Αναδρομικά: Μια απόφαση αξίας 2,5 δισ. ευρώ

Από το 2023 και σε δόσεις (ελλείψει δημοσιονομικού χώρου) μελετά το οικονομικό επιτελείο να καταβάλει τα αναδρομικά συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ για τους παλαιούς συνταξιούχους σε περίπτωση που το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφασίσει να τους δικαιώσει.

Η απόφαση αυτή, η οποία αναμένεται μετά το Πάσχα, έχει καθυστερήσει πάνω από ένα έτος και αφορά 350.000 συνταξιούχους που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ωστόσο δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να επεκτείνει την εφαρμογή της στο σύνολο των συνταξιούχων. Επαφίεται δηλαδή στην πολιτική βούληση να επεκτείνει την καταβολή των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους (περίπου 2,5 εκατομμύρια).

Υπενθυμίζεται ότι στο ΣτΕ έχουν προσφύγει συνδικαλιστικοί φορείς, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, η Ενωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού, η Ανώτατη Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος, η Ομοσπονδία Συνταξιούχων Τραπεζικών Οργανώσεων Ελλάδος, το Σωματείο Συνταξιούχων ΗΣΑΠ και περίπου 50 συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα.

Ολοι διεκδικούν αναδρομικά τις περικοπές των συντάξεών τους για ένα 11μηνο (από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του νόμου Κατρούγκαλου), όπως και την επιστροφή των τριών δώρων-επιδομάτων στις κύριες και επικουρικές συντάξεις τους. Ειδικότερα, οι συνταξιούχοι ζητούν την ακύρωση της υπ’ αριθμ. Φ. 11321/35005/1528/14.10.2020 απόφασης του υπουργού Εργασίας, καθώς δεν προβλέπει την επιστροφή των σχετικών περικοπών των επικουρικών συντάξεων και των δώρων που επιβλήθηκαν κατά τη μνημονική περίοδο, παρά το γεγονός ότι οι επίμαχες περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές με αμετάκλητες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ το έτος 2015.

Ολοι οι προσφεύγοντες έχουν υποστηρίξει, μεταξύ άλλων, ότι με τις επίμαχες περικοπές παραβιάζονται οι συνταγματικές επιταγές, το πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) για την προστασία της ιδιοκτησίας και της περιουσίας και ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης. Επίσης, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των συνταξιούχων στη διάρκεια της συζήτησης είχαν αντικρούσει τους ισχυρισμούς του Δημοσίου περί ελλείψεως εννόμου συμφέροντος των προσφευγόντων και απαραδέκτου των αιτήσεων. Διευκρινίζεται ότι το Δημόσιο και ο ΕΦΚΑ είχαν θέσει θέμα παραδεκτού των αιτήσεων ακυρώσεως των συνταξιούχων, με το επιχείρημα ότι οι υπουργικές αποφάσεις που προσβάλλουν οι προσφεύγοντες ρυθμίζουν μόνο τεχνικά-πρακτικά θέματα, δηλαδή τον τρόπο, τη διαδικασία και τις λεπτομέρειες της επιστροφής των αναδρομικών περικοπών των συντάξεων, ενώ τα ποσά της επιστροφής, το χρονικό διάστημα για το οποίο θα επιστραφούν κ.λπ. καθορίζονται αποκλειστικά από τους νόμους 4714/2020 και 4734/2020 και όχι από τις υπουργικές αποφάσεις.

Οι προσαυξήσεις

Την ίδια ώρα, με μεγάλη καθυστέρηση δύο ετών – και σταδιακά από τον Μάιο – αναμένεται το «ξεπάγωμα» περίπου 63.000 εκκρεμών συντάξεων παράλληλης ασφάλισης με τα αναδρομικά από το 2016. Ειδικότερα, τον Μάρτιο πρόκειται να έχουν ολοκληρωθεί εκείνες οι τεχνικές προϋποθέσεις στον e-ΕΦΚΑ (δηλαδή θα έχει τοποθετηθεί το κατάλληλο λογισμικό), έτσι ώστε να δοθεί η προσαύξηση της σύνταξης – μαζί και τα αναδρομικά τους – σε όσους συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση έχουν λάβει μόνο την πρώτη έως τώρα.

Σε πρώτη φάση η πλατφόρμα θα εξυπηρετεί τις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης για τη συγκεκριμένη κατηγορία (παράλληλη ασφάλιση), ενώ για τις παλαιές συντάξεις της ίδιας κατηγορίας θα υπάρξει σταδιακή επεξεργασία εντός του έτους ώστε να αποδοθούν οι προσαυξήσεις μαζί με τα αναδρομικά.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, κατά μέσο όρο οφείλονται προσαυξήσεις της τάξεως των 300 ευρώ τον μήνα και αν υπολογίσει κανείς ότι οι μήνες που είναι σε εκκρεμότητα το αίτημα μπορεί να ξεπερνούν τους 60, γίνεται σαφές πως πρόκειται να δοθούν ποσά που υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ από τον ΕΦΚΑ.

Τέλος, όσον αφορά τα αναδρομικά του Δημοσίου, πρόκειται για την επιστροφή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) με ποσά που ξεκινούν από τα 600 ευρώ και φτάνουν έως τις 11.760 ευρώ, την οποία δικαιούνται περίπου 400.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου με την απόφαση 1477/2021 που εξέδωσε, το 2020, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε (επαναλαμβάνοντας προηγούμενη απόφασή του) αντισυνταγματική την επιβολή της ΕΑΣ, καθώς και τις περικοπές των κύριων συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ. Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι οριστική και δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη για την ΕΑΣ. Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό ποσό που θα πρέπει να επιστραφεί ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ ετησίως, δηλαδή κοντά στα 500 εκατ. ευρώ για τη διετία των αναδρομικών, κονδύλι που έχει ήδη προκαλέσει πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.