Οι δικαστές είναι… γυμνοί

Project Syndicate

Σε περιόδους αυταρχικών, λαϊκιστικών αναταραχών, οι δικαστές τείνουν να βρίσκονται στο πολιτικό στόχαστρο. Αντιμέτωπο με ηγέτες που θέλουν να καταστρέψουν το κράτος δικαίου, το δικαστικό σώμα πρέπει συχνά να επιλέξει ανάμεσα στο να υποχωρήσει και να διεκδικήσει τους θεμελιώδεις νομικούς κανόνες, ό,τι κι αν συμβεί.

Η δικαστής Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον, η υποψήφια του προέδρου Τζο Μπάιντεν για την πλήρωση της θέσης του αποχωρούντος δικαστή Στίβεν Μπράιερ στο Ανώτατο Δικαστήριο, το βίωσε αυτό κατά την ακρόαση ενώπιον της Επιτροπής Δικαιοσύνης της Γερουσίας. Αγκαλιάζοντας πλήρως τον αυταρχικό λαϊκισμό που έχει εισφέρει ο Ντόναλντ Τραμπ στο κόμμα τους, τα μέλη των Ρεπουμπλικανών ρώτησαν τον Τζάκσον για τα πιο στραβά ζητήματα που μπορούσαν να φανταστούν. Αντί να επικεντρωθούν στα προσόντα της για τη δουλειά – τα οποία είναι άφθονα και αυτονόητα – προτίμησαν να την ανακρίνουν για την παιδεραστία και την κριτική θεωρία των φυλών, δύο εμμονές της θεωρίας συνωμοσίας QAnon που αποτελεί πλέον βασικό μέρος της βάσης των Ρεπουμπλικανών.

Σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, οι λαϊκιστικές κυβερνήσεις έχουν εξαπολύσει προσπάθειες ελέγχου των δικαστηρίων χρησιμοποιώντας το ίδιο είδος ωμής επιθετικότητας.

Μπορεί ο λαϊκισμός να πάρει μια φιλελεύθερη μορφή και η εχθρότητα προς τις «ελίτ» μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά για να μεταμορφώσει την οικονομία μιας χώρας. Σπάνια οι επικριτές μπορούν να επισημάνουν τόσο εύκολα ότι οι δικαστές δεν φορούν ρούχα. Ομως αυτό είναι κάτι που θα περίμενε να βρει κανείς στην Ουγγαρία του Όρμπαν, όχι στην παλαιότερη δημοκρατία του κόσμου (τις ΗΠΑ).

Ενα πραγματικά ανεξάρτητο, αμερόληπτο δικαστικό σύστημα είναι απαραίτητο για το κράτος δικαίου και τη λειτουργία κάθε δημοκρατίας. Ελλείψει ενός αποτελεσματικού, αμερόληπτου δικαστικού συστήματος που να μπορεί να ελέγχει την εκτελεστική εξουσία, οι κυβερνήσεις θα κατακτούν όλο και περισσότερη εξουσία με την πάροδο του χρόνου. Οι αισιόδοξοι μπορεί να υποστηρίζουν ότι αυτή η εξουσία θα ασκηθεί για την επιδίωξη του κοινού καλού, αλλά δεν υπάρχει λόγος να το πιστεύουμε.

Μια δικαστική εξουσία που είναι ανεξάρτητη, και επιπλέον φαίνεται πως είναι έτσι, είναι από μόνη της ένα κοινό αγαθό. Χωρίς αυτήν, οι δημοκρατικοί κανόνες και τα θεμελιώδη δικαιώματα μπορούν πολύ εύκολα να καταρριφθούν από αυτούς που επιδιώκουν κομματικά συμφέροντα και ολοένα μεγαλύτερη ισχύ για τους εαυτούς τους.

Ο Nicholas Reed Langen είναι συνεργάτης του re:constitution, του LSE Public Policy Review και γράφει για συνταγματικά θέματα της Βρετανίας στο The Justice Gap