Οι επιστήμες της γης και η τεράστια συμβολή της ΕΑΓΜΕ στην κοινωνία, στην οικονομία και στο περιβάλλον

Όταν πριν από δυόμιση χρόνια αναλάβαμε τη διοίκηση της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), την μετεξέλιξη του ιστορικού ΙΓΜΕ, αντιληφθήκαμε εξαρχής ότι είναι ένας «κοιμώμενος γίγαντας» και έπρεπε να αφυπνιστεί.

Ο επίσημος φορέας των επιστημών της Γης στην Ελλάδα έχοντας συμπληρώσει έναν αιώνα λειτουργίας στην υπηρεσία της χώρας βρισκόταν σε λήθαργο. Όχι γιατί υστερούσε σε κατάρτιση και υπηρεσιακή συνείδηση, αλλά γιατί η γνώση και ο πλούτος της δουλειάς των ανθρώπων του παρέμεναν «κλειδωμένα» για δεκαετίες. Άρα κρίθηκε επιτακτική η ανάγκη για εξωστρέφεια, για ανάδειξη της κοινωνικής προσφοράς και διάχυσης της επιστημονικής γνώσης στην κοινωνία.

Εκπονήσαμε λοιπόν ένα σχέδιο δράσης με διπλή κατεύθυνση. Αφενός με την προβολή του ερευνητικού και επιστημονικού έργου της ΕΑΓΜΕ και αφετέρου την κοινωνική προσφορά μέσα από την επιστημονική τεκμηρίωση και παρακολούθηση των γεωλογικών και μεταλλευτικών ζητημάτων και τη συνδρομή σε πάσης φύσης ζήτημα αξιοποίησης του υπόγειου πλούτου της Πατρίδας μας.
Όταν ανοίξαμε τις αποθήκες της Αρχής και αναζητήσαμε τις συλλογές ορυκτών και πετρωμάτων συνειδητοποιήσαμε πως έχουμε στη διάθεσή μας έναν ανεκτίμητης αξίας επιστημονικό πλούτο, ο οποίος έπρεπε να γίνει προσβάσιμος στο ευρύ κοινό και κυρίως στα παιδιά. Έτσι, πάρθηκε η απόφαση να δημιουργήσουμε το πρώτο Εθνικό Γεωλογικό Μουσείο, με εμπνευστή τον Ανδρέα Τσώκο – τέως Γενικό Δ/ντή της ΕΑΓΜΕ, και το οποίο αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του σύντομα, με τους επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν σπάνια εκθέματα από τον γεωλογικό πλούτο της χώρας μας με σύγχρονους, ψηφιακούς τρόπους παρακολούθησης.

Η επιστήμη της γεωλογίας όπως αναδείχθηκε πρόσφατα συμβάλλει καταλυτικά και στην δημιουργία ενός πλαισίου αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, το οποίο προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Άρα η συνεισφορά της ΕΑΓΜΕ απέναντι και σε αυτή την πρόκληση θα είναι καθοριστική με την επιτάχυνση της αξιοποίησης των γεωθερμικών πεδίων.

Η γεωθερμία πέρα από κάθε αμφιβολία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μια σταθερή πηγή καθαρής ενέργειας, με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. Θα συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ μπορεί να εφαρμοστεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τον αγροτικό τομέα έως τον ιαματικό τουρισμό. Θα συμβάλλει, επίσης, στην επίτευξη των εθνικών κλιματικών στόχων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Η ΕΑΓΜΕ του αύριο είναι ένας οργανισμός στην αιχμή του επιστημονικού δόρατος της χώρας με κρίσιμη συμβολή στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και στον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των προκλήσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Με δύναμη μέσα από τη γνώση συνεχίζουμε την προσφορά στην Ελλάδα, ως εθνικό γεωεπιστημονικό κέντρο δεδομένων και ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα που έχουν σχέση με γεωλογικά, κοιτασματολογικά, μεταλλευτικά, γεωτεχνικά, υδρογεωλογικά, περιβαλλοντικά, γεωκινδύνους και άλλα συναφή, που σχετίζονται με το αντικείμενο της Αρχής. Οι επιστήμονες που απαρτίζουν το προσωπικό της ΕΑΓΜΕ, αλλά και το σύνολο του προσωπικού, αποτελούν τον μεγάλο της πλούτο και σημαντική προστιθέμενη αξία για την ελληνική Πολιτεία. Η επένδυση σε αυτούς και τη δουλειά τους δεν είναι μόνο μια αυτονόητη δέσμευση, αλλά μια υποχρέωση απέναντι στο έργο και τη συμβολή τους στο εθνικό οικοδόμημα.

*Ο Διονύσιος Γκούτης είναι Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.) – Γεωλόγος – Γεωτεχνικός M.Sc.