Κομισιόν: Νέοι κανόνες υπέρ των δικαιωμάτων των καταναλωτών και της πράσινης οικονομίας

Ένα πακέτο επικαιροποιημένων κανόνων της Ε.Ε. για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών, αλλά και την προώθηση των πράσινων στόχων της Ένωσης μέσα από την ποιότητα των προϊόντων που κυκλοφορούν ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο στόχος είναι διπλός: καταρχάς να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των καταναλωτών, ώστε να γνωρίζουν πόσο χρόνο έχει σχεδιαστεί να διαρκέσει ένα προϊόν και αν μπορεί να επισκευαστεί ή να ανακυκλωθεί και κατά δεύτερον να προαχθούν οι πράσινοι στόχοι της Ένωσης μέσα από την διασφάλιση πως τα προϊόντα που κυκλοφορούν είναι πιο ανθεκτικά και επιφέρουν μικρότερη ζημιά στο περιβάλλον.

Ενήμερος καταναλωτής

«Είναι απλό: εάν δεν αρχίσουμε να καταναλώνουμε με πιο βιώσιμο τρόπο, δεν θα επιτύχουμε τους στόχους μας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ενώ οι περισσότεροι καταναλωτές είναι πρόθυμοι να συμβάλουν, διαπιστώσαμε επίσης αύξηση των πρακτικών προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας και πρόωρης απαρχαίωσης. Προκειμένου να συμβάλουν ουσιαστικά στην πράσινη μετάβαση, οι καταναλωτές πρέπει να έχουν δικαίωμα σε πληροφορίες για να κάνουν βιώσιμες επιλογές. Πρέπει επίσης να προστατεύονται από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που καταχρώνται το ενδιαφέρον τους να αγοράζουν πράσινα προϊόντα» τόνισε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρεντέρς.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πως οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επιδεικνύουν στις συσκευασίες των προϊόντων που πουλάνε στα κράτη μέλη της Ε.Ε., από ένα κινητό τηλέφωνο ή ένα λάπτοπ μέχρι μία τσάντα, την εκτιμώμενη διάρκεια ζωής τους και να διασφαλίσουν πως μπορούν να επισκευαστούν εύκολα και να μπορούν να ανακυκλωθούν.

Συγκεκριμένα, οι έμποροι θα οφείλουν να παρέχουν πληροφορίες αναφορικά:

• Με την ανθεκτικότητα των προϊόντων:Οι καταναλωτές πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με την εγγυημένη ανθεκτικότητα των προϊόντων. Εάν ο παραγωγός ενός καταναλωτικού αγαθού προσφέρει εμπορική εγγύηση διάρκειας άνω των δύο ετών, ο πωλητής πρέπει να παρέχει τις πληροφορίες αυτές στον καταναλωτή. Όσον αφορά τα αγαθά που καταναλώνουν ενέργεια, ο πωλητής πρέπει επίσης να ενημερώνει τους καταναλωτές όταν δεν παρέχεται από τον πωλητή καμία πληροφορία σχετικά με εμπορική εγγύηση ανθεκτικότητας.

• Με τις επισκευές και επικαιροποιήσεις: Ο πωλητής πρέπει επίσης να παρέχει σχετικές πληροφορίες για τις επισκευές, όπως η βαθμολογία της δυνατότητας επισκευής (κατά περίπτωση), ή άλλες σχετικές πληροφορίες επισκευής που διατίθενται από τον παραγωγό, όπως η διαθεσιμότητα ανταλλακτικών ή εγχειριδίου επισκευής. Για έξυπνες συσκευές και ψηφιακό περιεχόμενο και υπηρεσίες, ο καταναλωτής πρέπει επίσης να ενημερώνεται σχετικά με τις επικαιροποιήσεις λογισμικού που παρέχει ο παραγωγός.

Μπλόκο στα ψευδή στοιχεία 

Αναλόγως επικαιροποιείται η οδηγία για τις λεγόμενες «αθέμιτες εμπορικές πρακτικές». Έτσι λοιπόν διευρύνεται ο κατάλογος των χαρακτηριστικών των προϊόντων για τα οποία ο έμπορος δεν μπορεί να παραπλανήσει τους καταναλωτές, ώστε να καλύπτει τις περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς και την ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα επισκευής. Στη συνέχεια, προστίθενται επίσης νέες πρακτικές που θεωρούνται παραπλανητικές μετά από κατά περίπτωση αξιολόγηση, όπως η διατύπωση περιβαλλοντικού ισχυρισμού που σχετίζεται με μελλοντικές περιβαλλοντικές επιδόσεις χωρίς σαφείς, αντικειμενικές και επαληθεύσιμες δεσμεύσεις και στόχους και χωρίς ανεξάρτητο σύστημα παρακολούθησης.

Κοινώς οι καταναλωτές θα γνωρίζουν τι αγοράζουν, την ανθεκτικότητα του, την βιωσιμότητα του, την διάρκεια ζωής του. Αυτό θα τους προστατεύει από την πιθανή διασπορά ψεύτικων πληροφοριών, κυρίως σε επίπεδο οικολογικής ταυτότητας, θα προστατεύει καλύτερα το περιβάλλον και θα εξοικονομεί ενέργεια. Το τελευταίο ειδικά είναι σημαντικό σε ένα διάστημα ενεργειακής κρίσης, με την Κομισιόν να υπολογίζει πως η εφαρμογή των μέτρων θα εξοικονομήσει ενέργεια σε όλη την Ένωση που θα ισούται με ένα χρόνο εισαγωγών φυσικού αερίου.

Ανακύκλωση και κυκλική οικονομία 

«Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε και τη μείωση της εξάρτησης μας από εισαγόμενες πηγές. Θέλουμε να διασφαλίσουμε πως η κυκλική οικονομία είναι η νέα νόρμα» σχολίασε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος επίτροπος Περιβάλλοντος  Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους. Ο ίδιος, εξάλλου, θα ταξιδέψει την επόμενη εβδομάδα στην Ασία και θα συναντηθεί με αξιωματούχους και παραγωγούς από την Ιαπωνία, την Ινδονησία, τη Μαλαισία και την Ινδία προκειμένου να συζητήσει μαζί τους τις προτάσεις της Ένωσης.

Έμφαση θα δοθεί ιδιαίτερα στην δυνατότητα ανακύκλωσης των πρώτων υλών, αλλά και την απόρριψη των προϊόντων. Το τελευταίο ειδικά φαίνεται πως σε επόμενη φάση θα οδηγήσει στη δρομολόγηση συγκεκριμένων μπλόκων από την Κομισιόν προς συγκεκριμένους κλάδους, αναφορικά με το σχεδιασμό και την ανακύκλωση των υλικών. Για παράδειγμα στον κλάδο της υφαντουργίας υπολογίζεται πως μόλις το 1% των υλικών ανακυκλώνεται για τη δημιουργία νέων προϊόντων.

Οικονομικό και ενεργειακό όφελος 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο προηγούμενος κύκλος των τροποποιήσεων των κανονισμών στο σχεδιασμό των προϊόντων είχε ωφελήσει οικονομικά τους καταναλωτές της Ένωσης εξοικονομώντας περίπου 120 δισ. ευρώ μόνο το 2021. Τώρα ο πήχυς ανεβαίνει τόσο σε οικονομικούς όσο και σε ενεργειακούς αλλά και περιβαλλοντολογικούς όρους.

«Λιγότερα χρήματα για την τσέπη του Πούτιν, περισσότερα χρήματα για την δική μας τσέπη» τόνισε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος για θέματα Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Φρανς Τίμερμανς.

Θυμίζουμε πως βάσει των πράσινων στόχων που έχει θέσει η Ένωση απώτερος σκοπός είναι ο μηδενισμός των ρύπων έως το 2050.