Ε.Ε.: Αγώνας δρόμου για την διασφάλιση νέων προμηθευτών υπό τη σκιά του κυρώσεων στον ρωσικό άνθρακα

Στη… γύρα για να ψωνίσουν άνθρακα έχουν βγει οι Ευρωπαίοι στην προσπάθεια τους να αυξήσουν τις προμήθειες του με φόντο την πιθανή απαγόρευση των εισαγωγών από τη Ρωσία, μια απόφαση που θα διαταράξει τις ισορροπίες στον κλάδο.

Θυμίζουμε πως η Ε.Ε. εξαρτάται από την Ρωσία για περίπου το 45% των εισαγωγών της σε άνθρακα, όπως επίσης για το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου και περίπου το 25% του πετρελαίου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν.

Στις προτάσεις που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη αναφορικά με το πέμπτο πακέτο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας συμπεριλαμβανόταν για πρώτη φορά και ο ενεργειακός κλάδος και πιο συγκεκριμένα οι εισαγωγές ρωσικού άνθρακα. Στη συζήτηση που έγινε σήμερα από τους διπλωμάτες των κρατών μελών δεν επιτεύχθηκε σε πρώτη φάση συμφωνία, καθώς υπήρχαν φωνές που διατύπωσαν επιφυλάξεις –κυρίως η Γερμανία. Όμως, οι συνομιλίες θα συνεχιστούν και αύριο, Πέμπτη, οπότε ελπίζεται να επιτευχθεί συμβιβαστική συμφωνία.

Στο μεταξύ οι χώρες της περιοχής έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να διασφαλίσουν εναλλακτικούς προμηθευτές. Αν και αναλυτές του κλάδου επισημαίνουν πως η μείωση της ροής ρωσικού άνθρακα προς την Ευρώπη είχε αρχίσει να καταγράφεται ήδη από τον περασμένο μήνα.

Οι νέοι προμηθευτές 

Το Μάρτιο, τα κράτη μέλη της Ένωσης εισήγαγαν συνολικά 7,1 εκατ. τόνους θερμικού άνθρακα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νούμερο από τον Μάρτιο του 2019 και μια ποσότητα που μεταφράζεται σε μια αύξηση της τάξεως του 40,5% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με στοιχεία της Braemar ACM.

Η Ρωσία ήταν από τους κυριότερους προμηθευτές, όμως σημαντική άνοδο κατέγραψαν οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ, αλλά και έτερες χώρες όπως η Κολομβία.

Συγκεκριμένα, οι εισαγωγές ρωσικού άνθρακα ανήλθαν σε 3,5 εκατ. τόνους, που ήταν το μεγαλύτερο νούμερο από τον Οκτώβριο του 2020.

Συγκριτικά, οι εισαγωγές από την Κολομβία αυξήθηκαν στα 1,3 εκατ. τόνους, καταγράφοντας μια άνοδο κατά 47,3% σε ετήσια βάση.

Αύξηση κατά 30,3% παρουσίασαν σε ετήσια βάση και οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ, οι οποίες ανήλθαν σε 809.000 τόνους, που ήταν το υψηλότερο νούμερο από τον Οκτώβριο του 2019.

Σημαντική εξέλιξη και το άνοιγμα στην αγορά της Νοτίου Αφρικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εισαγωγές ανήλθαν το Μάρτιο στους 287.000 τόνους, όταν την αντίστοιχη περσινή περίοδο ήταν… μηδενικές!

Ανάλογη εικόνα και στις προμήθειες από την Αυστραλία, με τις εισαγωγές να φτάνουν τους 537.000 τόνους κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν πέρυσι ήταν μηδενικές.

Πάντως, σύμφωνα με αναλυτές του κλάδου το πρόβλημα είναι ότι αρκετές χώρες παραγωγής, όπως η Αυστραλία και η Ινδονησία έχουν φτάσει στο ανώτατο όριο παραγωγής τους, κάτι που σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση παγκοσμίως, περιορίζει τη δυνατότητα της Ευρώπης να διασφαλίσει σημαντικές ποσότητες άνθρακα σε μόνιμη βάση για να αντισταθμίσει ένα παρατεταμένο μπλόκο στις ρωσικές εισαγωγές.

Σε δεύτερη μοίρα η απολιγνιτοποίηση 

Και βέβαια υπάρχει και ο περιβαλλοντολογικός παράγοντας, σε ένα διάστημα που πολλές χώρες έχουν δεσμευτεί σε μια πορεία απολιγνιτοποίησης για την επίτευξη μηδενικών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα για την πάταξη της κλιματικής αλλαγής. Η στάθμιση των δύο στόχων, ήτοι της πράσινης μετάβασης και της ενεργειακής επάρκειας, φαντάζει δύσκολη υπό τα νέα δεδομένα που δημιουργεί ο πόλεμος. Σε αυτό αναφέρθηκε εξάλλου και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σήμερα από την Κοζάνη, όταν έκανε λόγο για τροποποίηση του προγράμματος απολιγνιτοποίησης ως λύση ανάγκης εξαιτίας του πολέμου.