Ένα δάσος παγκόσμιας κληρονομιάς στη Δράμα

«Fast track» διαδικασίες προκειμένου να συμπεριληφθεί το Παρθένο Δάσος Φρακτού Παρανεστίου στις υποψηφιότητες της Ελλάδας, για ένταξη στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ακολουθεί ο δήμος Παρανεστίου, σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς.  Φιλοδοξία της τοπικής αρχής είναι να  αποτελέσει την πρώτη έως σήμερα, επίσημη υποψηφιότητα της χώρας μας στο World Heritage Monuments List, ως αμιγές Μνημείο Φυσικού Κάλλους.

Το Παρθένο Δάσος Φρακτού Παρανεστίου, είναι μοναδικό στο είδος του στην Ευρώπη, με μοναδικό φυσικό κάλλος και εξαιρετική βιοποικιλότητα, η οποία οφείλεται στην παντελή  απουσία  ανθρώπινης παρουσίας και δραστηριότητας για διάστημα μεγαλύτερο των 100 ετών. Με άλλα λόγια αποτελεί ένα ζωντανό εργαστήρι της Φύσης.

Η μορφή του διαφέρει από τα κοινά δάση της χώρας μας αλλά και της Ευρώπης, καθώς σε αυτό συνυπάρχουν πολυάριθμα είδη πλατυφύλλων και κωνοφόρων, όλων των ηλικιών, με κυρίαρχα δέντρα εκατοντάδων ετών. Ως Παρθένο, καταγράφηκε το 1979 και, αμέσως μετά, το 1980, κηρύχθηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης, και έκτοτε, βρίσκεται σε καθεστώς απόλυτης προστασίας.

Ο «αγώνας» για την παγκόσμια αναγνώριση της αξίας του ξεκίνησε το 2020 όταν το   Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Παρανεστίου Δράμας, έπειτα από σχετική εισήγηση του δημάρχου Αναστάσιου Καγιάογλου, αποφάσισε να ξεκινήσει την προετοιμασία της υποψηφιότητας για την ένταξη του παρθένου δάσους Φρακτού, στην World Heritage List της UNESCO. Η  σύνταξη του σχετικού φακέλου ανατέθηκε στην πανεπιστημιακή έδρα της UNESCO  στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτρη Εμμανουλούδη  και τη συμμετοχή της Διεύθυνσης Δασών και του Δασαρχείου της περιοχής.  Ως πρώτο βήμα προετοιμάστηκε μια  λεπτομερής τεχνική έκθεση στην οποία  αναφέρονται τα χαρακτηριστικά του Παρθένου Δάσους και επεξηγείται το πως αυτά πληρούν τα κριτήρια ένταξης ως Μνημείο Φυσικού Κάλους στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η όλη προσπάθεια τέθηκε τον Νοέμβριο του 2020 υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης . Παράλληλα,  ενημερώθηκε οι αρμόδιοι του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), αλλά και του Πράσινου Ταμείου, το οποίο χρηματοδότησε την προσπάθεια, εντάσσοντάς την στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Φυσικό Περιβάλλον Και Καινοτόμες Δράσεις 2020».

Η τεχνική έκθεση  στάλθηκε πριν από λίγους μήνες στα συναρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, προκειμένου να αξιολογηθεί από τις υπηρεσίες τους, ώστε με το επικείμενο άνοιγμα του Ενδεικτικού Καταλόγου Μνημείων της Ελλάδας (Tentative List), να ενταχθεί σε αυτόν. Έτσι, πρώτος στόχος είναι η ένταξη του Παρθένου Δάσους στη Λίστα υποψηφίων περιοχών της χώρας μας, με σκοπό στη συνέχεια να αποτελέσει την υποψηφιότητα της Ελλάδος _ την πρώτη έως σήμερα ως αμιγές Μνημείο Φυσικού Κάλους _ στη  διεθνή διαγωνιστική διαδικασία για εγγραφή στη λίστα  της UNESCO.

Το δάσος του Φρακτού, έκτασης 12.075 εκταρίων, βρίσκεται στο βορειότερο άκρο της οροσειράς της Ροδόπης, στα βόρειο-ανατολικά του νομού Δράμας και σε απόσταση 92 χιλ. από τη Δράμα. Η ονομασία Φρακτό σημαίνει το φραγμένο μέρος _ όπως και η παλαιότερη ονομασία Ζαγκραντένια – και  δόθηκε εξαιτίας των βραχωδών εξάρσεων που υπάρχουν στην περιοχή και έχουν δημιουργήσει την αίσθηση ενός περιφραγμένου μέρους. Εντός του δάσους Φρακτού, βρίσκεται και το μοναδικό χαρακτηρισμένο ως “Παρθένο δάσος” στην Ελλάδα (ΦΕΚ 121/τα Δ’/21-2-1980) στα σύνορα με την Βουλγαρία, και είναι έκτασης περίπου 600 εκταρίων.

Σύμφωνα με το ενημερωτικό φυλλάδιο του Δασαρχείου Δράμας και του δασολόγου Αλέξανδρου Τσιρίδη, το δάσος,  πέρα από την πλούσια βλάστηση, φιλοξενεί αρκούδες (Ursus arctos),  ελάφια (Cervus elaphus), αγριόγατες (Felis silvestris), ζαρκάδια (Capreolus capreolus) αγριόγιδα (Rupicarpa rupicarpa), λύκους (Canis lupus), χρυσαετούς (Aquila chrysaetos), μαυροπελαργούς (Ciconia nigra), χουχουριστές (Strix aluco) και πολλά άλλα ζώα, πτηνά, ερπετά, αμφίβια, ψάρια και έντομα.