Πόλεμος στην Ουκρανία: Πιο κοντά από ποτέ η ένταξη στο ΝΑΤΟ από Σουηδία και Φινλανδία

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία φαίνεται πως άνοιξε τον ασκό του Αιόλου αναφορικά με την ένταξη επιπλέον κρατών της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης στο ΝΑΤΟ. Στη Φινλανδία η συζήτηση ξεκίνησε επίσημα από τη Βουλή. Την ίδια ώρα στη Σουηδία το κλίμα αλλάζει άρδην με την κορυφαία σε πωλήσεις εφημερίδα της χώρας να ανακοινώνει δημοσίως πως στηρίζει μια τέτοια απόφαση και τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν πως και η κοινή γνώμη είναι δεκτική.

Δεν είναι τυχαίο πως η αντίδραση της Μόσχας αποτυπώνει ήδη τον εκνευρισμό που υπάρχει για τις εξελίξεις και την διαφαινόμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ στη… γειτονιά της. Σε δηλώσεις της, μετά την έναρξη της διαδικασίας στη βουλή του Ελσίνκι, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα επανέλαβε ανοιχτά τις προειδοποιήσεις-απειλές της Ρωσίας: “Εμείς δώσαμε τις προειδοποιήσεις μας, τόσο δημοσίως όσο και μέσα από τα διμερή κανάλια. Το γνωρίζουν, οπότε δεν θα υπάρχουν εκπλήξεις. Εχουν ενημερωθεί για όλα και σε τι θα οδηγήσει (μια ένταξη στο ΝΑΤΟ)” ξεκαθάρισε, καταγγέλοντας ΗΠΑ και Βρυξέλλες πως κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο.

Νέα δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Aftonbladet δείχνει το 57% των Σουηδών να στηρίζουν την προοπτική ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ, έναντι μόλις 21% που διαφωνεί. Ακόμη πιο αξιοσημείωτο για τους τοπικούς πολιτικούς παρατηρητές είναι το γεγονός πως ειδικά μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών, το 41% τάσσεται υπέρ και το 25% κατά.

Το τελευταίο θεωρείται σημαντικό δεδομένου πως, ένα από τα βασικά εμπόδια σε μια τέτοια κίνηση τα προηγούμενα χρόνια, υπήρξε η αρνητική στάση που κρατούσε το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, που ιδεολογικά υποστήριζε την διατήρηση της παραδοσιακής ουδετερότητας της χώρας.

Η ίδια η Aftonbladet, η πρώτη σε πωλήσεις εφημερίδα ταμπλόιτ που πρόσκειται στους Σοσιαλδημοκράτες, τόλμησε να… βγει μπροστά και στο χθεσινό κεντρικό editorial της πρότεινε ανοιχτά την ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

«Δεν βλέπω πως η Σουηδία και η Φινλανδία θα μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλεια μας έξω από το ΝΑΤΟ, όταν η Ρωσία ξεκίνησε εν έτει 2022 έναν τελείως αναίτιο, ολομέτωπο, πόλεμο κατά μιας γειτονικής της χώρας» ανέφερε, μεταξύ άλλων, το editorial της εφημερίδας που έφερε την υπογραφή του κορυφαίου πολιτικού της συντάκτη.

Το Ελσκίνκι δίνει… γραμμή 

Σημειωτέον πως χθες στο κοινοβούλιο της γειτονικής Φινλανδίας ξεκίνησε η συζήτηση για τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου ασφαλείας, μια συζήτηση που θα κρατήσει αρκετές ημέρες και αναπόφευκτα θα επεκταθεί και στο ζήτημα μιας πιθανής αίτησης για ένταξη στη Συμμαχία. Μια τέτοια αίτηση θα μπορούσε να υποβληθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες με στόχο να τεθεί επί τάπητος στη σύνοδο της Συμμαχίας, τον Ιούνιο.

Πολιτικοί σχολιαστές στη Φινλανδία θεωρούν πλέον εξαιρετικά πιθανό να αποφασιστεί μια τέτοια κίνηση δεδομένης της ρωσικής επιθετικότητας. Η Φινλανδία μοιράζεται μια συνοριακή γραμμή μήκους 1.340 χιλιομέτρων με τη Ρωσία. Και στις τοπικές δημοσκοπήσεις αποτυπώνεται επίσης η αλλαγή στάσης του κοινού, με την πλειοψηφία σε ποσοστό άνω του 60% να συμφωνεί πλέον με ένταξη στο ΝΑΤΟ.

«Νομίζω πως θα συμβεί πολύ γρήγορα. Μέσα σε εβδομάδες, αν όχι μήνες» είχε υποστηρίξει ανοιχτά προ ημερών η πρωθυπουργός Σάνα Μαρίν.

Πληροφορίες αναφέρουν πως και τα 200 μέλη του κοινοβουλίου έλαβαν για να εξετάσουν και να αποφασίσουν, αντίγραφο της έκθεσης, της «λευκής βίβλου» που έχει σχηματιστεί για το ζήτημα και το οποίο υπολογίζει τις επιπτώσεις της ένταξης της χώρας στη Συμμαχία. Η έκθεση δεν παίρνει θέση, ούτε κάνει προτάσεις, απλά απαριθμεί τους κινδύνους, τα πλεονεκτήματα, τις εγγυήσεις από μια τέτοια προοπτική, όπως και τις υποχρεώσεις που θα κληθεί κατόπιν να αναλάβει η χώρα.

Τα νέα δεδομένα 

Εφόσον το Ελσκίνκι προχωρήσει, η εξέλιξη αναπόφευκτα θα φουντώσει ακόμη περισσότερο τη συζήτηση στη Σουηδία, όπου ο επικεφαλής του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος, των Δημοκρατικών δήλωσε πρόσφατα πως η παράταξη του θα ήταν έτοιμη να υπερψηφίσει μια αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ, εφόσον προηγουμένως το έχει κάνει η Φινλανδία.

Βεβαίως, χωρίς το «ναι» των Σοσιαλδημοκρατών που ήταν και παραμένουν το πρώτο κόμμα της χώρας εδώ και πάνω από έναν αιώνα, η Στοκχόλμη δύσκολα θα προχωρήσει. Ωστόσο, είναι σαφές πως στους κόλπους του κόμματος το θέμα έχει αρχίσει να τίθεται επισήμως και πολλά στελέχη να παίρνουν θέση. Δημοσιεύματα υποστηρίζουν πως το κόμμα προσανατολίζεται τη λήψη μιας συγκεκριμένης απόφασης στα τέλη Μαίου, περιμένοντας προφανώς και τις εξελίξεις στο Ελσίνκι.

Από την πλευρά του ΝΑΤΟ προφανώς δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα. Τα κράτη μέλη αναμένεται πως θα δώσουν εύκολα το πράσινο φως για ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη συμμαχία, εφόσον το θελήσουν, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ενίσχυση της ασφάλειας στην ανατολική Ευρώπη και στη ζώνη της Βαλτικής.