Ηλίανθος: «Πλάτες» στην εγχώρια καλλιέργεια υπό προϋποθέσεις, λένε οι παραγωγοί

Πρόθυμοι να βάλουν πλάτες και να προχωρήσουν σε αύξηση της καλλιέργειας του ηλίανθου δηλώνουν οι αγρότες στον Έβρο, ξεκαθαρίζοντας για αυτό πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αυτές δεν είναι άλλες, από την εξασφάλιση καλής τιμής για τον παραγωγό, που θα αποφέρει κέρδος, μέτρα για τη μείωση του κόστους παραγωγής, που έχει εκτιναχτεί στα ύψη και η ένταξη της καλλιέργειας του ηλίανθου στο καθεστώς των συνδεδεμένων ενισχύσεων.

Τα αποθέματα αρκούν για πέντε μήνες

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της αγοράς, για να έχει αυτάρκεια η χώρα σε ηλιέλαιο θα πρέπει η παραγωγή να κυμανθεί στους 150.000 τόνους ηλιόσπορου, που θα αποφέρει περίπου 60.000 τόνους ηλιέλαιο.

Αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα και με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργου Γεωργαντά, τα αποθέματα της χώρας σε ηλιέλαιο είναι 24,7 εκατ. λίτρα και επαρκούν για πέντε μήνες και σε σογιέλαιο είναι 20,6 εκατ. λίτρα και επαρκούν για εννέα μήνες, ακόμα και αν δεν γίνουν καθόλου εισαγωγές.

Πάντως, αυτή την περίοδο οι αγρότες σπέρνουν, ενώ ο θερισμός θα γίνει στις αρχές του Αυγούστου. Όμως, από τις αρχές του Ιουνίου, θα έχει διαμορφωθεί σαφής εικόνα για το πώς θα εξελιχθεί η παραγωγή.

Το κόστος παραγωγής …γονατίζει

Το αυξημένο κόστος παραγωγής με την εκτίναξη των τιμών σε λιπάσματα, πετρέλαιο και ρεύμα έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο τους παραγωγούς.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τιμές των λιπασμάτων έχουν φτάσει στα ύψη και συνεχίζουν να αυξάνονται σημαντικά. Όπως μας επεσήμανε ο κ. Λάμπης Κουμπρίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», το κόστος των δύο απαραίτητων για την καλλιέργεια του ηλίανθου λιπασμάτων έχει εκτοξευτεί στα ύψη.

Συγκεκριμένα, η νιτρική αμμωνία από 13 ευρώ πωλείται σήμερα στα 43 ευρώ, ενώ η ουρία, από τα 17,5 ευρώ έχει φτάσει στα 47,5 ευρώ.  «Η εκτόξευση αυτή των τιμών του κόστους παραγωγής πιέζει τον αγρότη. Εδώ δυσκολευόταν να καλλιεργήσει με τα 17 ευρώ. Φανταστείτε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει τώρα», λέει χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα, με τις πρώτες «κρούσεις», στόχος των μεταποιητών είναι η τιμή του ηλίανθου θα κυμανθεί στα 0,50 ευρώ/κιλό: «Τα 0,50 ευρώ/κιλό σε έναν ξηρικό ηλίανθο (μη αρδευόμενο), ο οποίος έχει κατά μέσο όρο 80 έως 200 κιλά απόδοση το στρέμμα, θα αποφέρει στον παραγωγό 80 ευρώ. Τόσα είναι και τα έξοδα που θα κάνει, και μπορεί να μπει και μερικά ευρώ μέσα. Αντίστοιχα, στην ποτιστική καλλιέργεια το κόστος είναι περίπου στα 120 ευρώ και στην καλύτερη περίπτωση η απόδοση φτάνει στα 350 κιλά/στρέμμα. Και σε αυτή την περίπτωση με 0,50 ευρώ, πάλι μέσα είσαι. Πέρσι μπορεί η τιμή να ήταν 0,41 ευρώ/κιλό, όμως το κόστος των λιπασμάτων δεν είχε εκτοξευτεί», επισημαίνει ο Λ. Κουμπρίδης, τονίζοντας ότι ο παραγωγός για να μπορέσει να έχει κέρδος θα έπρεπε η τιμή να ξεκινά στα 0,61 ευρώ/κιλό.

Η σπορά του ηλίανθου

Ο ηλίανθος σπέρνεται από την 25η Μαρτίου μέχρι 1η Μάη, και μετά ξεκινά η καλλιέργεια των επίσπορων από τα μέσα του Μαΐου έως και τον Ιούνιο. «Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε υβρίδια που είναι μικρού βιολογικού κύκλου, δηλαδή να μην “γίνονται” στους 4 μήνες αλλά να ωριμάζουν στους 2,5 με 3 μήνες», μας εξηγεί ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού.

«Είμαστε διατεθειμένοι να προχωρήσουμε στις σπορές, ακόμα και υβριδίων, αρκεί να υπάρχει το κίνητρο, να υπάρχει η επιδότηση με την ένταξή μας στη συνδεδεμένη ενίσχυση, καθώς επίσης και να υπάρξει ουσιαστική μείωση του κόστους παραγωγής (πετρέλαιο, λιπάσματα) για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε», σημειώνει ο  Λάμπης Κουμπρίδης.

Να σημειωθεί ότι ο Έβρος είναι η πρώτη παραγωγική περιοχή για τον ηλίανθο, και ακολουθούν Σέρρες, Καβάλα και Κοζάνη.

Σύμφωνα με στοιχεία του FAO, η έκταση και η παραγωγή ηλιόσπορου στην Ελλάδα το 2014 ανερχόταν στα 763.810 στρέμματα με μέση απόδοση περί τα 250 κιλά/στρέμμα, ενώ το 2020 τα στρέμματα αυξήθηκαν στα 977.100, με απόδοση και πάλι περί τα 250 κιλά/στρέμμα.

Συνολικά σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ από τις δηλώσεις ΟΣΔΕ στην Ελλάδα προκύπτει ότι καλλιεργούνται περίπου 900.000 με 920.000 στρέμματα ηλίανθου.

Το βαμβάκι «κλέβει» στρέμματα από τον ηλίανθο

Μειωμένη στρεμματικά εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή καλλιέργεια ηλίανθου, καθώς το υπέρογκο κόστος παραγωγής και η καθυστέρηση ένταξης της καλλιέργειας στο καθεστώς των συνδεδεμένων ενισχύσεων, αποτρέπει τους παραγωγούς να καλλιεργήσουν.

Μάλιστα, όπως μας λέει ο πρόεδρος του ΑΣ, το δίλημμα που υπάρχει αυτή την περίοδο στους αγρότες της περιοχής είναι αν θα βάλει βαμβάκι ή ηλίανθο. «Πέρσι είχαμε συμβάσεις στον συνεταιρισμό γύρω στα 85.000 στρέμματα και φέτος μειώθηκαν στα 45.000 στρέμματα. Την παρατάει την καλλιέργεια ο αγρότης, και στρέφεται προς άλλη και ιδιαίτερα προς το βαμβάκι», λέει και εξηγεί ότι η στροφή αυτή δικαιολογείται από το γεγονός ότι το βαμβάκι έχει συνδεδεμένη της τάξης των 70 ευρώ/στρέμμα καθώς και υψηλή τιμή, η οποία φτάνει στα 0,80 ευρώ/στρέμμα: «Άρα γιατί να βάλει ηλιόσπορο και να μπει και 10 ευρώ/στρέμμα μέσα», σημειώνει χαρακτηριστικά.