Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου: «Καμπανάκι» για εξεγέρσεις πεινασμένων εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία

Η εκτόξευση των τιμών των τροφίμων σε όλο τον κόσμο ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, είναι πιθανό να προκαλέσει εξεγέρσεις των πεινασμένων στα φτωχότερα κράτη, δήλωσε στον Guardian η επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Η Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα προειδοποίησε τις χώρες-παραγωγούς τροφίμων να μην συσσωρεύουν προμήθειες, λέγοντας ότι είναι κρίσιμο να αποφευχθούν τα λάθη της πανδημίας του κοροναϊού, όταν οι πλούσιες χώρες κατάφεραν να εξασφαλίσουν τον συντριπτικά μεγαλύτερο όγκο των εμβολίων.

Οι φτωχοί θα υποφέρουν περισσότερο

Σε συνέντευξή της στον Guardian, η επικεφαλής του ΠΟΕ εξέφρασε ανησυχίες για τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής, εστιάζοντας στην εξάρτηση πολλών αφρικανικών κρατών από τις προμήθειες τροφίμων από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

«Πιστεύω ότι θα πρέπει να ανησυχήσουμε πολύ. Οι επιπτώσεις των τιμών των τροφίμων και της πείνας στη διάρκεια του φετινού και του επόμενου έτους θα είναι σημαντικές. Τα τρόφιμα και η ενέργεια είναι τα δυο κυριότερα πράγματα που καταναλώνουν οι φτωχοί σε όλο τον πλανήτη», σημείωσε.

«Είναι τα φτωχά κράτη και οι φτωχοί άνθρωποι που θα υποφέρουν περισσότερο».

Εξάρτηση από τη Μαύρη Θάλασσα

Έχοντας θητεύσει ως υπουργός οικονομικών της Νιγηρίας, τόνισε ότι 35 αφρικανικές χώρες εξαρτώνται από τα τρόφιμα που εισάγονται από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, προσθέτοντας ότι η Ρωσία και η Ουκρανία κατέχουν το 24% των παγκόσμιων προμηθειών σιτηρών.

Η γεωργία ανήκε ανέκαθεν στα καυτά ζητήματα για τον ΠΟΕ, με διαρκείς συγκρούσεις για τις κυβερνήσεις που επιδοτούν τους δικούς τους αγρότες, ενώ παράλληλα περιορίζουν την πρόσβαση στις αγορές τους. «Οι συζητήσεις είναι ιδιαίτερα τεταμένες. Πάντα είναι, επειδή πρόκειται για τεράστια ζητήματα», σχολίασε η Οκόντζο-Ιουεάλα.

Ούσα εδώ και ένα χρόνο στην κεφαλή του ΠΟΕ, υποστηρίζει ότι έχει σημειωθεί πρόοδος σε αυτό το διάστημα, αλλά παραδέχεται: «Από όταν ανέλαβα, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Δεν είναι εύκολη δουλειά».

Το μάθημα των εμβολίων

Στο παρελθόν έχει εκφράσει έντονες επικρίσεις για το «απαρτχάιντ των εμβολίων» που έπληξε την Αφρική. Τώρα λέει ότι τα κράτη-μέλη του ΠΟΕ θα πρέπει να φροντίσουν να μην επαναληφθεί η ίδια κατάσταση με τα αποθέματα τροφίμων.

«Είναι φυσική αντίδραση να θέλεις να κρατήσεις αυτά που έχεις – το είδαμε και με τα εμβόλια. Όμως δεν πρέπει να κάνουμε τα ίδια λάθη με τα τρόφιμα», λέει.

Ο ΠΟΕ εκτιμά ότι η αύξηση της παγκόσμιας τιμής των σιτηρών κατά 40% κατά τη διάρκεια της επισιτιστικής κρίσης πριν από μια δεκαετία ήταν αποτέλεσμα της υπερσυσσώρευσης.

Μόλις 12 χώρες έχουν ορίσει αυτή τη στιγμή περιορισμούς στο εμπόριο τροφίμων, αναφέρει η Οκόντζο-Ιουεάλα, μεταξύ των οποίων και το Ελ Σαλβαδόρ, η Καμπότζη και η Αίγυπτος. «Άλλες χώρες επιχειρούν να κάνουν θετικές κινήσεις και πρέπει να μάθουμε από τις καλές πρακτικές τους».

«Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι μάθαμε το μάθημα των εμβολίων και των προηγούμενων επισιτιστικών κρίσεων. Δεν είμαι βέβαιη για το κατά πόσον μπορούμε να αντιμετωπίσουμε πλήρως τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, επειδή οι αριθμοί που εμπλέκονται είναι τεράστιοι, όμως μπορούμε να τις αμβλύνουμε».

Εξεγέρσεις πεινασμένων

Η γενική διευθύντρια του ΠΟΕ δήλωσε ανήσυχη για τη διατάραξη της περιόδου της σποράς στην Ουκρανία από τις συγκρούσεις, αλλά και για τις ελλείψεις λιπασμάτων.

Η Ουκρανία υπό φυσιολογικές συνθήκες παρέχει το 50% των σιτηρών του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος, της υπηρεσίας του ΟΗΕ που παρέχει προμήθειες έκτακτης ανάγκης σε χώρες που βιώνουν συγκρούσεις ή φυσικές καταστροφές που οδηγούν σε λιμό.

«Αν δεν σκεφτούμε πώς θα αμβλύνουμε τις επιπτώσεις του πολέμου, θα βρεθούμε μπροστά σε μια ακόμη καταστροφή, όχι μόνο φέτος, αλλά και το ερχόμενο έτος», προειδοποίησε.

Υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν οι εξεγέρσεις πεινασμένων που σημάδεψαν την προηγούμενη περίοδο έκρηξης των τιμών των τροφίμων, στα τέλη της δεκαετίας του 2000, πρόσθεσε. «Μιλάμε με τα μέλη μας και τα παροτρύνουμε να μην εντείνουν την κρίση θέτοντας περιορισμούς στις εξαγωγές τροφίμων».

Ρωσία και ΠΟΕ

Η Ρωσία και η Ουκρανία ανήκουν επίσης στα 164 μέλη του ΠΟΕ, ενός σώματος που ιδρύθηκε βάσει της αντίληψης ότι το εμπόριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερη ειρήνη και ευημερία.

«Το μοντέλο απέδιδε επί σειρά ετών και έσωσε ανθρώπους από την ανέχεια», σημειώνει η επικεφαλής του ΠΟΕ. «Ο πόλεμος δεν αλλάζει το γεγονός ότι το εμπόριο μπορεί να συμβάλει στην οικοδόμηση αντοχής και την επίτευξη της ειρήνης».

Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς και τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν επιβάλει νέους δασμούς στη Ρωσία, αφαιρώντας το στάτους της ως πλέον ευνοούμενου έθνους. Πρόκειται για έναν όρο του ΠΟΕ που σημαίνει ότι όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να απολαμβάνουν τους ίδιους όρους εμπορίου.

Πάντως, η Οκόντζο Ιουεάλα υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να φανταστεί ένα σενάριο στο οποίο η Ρωσία απομακρύνεται από τον ΠΟΕ, επειδή η διαδικασία θα ήταν περίπλοκη, μπερδεμένη και θα προϋπέθετε τη συμφωνία του 75% των μελών.