Οι ταινίες της εβδομάδας – Οι γενναίοι παλεύουν πάντα μόνοι

Βαθμολογία

5: εξαιρετική

4: πολύ καλή

3: καλή

2: ενδιαφέρουσα

1: μέτρια

0: απαράδεκτη

«Πατέρας» (Σερβία/ Βοσνία και Ερζεγοβίνη/ Σλοβενία/ Κροατία/ Γαλλία/ Γερμανία, 2020)

Ενας άνθρωπος πάμπτωχος, όχι ιδιαίτερα έξυπνος, ούτε μορφωμένος, πλήρως ανέπαφος με τον υπόλοιπο κόσμο, εργατικός αλλά χωρίς σταθερή εργασία γιατί έχει χάσει την δουλειά του, κάτοικος χωριού ξεχασμένο από τον θεό, σύζυγος μιας γυναίκας με σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Αυτός είναι ο κεντρικός  ήρωας στον «Πατέρα» και μαζί με όλα τα παραπάνω, αυτός ο άνθρωπος θα βρεθεί μόνος απέναντι σε ένα τερατώδες γραφειοκρατικό σύστημα από το οποίο κινδυνεύει να χάσει την κηδεμονία των παιδιών του.

Και η πάλη του απέναντι σε αυτό το σύστημα προκειμένου με κάθε μέσο να πετύχει τον στόχο του, είναι το πλαίσιο αυτής της θαυμασιας ταινίας πoυ σκηνοθέτησε ο Σρνταν Γκολούμποβιτς, Σέρβος σκηνοθέτης που γνωρίσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2007 χάρη σε ένα μικρό αριστούργημα που συνδύαζε τα παράδοξα της ανθρώπινης φύσης με το αστυνομικό μυστήριο, την «Παγίδα».

Στην ουσία ο χαρακτήρας της ταινίας είναι τόσο στενάχωρος, δυσβάσταχτος που όταν τελειώνει, απορείς που την άντεξες.  Και όμως την έχεις αντέξει και αυτό οφείλεται στην μαεστρική σκηνοθεσία του Γκολούμποβιτς που πέρα από το γεγονός ότι είναι ένας θαυμάσιος αφηγητής, δεν επιτρέπει ποτέ στον θεατή να αισθανθεί για τίποτα οίκτο. Η ζωή είναι αυτή που είναι και ο πατέρας που ο ηθοποιός Γκόραν Μπογκτάν υποδύεται μαγνητικά, θα πρέπει να συμβαδίσει μαζί της όπως νομίζει ότι μπορεί καλύτερα.

 Θαρρείς ότι είναι σχεδόν φυσικό για αυτόν να αποφασίσει να περπατήσει 300 χιλιόμετρα μέχρι το Βελιγράδι για να υποβάλλει χέρι με χέρι την έφεση που πρέπει να κάνει στο Κράτος προκειμένου να μην χάσει την ελπίδα να εξακολουθεί να διεκδικεί την κηδεμονία των παιδιών του. Φυσικά, δεν έχει ούτε μισό ευρώ για να αγοράσει εισιτήριο λεωφορείου αλλά δεν παραπονιέται. Με ένα πλαστικό μπουκάλι νερού του ενός λίτρου το οποίο γεμίζει απ’ όπου βρίσκει, ο πατέρας δεν θα πτοηθεί ποτέ στη διάρκεια αυτής της Οδυσσειας του.

Η ίδια η Οδύσσεια διανθίζεται από μικρές παρεμβολές που σου δίνουν μια ιδέα από το τι επικρατεί σήμερα στην χώρα της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Η αθλιότητα και το χάος στοιχεία κυρίαρχα, όπως και η αδιαφορία για τον άνθρωπο. Οι ελάχιστες σταγόνες ανθρωπιάς που ο πατέρας βιώνει και μάλιστα από ανθρώπους από τους οποίους δεν το περιμένεις, μοιάζουν με παυσίπονα που αντιστέκονται σε έναν ισχυρό αλλά αθεράπευτο  πόνο. Σύντομα περιστατικά – ο μάλλον διεφθαρμένος κοινωνικός λειτουργός ,ο φανατικά θρήσκος φορτηγατζής, ο μεταφορέας μεταναστών, το αδέσποτο σκυλί που θα γίνει για λίγο φίλος του πατέρα, ο νεαρός πολιτικός που συναντά στο Βελιγράδι – δημιουργούν την μεγάλη εικόνα μιας χώρας στο έλεος του θεού.

 Όμως το πείσμα, η σιωπηλή μαχητικότητα και η ακούραστη στάση του πατέρα προκειμένου να πετύχει τον στόχο του, δημιουργούν την εικόνα ενός αυθεντικού ήρωα των καιρών μας ο οποίος μπορεί να γίνει ακόμα και πρότυπο σε μια ταινία που δύσκολα θα φύγει από την μνήμη σου όταν τελειώνει.

Βαθμολογία: 4

ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΥ

«Morbius» (ΗΠΑ, 2022)

Στην ακριβώς απέναντι όχθη του «Πατέρα», ένας ακόμα ήρωας της  Marvel Comics ,ο  Morbiusβρίσκει τον δρόμο προς την μεγάλη οθόνη σε μια ιστορία της οποίας το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι συνδέει με στυλ το σύμπαν των υπερηρώων της εταιρείας με εκείνο των βρικολάκων. Γιατί το αίμα είναι εκείνο που όχι απλώς τονώνει τον παράλυτο, βιοχημικό επιστήμονα του τίτλου που έχει αφιερώσει την ζωή του στην ανεύρεση φαρμάκου για την δική του θεραπεία όπως και του παιδικού φίλου του (Ματ Σμιθ) αλλά τον μεταμορφώνει σε πλάσμα υπερφυσικών δυνάμεων των οποίων το αποτέλεσμα, στην αρχή είναι τραγικό.

 Φυσικά, δεν θα περάσει πολύς χρόνος μέχρι την στιγμή που ο Morbius θα γίνει φορέας του καλού, παρότι έχει να αντιμετωπίσει τόσο το FBI όσο και τον φίλο του. Ο Σουηδός σκηνοθέτης Ντανιέλ Εσπινόζα  («Το κρησφύγετο») γύρισε μια αρκετά σκοτεινή περιπέτεια φαντασίας, χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι ξεφεύγει κάπως από την ιλουστρασιόν εικόνα και το «καθαρό» στιλ ανάλογων ταινιών της Marvel και ως ενός σημείου γίνεται αρκετά πνευματώδης, στα χνάρια, περίπου, του «Hulk». Καλή επιλογή του Τζάρεντ Λέτο στον ρόλο του τίτλου, το πρόσωπό του είναι αρκετά όμορφο και αρκετά μυστηριώδες για να ταιριάξει με το ύφος και την ιδιοσυγκρασία του μυστηριώδους κεντρικού ήρωα.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΕΛΛΗ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ –  ΑΙΓΛΗ – ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ – ΚΗΦΙΣΙΑ – VILLAGE MALL – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΑΕΛΛΩ CINEMAX – ΝΑΝΑ –  CINERAMA –  ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ –  ODEON ΙΛΙΟΝ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: CINEMA ΟΝΕ – VILLAGE COSMOS κ.α.

Τρία ντοκιμαντέρ

«Cunningham» (Γερμανία/ Γαλλία/ ΗΠΑ, Αγγλία, 2021) 

«Είμαι χορευτής» απαντά ο Μερς Κάνινγκχαμ (1909- 2009), ένας από τους πιο επιδραστικούς και πρωτοπόρους Αμερικανούς χορογράφους του 20ού αιώνα, όταν τον ρωτούν «τι είστε;» σε ένα απόσπασμα αρχείου του ντοκιμαντέρ «Cunningham». «Δεν περιγράφω, κάνω.» Αυτή η αδιαμφισβήτητη ταπεινότητα του Κάνινγκχαμ εναρμονίστηκε με μια έμπνευση αστείρευτη η οποία ανανεωνόταν διαρκώς καθώς ο πάντα ανήσυχος αυτός καλλιτέχνης ήταν ανοιχτός σε κάθε καινούργια ιδέα αναθεωρώντας διαρκώς την ίδια του την ύπαρξη. Το σώμα του χορευτή έχει εκ των πραγμάτων ημερομηνία λήξης, επομένως ο μόνος τρόπος για να εξακολουθήσει να κάνει πράξη το πάθος του, ήταν να συμβιβαστεί με γενναιότητα με τις απαιτούμενες αλλαγές. Η Κοβγκάν, ρωσικής καταγωγής κινηματογραφίστρια που από το 1996 ζει και εργάζεται στις ΗΠΑ, αντιμετωπίζει με σεβασμό τον καλλιτέχνη και προσπαθεί να βουτήξει βαθιά μέσα στο πνεύμα του για να αποτυπώσει με πληρότητα το κινηματογραφικό πορτρέτο του. Η τρισδιάστατη ταινία είναι διανθισμένη με τις μινιμαλιστικές χορογραφίες του Κάνινγκχαμ που στην εποχή τους (κυρίως δεκαετίες 1950 και 1960) είχαν αμφισβητηθεί ή ακόμα και χλευαστεί (σε κάποιες περιπτώσεις του είχαν πετάξει αυγά και ντομάτες). Ενδιαφέρον όμως έχει και το παρασκήνιο των συνεργασιών του με ανθρώπους όπως ο μουσικός Τζον Κέιτζ, οι εικαστικοί Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ και  Αντι Γουόρχολ και φυσικά οι ίδιοι οι χορευτές, κάποιοι από τους οποίους μιλούν στις ελάχιστες συνεντεύξεις που περιέχει η ταινία.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: ΔΑΝΑΟΣ

«Γυναίκες μαχήτριες- Η τριπλή απελευθέρωση» (Ελλάδα, 2021) 

Η έννοια της σκηνοθεσίας είναι κάτι που  στοιχειωδώς υπάρχει  στην ταινία του Λεωνίδα Βαρδαρού (προβάλλεται στο ΤΡΙΑΝΟΝ) ο οποίος φαίνεται ότι ακούμπησε απλώς την κάμερα μπροστά στα πρόσωπα που τον ενδιαφέρουν και τα κατέγραψε ενώ μιλούσαν. Πιθανόν να μην μπορούσε να κάνει διαφορετικά γιατί τα εν λόγω πρόσωπα, τα οποία έχουν και ενδιαφέρον  και σημασία, είναι οι «ανώνυμες», ηλικιωμένες πλέον γυναίκες που έζησαν από πρώτο χέρι τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες στην Ελλάδα του περασμένου αιώνα · δικτατορία του Μεταξά, κατοχή, εμφύλιος, δικτατορία των συνταγματαρχών. Γυναίκες που βίωσαν τον τρόμο της φυλακής, της εξορίας, του εκτελεστικού αποσπάσματος, είτε για τις ίδιες είτε για τους δικούς τους. Γυναίκες στο έλεος μιας πατριαρχικής κοινωνίας που τις αντιμετώπιζε σαν να μην υπάρχουν, γυναίκες αποκλεισμένες λόγω των «κοινωνικών φρονημάτων», πιεσμένες να αποκηρύξουν συζύγους για να μπορέσουν να δουλέψουν και να ζήσουν. Οι μαρτυρίες τους είναι ένα απαραίτητο τεκμήριο μνήμης, πολύ κοντινό στην λογική του «χύμα» ρεπορτάζ.

 Το τρίτο ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στο ΣΤΟΥΝΤΙΟ είναι «Τα ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ» («The Pomegranates of Nagorno Karabakh») του Θωμά Σίδερη που καταγράφει τον ξεριζωμό των κατοίκων της χώρας του τίτλου οι οποίοι τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες ζουν από πρώτο χέρι την τραγωδία της διαρκούς μετακίνησης, παρόμοια με αυτή που ζουν σήμερα στην Ουκρανία.

Για το παιδί

To «Sonic: Η Ταινία 2» (ΗΠΑ, 2022) είναι ο τελευταίος συνδυασμός κινουμένων σχεδίων – ζωντανών ηθοποιών (ανάμεσά τους και ο Τζιμ Κάρεϊ) στην οποία ο σκαντζόχοιρος του τίτλου (φωνή Μπεν Σβαρτς) αναζητεί ένα σμαράγδι που έχει την ικανότητα να αφανίζει πολιτισμούς. Η σκηνοθεσία είναι του Τζεφ Φάουλερ.