η Moody’s η οποία επίσης είχε «ραντεβού» με την Ελλάδα δεν προέβη σε καμία ανακοίνωση αφήνοντας για αργότερα την αξιολόγηση. Ο εν λόγω οίκος υπολείπεται κατά δύο βαθμίδες από τον οίκο Fitch, ο οποίος αναβάθμισε τον Ιανουάριο την Ελλάδα στο «ΒΒ» με θετικές προοπτικές τον Ιανουάριο, όπως και από τον οίκο S&P.

Οι μεταρρυθμίσεις

Ταυτόχρονα η Ελλάδα εν μέσω αυξημένης αβεβαιότητας έκανε ένα σημαντικό βήμα στέλνοντας ισχυρό μήνυμα στις αγορές και που λαμβάνεται ως θετική κίνηση για τους οίκους. Η χώρα θα προβεί στην πρόωρη αποπληρωμή του υπολοίπου των δανείων στο ΔΝΤ και στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με την τρίτη προεξόφληση του ΔΝΤ, η Ελλάδα αποπληρώνει, δύο χρόνια πριν από τη λήξη της, το σύνολο της οφειλής συνολικού ύψους 8,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, το συνολικό όφελος των τριών προεξοφλήσεων του ΔΝΤ διαμορφώνεται στα 230 εκατ. ευρώ.

Οι προϋποθέσεις για περαιτέρω αναβάθμιση είναι η συνεχής εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις και η διαρκής δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση που διατηρεί τον δείκτη δημόσιου χρέους σε πτωτική τροχιά. Από την άλλη, παράγοντες για μια υποβάθμιση είναι οι αδύναμες οικονομικές επιδόσεις, η ανατροπή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μία αστάθεια του χρηματοπιστωτικού τομέα.