Η «τέλεια καταιγίδα» απειλεί τον Μπόρις Τζόνσον και τη Βρετανία

Τώρα είναι περίοδος πολέμου. Η κατάσταση στην Ουκρανία είναι πολύ επικίνδυνη, ο Πούτιν είναι απρόβλεπτος και το Ηνωμένο Βασίλειο διαδραματίζει ενεργό ρόλο. Η χώρα, λοιπόν, δεν έχει την πολυτέλεια να βυθιστεί σε μία πολιτική και κυβερνητική κρίση – τώρα, προτεραιότητα έχουν άλλα.

Στην παραπάνω παράγραφο συμπυκνώνονται, σε γενικές γραμμές, τα επιχειρήματα που προβάλει ο Μπόρις Τζόνσον αρνούμενος κάθε συζήτηση περί παραίτησής του. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι αυτή την εβδομάδα έγινε και επισήμως ο πρώτος εν ενεργεία πρωθυπουργός της χώρας που κρίθηκε ένοχος για παραβίαση του νόμου και είδε να του επιβάλλεται πρόστιμο για τα περιβόητα «κορωνοπάρτι» στην Ντάουνινγκ Στριτ 10 εν μέσω lockdown για τους «κοινούς θνητούς».

Ουκρανία και… Μάγχη

Ο ίδιος κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να ξεφύγει από το καναβάτσο. Παρουσιάζει, για παράδειγμα, ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση του κύματος των προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να διασχίσουν τη Μάγχη προς το βρετανικό έδαφος – ελπίζοντας ότι έτσι θα δελεάσει τον σκληρό πυρήνα των Τόρις, που πάντα ενδιαφερόταν για το συγκεκριμένο θέμα.

Ταυτόχρονα, όπως είναι φυσικό, συνεχίζει να εκμεταλλεύεται στο έπακρο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Βρίσκεται, άλλωστε, διαρκώς στην πρώτη γραμμή των επικριτών του Πούτιν και διεκδικώντας επάξια τον ρόλο του πρώτου στο στρατόπεδο των «γερακιών», απαιτώντας ακόμη πιο σκληρή στάση έναντι της Μόσχας.

Είναι αμφίβολο, παρ’ όλα αυτά, πόσοι και πόσο πείθονται από αυτού του είδους τα επιχειρήματα και τους ελιγμούς και δεν τα αντιμετωπίζουν ως προφάσεις εν αμαρτίαις. Η αλήθεια είναι ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι του Τζόνσον και κυρίως οι Εργατικοί συνεχίζουν να τον πυροβολούν κατά ριπάς. Όσο για τη δυσφορία στις τάξεις των κυβερνώντων Συντηρητικών, μεγαλώνει – και μαζί της, πολλαπλασιάζονται οι επιστολές που ζητούν πρόταση μομφής, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως πλησιάζουν τον απαιτούμενο αριθμό των 54.

Το μετέωρο βήμα των Τόρις

Από την άλλη, οι Τόρις γνωρίζουν πως μετά τον Τζόνσον ενδέχεται να επικρατήσει το χάος. Πολύ περισσότερο καθώς ένα από τα μεγάλα φαβορί για τη διαδοχή του, ο υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ, είναι επίσης εκτεθειμένος και μάλιστα πολλαπλά – τόσο για τα κορονοπάρτι (επιβλήθηκε πρόστιμο και σε αυτόν) όσο και λόγω των κατηγοριών για ευνοϊκή υπο-φορολόγηση της ζάπλουτης συζύγου του, κόρης «ολιγαρχών» από την Ινδία.

Τυπικά, βεβαίως, οι επόμενες εκλογές απέχουν ακόμη περίπου 2,5 χρόνια. Πολλοί, ωστόσο, θεωρούν ότι ο Τζόνσον δεν θα αντέξει μέχρι τότε, καθώς η καταιγίδα πλησιάζει. Πέρα από τα σκάνδαλα, εξάλλου, αυτή τη στιγμή το κυρίαρχο ζήτημα στη βρετανική κοινωνία – που θα έχει και τον τελευταίο λόγο – είναι άλλο: Το δυσβάσταχτο κόστος της ζωής, καθώς οι αυξήσεις και ο πληθωρισμός «ροκανίζουν» τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, για του λόγου το αληθές, το 38% των ενηλίκων Βρετανών θεωρεί ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα έχει να κάνει με την τσέπη τους και πώς θα τα βγάλουν πέρα με την ακρίβεια, στην ενέργεια και τα είδη πρώτης ανάγκης. Αντιθέτως, ο φόβος για την Covid-19 έχει πλέον περάσει σε δεύτερη μοίρα.

Πολλαπλό σοκ στην κοινωνία

Το αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, είναι ότι «καθώς το κόστος ζωής αυξάνει, έχει αρχίσει να επιδρά αρνητικά στην πνευματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων, ειδικά εκείνων που διαβιούν με χαμηλά εισοδήματα», όπως λέει η επικεφαλής του εκπαιδευτικού προγράμματος στο Nuffield Foundation, Τσέριλ Λόιντ.

Φαίνεται δε ότι αυτή ειδικά η κατηγορία μεγεθύνεται διαρκώς και ταχέως. Όπως προειδοποιεί ανάλυση του Εθνικού Ινστιτούτου Οικονομικών και Κοινωνικών Μελετών, το υψηλότερο κόστος ζωής θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των «άπορων νοικοκυριών» – που ορίζονται ως αυτά τα οποία αδυνατούν να καλύψουν βασικές τους ανάγκες – κατά ένα τρίτο, για να φτάσουν το ένα εκατομμύριο σε όλη τη χώρα.

«Τα παιδιά νιώθουν πολύ φοβισμένα για να ζητήσουν να ανοίξει η θέρμανση. Είναι σαν να εισπράττουν ένα μέρος του στρες που βλέπουν ότι περνούν οι γονείς τους. Αισθάνονται πείνα και όμως δεν ζητούν κάτι να φάνε», λέει και ο Λούσι Μπάνιστερ, του ιδρύματος Joseph Rowntree Foundation.

Brexit και Σκοτία

Στα παραπάνω οφείλουμε να προσθέσουμε δύο ακόμη στοιχεία, που κάνουν το σκηνικό να παραπέμπει σε παραμονή μιας «τέλειας καταιγίδας» για τον Τζόνσον και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αφενός, τα μέτωπα που Brexit που παραμένουν ανοιχτά και μπορούν ανά πάσα στιγμή να οδηγήσουν σε σύγκρουση με την ΕΕ. Και αφετέρου, το κίνημα ανεξαρτησίας της Σκοτίας, που απλώς έχει επιλέξει να «σιγήσει» προσωρινά.

Όταν πάψουν τα ηχούν τα όπλα στην Ουκρανία, όμως, τότε όλα αυτά θα έρθουν στο προσκήνιο. Ίσως και νωρίτερα μιας και, όπως γράφει στον Guardian ο Μάρτιν Κιτλ, παραπέμποντας στις περιπτώσεις της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1990 και του Νέβιλ Τσάμπερλεν το 1940, η ιστορία δείχνει πως είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός του Τζόνσον και των συνεργατών του ότι ένας πρωθυπουργός είναι πολύ σημαντικός για να αποπεμφθεί εν μέσω ενός πολέμου.

Ίσως, λοιπόν, οι τοπικές εκλογές της 5^ης Μαΐου να αποδειχθούν καθοριστικές για τις εξελίξεις και το μέλλον του Τζόνσον…