Εκλογές στη Γαλλία: Μακρόν εναντίον Λεπέν ή αλλιώς φιλοευρωπαϊστές εναντίον εθνικιστών – Τα πέντε «μαθήματα»

Μπορεί ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, να κατέλαβε την πρώτη θέση, μπροστά από την ακροδεξιά ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας, ωστόσο η πορεία των αποτελεσμάτων δείχνει πως στις 24 Απριλίου αναμένεται μια πολύ πιο στενή σύγκρουση από ό,τι πριν από πέντε χρόνια.

Κι ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μακρόν θα πρέπει να διατηρήσει την προεδρία σε δύο εβδομάδες, τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου δείχνουν ότι ο εν ενεργεία πρόεδρος δεν μπορεί να επαναπαυθεί στις δάφνες του.

Η Λεπέν θα μπορεί να υπολογίζει στους ψηφοφόρους του ακροδεξιού τηλεπαρουσιαστή που έγινε πολιτικός, του Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος κάλεσε τους υποστηρικτές του να την υποστηρίξουν στις 24 Απριλίου.

Εν τω μεταξύ, ο αριστερός Ζαν Λυκ Μελανσόν τα πήγε καλύτερα από ό,τι αναμενόταν με την εξέλιξη αυτή να φέρνει μεγάλη δόση αβεβαιότητας αναφορικά με το αποτέλεσμα, καθώς οι ψηφοφόροι προέρχονται από διαφορετικές ομάδες. Πολλοί είναι πιθανό να απέχουν στον δεύτερο γύρο, ενώ οι υπόλοιποι θα χωριστούν ανάμεσα σε Μακρόν και Λεπέν, παρά το γεγονός ότι το βράδυ της Κυριακής ο Μελανσόν ζήτησε να μην δώσουν ούτε μια ψήφο στη ηγέτιδα του ακροδεξιού κόμματος.

Το Politico συγκέντρωσε και παραθέτει πέντε συμπεράσματα από τον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών:

1. Ο Μακρόν και η Λεπέν κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή

Η επανάληψη του δεύτερου γύρου του 2017 στη Γαλλία επιβεβαιώνει την πολιτική ανάλυση του Μακρόν και της Λεπέν: Ότι ο διαχωρισμός μεταξύ αριστεράς και δεξιάς δεν έχει πλέον σημασία στη Γαλλία και έχει αντικατασταθεί από μια αντίθεση μεταξύ ενός κυρίαρχου μπλοκ που είναι φιλοευρωπαϊκό και ανοιχτό στον έξω κόσμο από τη μία πλευρά και εθνικιστών από την άλλη.

Και οι δύο υποψήφιοι σημείωσαν υψηλότερα ποσοστά από ό,τι πριν από πέντε χρόνια, αφήνοντας την παραδοσιακή δεξιά και αριστερά σε ακόμη πιο σαθρή κατάσταση από ό,τι πριν. Ο Μακρόν ανέβηκε από το 24% το 2017 στον πρώτο γύρο στο 27,6% την Κυριακή και η Λεπέν από το 21,3% στο 23,4%.

Η διαφορά μεταξύ τους είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενη φορά, δείχνοντας ότι ο Μακρόν κατάφερε να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους παρά τις αντιπαραθέσεις στο τελευταίο μίλι της εκστρατείας, μεταξύ άλλων για την υπερβολική χρήση συμβουλευτικών εταιρειών με κρατικές δαπάνες.

Ωστόσο το ακροδεξιό μπλοκ – η Μαρίν Λεπέν, ο Ερίκ Ζεμούρ και ο εθνικιστής Νικολά Ντιπόν-Αινιάν μαζί – συγκέντρωσαν πάνω από το 30% των συνολικών ψήφων.

2. Ο Ζεμούρ δεν… έγινε νέος Τραμπ

Ο Ζεμούρ, ένας 63χρονος τηλεοπτικός ειδήμων που έγινε πολιτικός, τον Οκτώβριο έβγαινε… στη δέυτερη θέση πίσω από τον Μακρόν. Ωστόσο έπεσε θεαματικά στις δημοσκοπήσεις, λόγω της αντιληπτής έλλειψη αξιοπιστίας, καθώς ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία και επανήλθαν στην επιφάνεια παλαιότερα σχόλια που εξυμνούσαν τον ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν. Κατέγραψε ένα πενιχρό ποσοστό 7 τοις εκατό.

Παρά τις πικρές και αδυσώπητες διαμάχες τους καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, υποστήριξε γρήγορα τη Μαρίν Λεπέν.

«Έχω διαφωνίες με τη Μαρίν Λεπέν» είπε ο Ζεμούρ στην ομιλία του την Κυριακή, «αλλά υπάρχει ένας άνθρωπος απέναντι στη Μαρίν Λεπέν που έχει αφήσει να μπουν 2 εκατομμύρια μετανάστες … ο οποίος επομένως θα τα πήγαινε χειρότερα αν επανεκλεγόταν – γι’ αυτό το λόγο καλώ τους ψηφοφόρους μου να ψηφίσουν τη Μαρίν Λεπέν».

Το αν αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει μια μακροπρόθεσμη ακροδεξιά συμμαχία είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Ο Nicolas Bay και ο Gilbert Collard – δύο ευρωβουλευτές που εγκατέλειψαν το κόμμα της Λεπέν για να ενταχθούν στον Zemmour – δεν ενέκριναν μια πιθανή συμμαχία με τη Λεπέν, σε περίπτωση που κερδίσει τον δεύτερο γύρο.

3. Μελανσόν, ο τελευταίος που στέκεται όρθιος στην αριστερά

Ο Ζαν Λυκ Μελανσόν, ο οποίος βγήκε ισχυρός, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση των εκλογών με περίπου 22% των ψήφων, κατάφερε να σαρώσει το μεγαλύτερο μέρος των αριστερών ψήφων της χώρας.

Αποτελεί τη μεγαλύτερη έκπληξη του πρώτου γύρου – αν και οι δημοσκόποι έπιασαν την άνοδό του τις τελευταίες εβδομάδες, δεν αναμενόταν να έρθει τόσο κοντά στη Λεπέν.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ανέβηκε στις δημοσκοπήσεις και τελικά επωφελήθηκε από το γεγονός ότι θεωρήθηκε ως ο μόνος βιώσιμος υποψήφιος της αριστεράς. Άλλοι αριστεροί υποψήφιοι, όπως ο κομμουνιστής Fabien Roussel και ο Yannick Jadot των Πρασίνων, κατέληξαν να έχουν χειρότερες επιδόσεις από τις αναμενόμενες.

Οι ψηφοφόροι του αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στον δεύτερο γύρο. «Δεν πρέπει να δώσετε καμία ψήφο στην κυρία Λεπέν» επανέλαβε τρεις φορές κατά τη διάρκεια της ομιλίας του την Κυριακή. Ωστόσο, δεν κάλεσε συγκεκριμένα σε ψήφο υπέρ του Μακρόν – αφήνοντας τους ψηφοφόρους του να επιλέξουν μεταξύ της μη ψήφου και της υποστήριξης του γάλλου προέδρου.

Σχεδόν οι μισοί από τους ψηφοφόρους του Μελανσόν θα μπορούσαν να απέχουν στον δεύτερο γύρο, προβλέπει δημοσκόπηση του Ifop την Κυριακή, ενώ οι υπόλοιποι αναμένεται να μοιραστούν μεταξύ Μακρόν και Λεπέν.

4. Τα πρώην κόμματα εξουσίας είναι νεκρά

Αυτές οι προεδρικές εκλογές ολοκλήρωσαν αυτό που ξεκίνησε ο Μακρόν το 2017: Τα πρώην κυβερνώντα κόμματα – το Σοσιαλιστικό Κόμμα και οι συντηρητικοί Les Républicains – έχουν πλέον υποστεί οριστική ζημιά και είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσαν να ανακάμψουν.

Η Valérie Pécresse, η οποία εκπροσώπησε το Les Républicains, συγκέντρωσε ποσοστό κάτω του 5%, σύμφωνα με τις προβλέψεις. Αυτό προκαλεί διπλή αμηχανία: Δεν είναι μόνο το χαμηλότερο αποτέλεσμα για το κόμμα της στην ιστορία του, αλλά σημαίνει επίσης ότι οι Les Républicains ενδεχομένως δεν θα λάβουν επιστροφή των εξόδων της προεκλογικής τους εκστρατείας – καθώς τα κόμματα πρέπει να φτάσουν το όριο του 5% για να πάρουν πίσω τα χρήματά τους.

Οι μακροχρόνιες διχόνοιες έγιναν επίσης σαφείς λίγο μετά τα αποτελέσματα, καθώς η Pécresse δήλωσε ότι θα ψηφίσει τον Μακρόν, ενώ ο δεξιός εσωτερικός της αντίπαλος Eric Ciotti δήλωσε ότι δεν θα το κάνει.

Όσο για τη σοσιαλιστική δήμαρχο του Παρισιού, Αν Ινταλγκό, δεν μπόρεσε να φτάσει ούτε το 2%. Αυτό είναι τρεις φορές λιγότερο από το ήδη ιστορικά χαμηλό αποτέλεσμα του υποψήφιου των Σοσιαλιστών του 2017.

5. Η αποχή ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη

Τα ποσοστά αποχής ήταν σίγουρα υψηλά – αλλά όχι τόσο υψηλά όσο αναμενόταν.

Η αποχή εκτιμάται από την Ipsos σε περίπου 26%. Αυτό είναι περισσότερο από ό,τι το 2017, όταν το 77% των ατόμων που είχαν δικαίωμα ψήφου ψήφισαν και το 23% έμεινε σπίτι του.

Ωστόσο, το ποσοστό αποχής είναι χαμηλότερο από το 2002. Πριν από δύο δεκαετίες, σχεδόν το 28,5 τοις εκατό των Γάλλων αποφάσισαν να μείνουν σπίτι τους, γεγονός που βοήθησε τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, τον πατέρα της Μαρίν, να φτάσει για πρώτη φορά στον δεύτερο γύρο.

Το αποτέλεσμα αψηφά ορισμένους δημοσκόπους, οι οποίοι είχαν προβλέψει ότι ένα ποσοστό ρεκόρ 30 τοις εκατό των εκλογέων που είχαν δικαίωμα ψήφου δεν θα έμπαιναν στον κόπο να ψηφίσουν.