Υδρογονάνθρακες: Το παράθυρο ευκαιρίας δεν μεταβάλλει τη δέσμευση για την Πράσινη Μετάβαση

Η Τρίτη 12 Απριλίου αποτελεί ένα ιστορικό ορόσημο για την ενεργειακή μετεξέλιξη της χώρας, καθώς ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, άναψε το πράσινο φως για την επιτάχυνση των ερευνών εντοπισμού των δυνητικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που κρύβονται στο ελληνικό υπέδαφος. Η απόφαση έρχεται υπό το φως των δραματικών συμβάντων στην Ουκρανία και των συνεπειών του πολέμου σε όλο το φάσμα της οικονομίας και πρωτίστως της ενέργειας.

Η κρίση στην ενέργεια δεν γεννήθηκε από τις στάχτες των ερειπίων της Ουκρανίας. Το άλμα των τιμών είχε ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι, με αφορμή το διαφαινόμενο έλλειμα τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για βαρύ χειμώνα. Ο πόλεμος διατάραξε περαιτέρω τις αγορές, με το υπερβάλλον κόστος της ενέργειας να μετακυλίεται στους ώμους των καταναλωτών και να απειλεί την οικονομία με επιστροφή στο ζοφερό παρελθόν των υψηλών χρεών και του στασιμοπληθωρισμού.

Οι ενεργειακές εξελίξεις επιβάλλουν την ανάγκη να υιοθετήσουμε ένα πιο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα για την μετάβασή μας στην καθαρή ενέργεια, αλλά και να  αξιοποίησουμε όλα τα ενεργειακά όπλα μας, συμπεριλαμβανομένων των υδρογονανθράκων. Η αναζήτηση στρατηγικής και βιώσιμης εναλλακτικής στις εισαγωγές ενέργειας είναι εκ των ων ουκ άνευ.

Τα προηγούμενα χρόνια είναι αλήθεια πως το θέμα των ερευνών παραμερίστηκε. Οι υδρογονάνθρακες δαιμονοποιήθηκαν από την Ευρώπη και αυτή η στάση συνοδεύθηκε κατ’επέκταση κι από δραματική μείωση των επενδυτικών σχεδίων από τις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες σε εξορύξεις, βλέποντας να έρχεται η ενεργειακή μετάβαση  που θα περιόριζε την κατανάλωση των ορυκτών, σε συνδυασμό βέβαια και με την μεγάλη αστάθεια που προέκυψε στις τιμές του πετρελαίου.

Το ουκρανικό πρόβλημα και η προοπτική απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια πυροδότησαν ένα απίστευτο ράλι τιμών στην αγορά αερίου. Αυτό ήταν το κέντρισμα για ξαναδούμε το όλο ζήτημα από μια νέα σκοπιά και να στραφούμε στον ανασχεδιασμό και επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής μας.

Αν προσθέσουμε στο καλάθι των επιχειρημάτων υπέρ των ερευνών και το ότι οι εισαγωγές υδρογονανθράκων αναλογούσαν στο 50% του ελλείμματος του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών της χώρας (στοιχεία για το 2020), αλλά και το γεγονός πως σε σύγκριση με ορισμένους ευρωπαίους εταίρους μας, η ενεργειακή μας εξάρτηση είναι ιδιαίτερα υψηλή (81,4% το 2020 με τον μ.ο. της Ε.Ε. στο 57%) δικαιολογείται απολύτως η απόφαση της Κυβέρνησης.

Η στάση μας στο ζήτημα των ερευνών υδρογονανθράκων υπαγορεύτηκε και για ένα ακόμη σοβαρό λόγο. Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο θα αποδειχτεί πολυδάπανο εγχείρημα και αυτό σημαίνει πως πρέπει να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα  για να μην επιβαρύνουμε με το κόστος της διαφοροποίησης των πηγών προμηθειών τους καταναλωτές.

Η αλήθεια είναι ότι στην ελληνική αγορά υδρογονανθράκων έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος από το 2014 αλλά δεν είναι της παρούσης να σχολιαστούν τα αίτια και τα προσχήματα των καθυστερήσεων. Σήμερα, όλη μας η προσοχή είναι στραμμένη πλέον στις 6 περιοχές  ενδιαφέροντος, στην Περιφέρεια Ηπείρου και στα πέντε θαλάσσια τεμάχια, στο Ιόνιο, στον Κυπαρισσιακό, και δυτικά & νότια της Κρήτης, ώστε έως το 2023 να γνωρίζουμε εάν υπάρχουν, όντως, κοιτάσματα φυσικού αερίου που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε. Οι εταιρείες θα πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους, δηλαδή να βάλουν χρήματα για να ολοκληρωθούν οι έρευνες και να αναδειχθούν οι στόχοι για το επόμενο βήμα των ερευνητικών γεωτρήσεων, με κάτω από ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Και το Κράτος θα πρέπει να κάνει και αυτό τη δουλειά που του αναλογεί. Να μην επιτρέψει να πέσουν οι επενδυτές στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.

Σε αυτό το έργο προσβλέπουμε στη συνεργασία με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) την οποία και αναβαθμίζουμε, όπως και στη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, με την προσδοκία ότι θα μπορέσουμε να φέρουμε έγκαιρα σε πέρας αυτό το τεράστιο εθνικό έργο. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να δώσουμε νέα προοπτική στην ανάπτυξη της χώρας, με απόλυτο σεβασμό στο Περιβάλλον.

Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι Γενική Γραμματεας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας