Εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο: Κινητικότητα στην ΕΕ μετά την αλλαγή στάσης του Βερολίνου

Υπέρ σταδιακής απαγόρευσης των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ τάσσεται η Γερμανία, εντείνοντας τις πιέσεις στις Βρυξέλλες για εξεύρεση λύσης που να ικανοποιεί όλα τα κράτη-μέλη του διχασμένου μπλοκ, εν όψει μιας κρίσιμης εβδομάδας κατά την οποίαν θα συζητηθούν νέες κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας, αλλά και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 30 και 31 Μαΐου.

Ο Γιεργκ Κούκις, ένας από τους στενότερους συμβούλους του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, δήλωσε ότι το Βερολίνο τάσσεται υπέρ του εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, αλλά χρειάζεται «μερικούς μήνες» για να προετοιμαστεί. Από γερμανικής πλευράς είχε προσφάτως αναφερθεί ότι ο χρόνος που απαιτείται είναι μέχρι το τέλος του 2022.

Επιτάχυνση

Με την ΕΕ να συζητά αυτήν την εβδομάδα τις πιο σκληρές κυρώσεις της στη Μόσχα, η προθυμία του Βερολίνου να επιταχύνει το χρονοδιάγραμμά του αυξάνει την πιθανότητα να ληφθεί απόφαση για εμπάργκο του μπλοκ στον ρωσικό «μαύρο χρυσό».

Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία και το πιο ισχυρό μέλος της ΕΕ, ήταν αρχικά απρόθυμη να επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο, κατά τις πρώτες εβδομάδες της στρατιωτικής εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία. Ωστόσο έχει αλλάξει τη θέση της καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται.

«Θέλουμε να σταματήσουμε να αγοράζουμε ρωσικό πετρέλαιο, αλλά χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να βεβαιωθούμε ότι μπορούμε να φέρουμε άλλες πηγές πετρελαίου στη χώρα μας», δήλωσε ο Κούκις στους Financial Times. Τα περισσότερα γερμανικά διυλιστήρια έχουν ήδη στραφεί σε άλλους προμηθευτές.

Προσπάθεια για συναίνεση

Αξιωματούχοι της Επιτροπής συναντήθηκαν κατ’ ιδίαν με πρεσβευτές κρατών μελών αυτό το Σαββατοκύριακο σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί κάποιας μορφής συναίνεση σχετικά με τους όρους και τις λεπτομέρειες οποιουδήποτε σχεδίου για περιορισμό των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, που αποτελεί περισσότερο από το ένα τέταρτο των συνολικών εισαγωγών αργού του μπλοκ. Ελπίζουν να συντάξουν μια επίσημη πρόταση μέχρι την Τρίτη. Οι πρεσβευτές θα συζητήσουν αυτήν την πρόταση την Τετάρτη, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι, προειδοποιώντας ότι ενδέχεται να μην επιτευχθεί τελική συμφωνία σε αυτή τη συνάντηση.

Διαφοροποιήσεις

Πάντως, ενώ το Βερολίνο τάσσεται υπέρ ενός εμπάργκο στο πετρέλαιο, ορισμένες χώρες όπως η Ιταλία, πιέζουν για άλλα μέτρα, όπως ανώτατο όριο τιμών ή δασμούς στο ρωσικό πετρέλαιο. Η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής ζητούν πλήρη απαγόρευση. Από την άλλη όμως, το δίκτυο της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας παραμένει διασυνδεδεμένο με τη Ρωσία, κάτι που σημαίνει ότι οι δύο χώρες – που δεν διαθέτουν πρόσβαση στη θάλασσα – έχουν λίγες εναλλακτικές για προμήθεια πετρελαίου. «Δεν είναι απλώς θέμα λήψης μιας πολιτικής απόφασης, αλλά και τεχνικό ζήτημα», είπε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος πρόσθεσε ότι εξετάζεται στήριξη των κρατών τα οποία, για να προχωρήσουν σε εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες στα δίκτυά τους.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν προειδοποίησε ότι η κυβέρνησή του «δεν θα υποκύψει σε καμία πίεση για επέκταση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας σε φυσικό αέριο ή πετρέλαιο, καθώς κάτι τέτοιο θα σκότωνε την ουγγρική οικονομία». Ο υπουργός Εξωτερικών είπε στο CNN την περασμένη εβδομάδα ότι το 85% της προμήθειας φυσικού αερίου της Ουγγαρίας και το 65% του πετρελαίου της προέρχονταν από τη Ρωσία και ότι «δεν υπήρχαν εναλλακτικές διαδρομές που θα μας επέτρεπαν να απαλλαγούμε από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο τα επόμενα δύο χρόνια». «Κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να διαφοροποιηθούμε», πρόσθεσε.

Δυσκολίες και στη Γερμανία

Και η Γερμανία, όμως, θα πρέπει να προσαρμοστεί γρήγορα σε περίπτωση που τεθεί σε ισχύ εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Η μεγαλύτερη πρόκληση παρουσιάζεται σε δύο διυλιστήρια στην ανατολική Γερμανία, το Schwedt και το Leuna, τα οποία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές της Μόσχας. Και τα δύο συνδέονται με έναν αγωγό που είναι γνωστός ως «Ντρουζιά» – στα ρωσικά «φιλία» – που εισάγει αργό πετρέλαιο απευθείας από τη Ρωσία.

Ο Κούκις είπε ότι οι βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για να διασφαλιστεί ότι το διυλιστήριο Schwedt, που διαχειρίζεται η ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, θα μπορεί να προμηθεύεται πετρέλαιο από δεξαμενόπλοια μέσω του Ροστόκ στη Βαλτική Θάλασσα. Αλλά για να συμβεί αυτό, «το λιμάνι του Ροστόκ πρέπει να εμβαθυνθεί και να πραγματοποιηθούν εργασίες στον αγωγό που το συνδέει με το (διυλιστήριο του) Schwedt». «Είναι θέμα λίγων μηνών», υποστήριξε, σημειώνοντας πως η Γερμανία «θα λύσει όλα τα προβλήματα μέχρι το τέλος του έτους το αργότερο».

Η συζήτηση για τις κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο επανέρχεται καθώς οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ πρόκειται να πραγματοποιήσουν έκτακτη συνεδρίαση τη Δευτέρα για να συζητήσουν τις επιπτώσεις της απόφασης της ρωσικής κρατικής εταιρείας φυσικού αερίου Gazprom να αναστείλει τις εξαγωγές προς Πολωνία και Βουλγαρία την περασμένη εβδομάδα, λόγω έλλειψης πληρωμών σε ρούβλια.