Τι «βλέπουν» τράπεζες και κυβέρνηση για ανάπτυξη και πληθωρισμό

Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο χτυπά ο πληθωρισμός και ταυτόχρονα η ελληνική οικονομία – όπως και όλες οι ευρωπαϊκές – βιώνει μία από τις πιο αβέβαιες, ως προς τις προοπτικές, περιόδους λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η ακρίβεια στην Ελλάδα ανήλθε στα υψηλότερα επίπεδα από το 1995 τον Μάρτιο στο 8%, μετά την άνοδό κατά 6,3% τον Φεβρουάριο.

Είναι μάλιστα πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης (7,5%). Οι εξελίξεις στο γεωπολιτικό μέτωπο και οι αναφορικές τάσεις στις ενεργειακές τιμές αλλάζουν όλη την οικονομική ατζέντα το 2022 προκαλώντας σοκ σε οικονομίες και εισοδήματα. Στο διήμερο συνέδριο του ΟΤ Forum αναδύθηκαν οι ανησυχίες για προβλέψεις και οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις στο μέτωπο των αναπτυξιακών προοπτικών και των τιμών. Πληθώρα αναλυτών, στελεχών της αγοράς, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, αλλά και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναφέρθηκαν στις προσεχείς αναθεωρήσεις των οικονομικών προβλέψεων «ξεδιπλώνοντας» όλα τα σενάρια.

Όπως αποκάλυψαν στο ΟΤ Forum στελέχη του οικονομικού επιτελείου και των τραπεζών οι μέχρι τώρα εξελίξεις κόβουν από την ανάπτυξη τουλάχιστον από 1 έως 2 ποσοστιαίες μονάδες. Κύριος παράγοντας του καθορισμού των αναπτυξιακών και των δημοσιονομικών προοπτικών ανακηρύσσεται η διάρκεια του πολέμου και φυσικά οι εξελίξεις γύρω από την ενεργειακή κρίση. Τα επικαιροποιημένα σενάρια δείχνουν ότι ο πληθωρισμό θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για το 2022 και οι τιμές ενδέχεται ότι θα διατηρούν υψηλές για μήνες, ακόμα και μετά τη λήξη των
αναταράξεων.

Οι αριθμοί των προβλέψεων σοκάρουν καθότι οι αναλυτές βλέπουν κορύφωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη κοντά στο 9% κατά το καλοκαίρι, ενώ οι τιμές ενδέχεται να μείνουν υψηλές έως τις αρχές του 2023.

Εξάλλου, ο κρατικός προϋπολογισμός ήδη ξανα γράφεται. Το δυσμενές σενάριο που είχε ενσωματωθεί στον κρατικό προϋπολογισμό του 2022 έχει μετατραπεί πλέον στο βασικό. Όπως αποκαλύφθηκε από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταικουρα στο OT Forum, την προσεχή εβδομάδα η κυβέρνηση καταθέτει στη Βουλή συμπληρωματικό προϋπολογισμό. Μόλις τρεις μήνες από την αρχή του έτους τα μέτρα στήριξης ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ διευρύνονται από τα 67,9 δισ. ευρώ, σε 70 δισ.. Από τα 2 δισ. ευρώ τα 500 εκατ. ευρώ θα διοχετευτούν στην «επιταγή ακρίβειας» και τα υπόλοιπα για μελλοντικές παρεμβάσεις.

Οπως τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στο OT Forum, οι προβλέψεις για το ΑΕΠ του 2022 και οι νέοι στόχοι θα εισαχθούν στον νέο Προϋπολογισμό ον Απρίλιο (Πρόγραμμα Σταθερότητας). Πρόσθεσε πως τα σενάρια για τις επιπτώσεις θα τα «τρέχουν» σε εθνικό επίπεδο και τις επόμενες εβδομάδες. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας στο OT Forum, ανέφερε ότι η μίνιμουμ ζημιά θα είναι 1 ποσοστιαία μονάδα, ενώ το μέγιστο δεν μπορεί ακόμα να προβλεφθεί. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι είναι πιθανό να πληγεί το επενδυτικό κλίμα και σημείωσε τον ενδεχόμενο κίνδυνος από τη διακοπή φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Τόνισε ότι το καλό σενάριο είναι να υπάρξει σοβαρή αποκλιμάκωση μέχρι αρχές Μαΐου. Το κακό να συμβεί πολύμηνη παράταση.

Ενόψει και της Ετήσιας Έκθεσης του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που θα δημοσιοποιηθεί στις 7 Απριλίου, ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο OT FORUM, προβλέπει μείωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 1% και ταυτόχρονη άνοδο του πληθωρισμού κατά 1% υπό την προϋπόθεση ότι θα σταματήσουν σύντομα οι εχθροπραξίες στην Ουκρανία. Σε περίπτωση μεγαλύτερης διάρκειας του πολέμου, τότε η μείωση στο ΑΕΠ θα είναι από 2% και πάνω. Σημείωσε ότι ακόμη και στο δυσμενές σενάριο (να κρατήσει ο πόλεμος μέχρι το καλοκαίρι)
δεν προκύπτει ύφεση για την Ελλάδα. Τόνισε ότι φυσάει άνεμος στασιμοπληθωρισμού, υπάρχουν τάσεις.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Γκίκας Χαρδούβελης συμμερίστηκε τις εκτιμήσεις για μικρότερη αύξηση του ΑΕΠ σε σχέση με τις εκτιμήσεις περί το 3% το 2022, υπό την προϋπόθεση ότι ο πόλεμος θα έχει τελειώσει μέχρι το καλοκαίρι. Τόνισε ότι μόνο στο κακό σενάριο που υπάρξει διακοπή της ροής φυσικού αερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη, μπορεί να δούμε ύφεση στη χώρα μας, ένα σενάριο που δεν θεωρεί πιθανό.

Την εκτίμηση ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό περί το 3% το 2022 έναντι αρχικής πρόβλεψης της Τράπεζας Πειραιώς για ανάπτυξη 5,50%, διατύπωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του συστημικού ομίλου Ηλίας Λεκκός, μιλώντας στο OT Forum.

Σύμφωνα με τον ίδιο, όλα θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, η οποία θα επηρεάσει αναπόφευκτα τον τουρισμό. Όπως εξήγησε ο Chief Economist της Τράπεζας Πειραιώς, εάν δεν είχε γίνει η ρωσική εισβολή, οι τουριστικές εισπράξεις θα μπορούσαν να πιάσουν ακόμη και τα 18 δισ. ευρώ και θα συνέβαλαν στο ΑΕΠ κατά 7 δισ. Ευρώ. Ωστόσο, πλέον ο στόχος είναι να ξεπεράσουμε τα 11 δισ. ευρώ του 2021, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Λεκκό, είναι εφικτό. Σε σχέση με την ακρίβεια, το στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς είπε πως ο μέσος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί την φετινή χρονιά στα επίπεδα του 6,5%, ενώ τους επόμενους 2-3 μήνες δεν αποκλείεται να αυξηθεί ακόμη έως και το 8%-9%.

Την εκτίμηση ότι το σοκ από την άνοδο των ενεργειακών τιμών που πιέζει την ελληνική οικονομία είναι αναστρέψιμο, εξέφρασε μιλώντας στο OT Forum ο επικεφαλής Οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας Νίκος Μαγγίνας. Υπό την προϋπόθεση, σημείωσε ο ίδιος, ότι η χώρα θα κινηθεί πιο αποφασιστικά προς την κατεύθυνση της ενεργειακής απεξάρτησης και θα επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της, η τρέχουσα κρίση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για μόνιμες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των μακροοικονομικών της προοπτικών. «Κάτι ανάλογο συνέβη και με την πανδημία, η οποία πίεσε κράτος και επιχειρήσεις να ψηφιοποιήσουν ταχύτερα τις εργασίες τους, γεγονός που οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών προς όφελος της οικονομίας» πρόσθεσε ο ίδιος.