Φυσικό αέριο: Ο ενεργειακός εκβιασμός της Ρωσίας στην Πολωνία και τη Βουλγαρία

Το ενδεχόμενο επίθεσης σε σύμμαχο του ΝΑΤΟ αποτελεί επίθεση σε όλους μας, και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να λάβουν υπόψη η Ευρώπη και οι ΗΠΑ, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με την απόφαση της Ρωσίας, την εβδομάδα αυτή, να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου στην Πολωνία και τη Βουλγαρία. Με τον σωστό συντονισμό, όμως, των συμμάχων του ΝΑΤΟ, η απόφαση αυτή θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ στον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Το Κρεμλίνο εκβιάζει την Ευρώπη απαιτώντας από τις «εχθρικές» χώρες προς τη Ρωσία να πληρώνουν για το φυσικό αέριο σε ρούβλια και όχι σε ευρώ ή δολάρια, όπως προβλέπεται στις συμβάσεις τους με τη Gazprom. Έτσι, δόθηκε η εντολή στις ευρωπαϊκές εταιρείες να δημιουργήσουν δύο λογαριασμούς στη Gazprombank, ώστε να καταστεί δυνατή η μετατροπή του ευρώ σε ρούβλια. Οι χώρες που αρνήθηκαν να προβούν στην ενέργεια αυτή, όπως η Βουλγαρία και η Πολωνία, διατρέχουν τον κίνδυνο διακοπής παροχής φυσικού αερίου.

«Το αίτημα της Ρωσίας οι πληρωμές να γίνονται σε ρούβλια αποτελεί μία μονομερή απόφαση και δεν είναι σύμφωνη με όσα προβλέπονται στις συμβάσεις», υποστηρίζει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Οι εταιρείες που έχουν συνάψει τέτοιες συμβάσεις δεν θα πρέπει να υπακούσουν τις ρωσικές απαιτήσεις. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε παραβίαση των δυτικών κυρώσεων προς τη Ρωσία.» Ο Πούτιν ελπίζει να βρει τρόπο να αποδυναμώσει την ισχύ των δυτικών κυρώσεων, να ενισχύσει το ρούβλι και να διχάσει την Ευρώπη.

Αυτό, όμως, μπορεί να αποτελέσει απερισκεψία από πλευράς τακτικής. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αντικαταστήσει εν μία νυκτί το 40% περίπου του φυσικού αερίου που εισάγει από τη Ρωσία. Ωστόσο, ο εκβιασμός του Πούτιν θα πρέπει να κάνει την Ευρώπη περισσότερο αποφασιστική στο να επιδιώξει τον περιορισμό της εξάρτησής της από τα ρωσικά καύσιμα. Η περίπτωση της Πολωνίας αποτελεί παράδειγμα ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει νωρίτερα από ό,τι πιστεύουμε.

Οι Πολωνοί αντιλήφθηκαν το ότι ο Πούτιν είχε επανειλημμένα προβεί στην οπλοποίηση του φυσικού αερίου κατά της Ουκρανίας και προετοιμάστηκαν για παν ενδεχόμενο με την κατασκευή ενός μεγάλου τερματικού σταθμού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Βαλτική Θάλασσα. Την επόμενη εβδομάδα, η Πολωνία σκοπεύει να ανοίξει αγωγό που θα συνδέεται με τον τερματικό σταθμό LNG της Λιθουανίας. Η κατασκευή ενός άλλου αγωγού μεταφοράς αερίου από τη Νορβηγία στην Πολωνία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το φθινόπωρο.

Η Πολωνία σκοπεύει, επίσης, να προβεί στη λήξη της σύμβασής της με τη Gazprom, στα τέλη της φετινής χρονιάς. Άλλες χώρες είναι περισσότερο ευάλωτες στον εκβιασμό του Πούτιν, αλλά έχουν κάποιες βραχυπρόθεσμες εναλλακτικές λύσεις. Η Βουλγαρία εισάγει περίπου το 90% του αερίου της από τη Ρωσία, αλλά, σε περίπτωση ανάγκης, μπορεί να εισάγει ακόμη περισσότερο φυσικό αέριο από την Τουρκία και την Ελλάδα. Η Ιταλία εξασφάλισε, επίσης, συμφωνία για την εισαγωγή φυσικού αερίου από την Αλγερία.

Η Γερμανία προσπαθεί σκληρά, ώστε να μπορέσει να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο σήμερα αντιστοιχεί στο 35% των εισαγωγών της, σε σχέση με το 55%, την περσινή χρονιά. Ευτυχώς για τη Γερμανία, η αιολική ενέργεια είναι ιδιαίτερα ισχυρή την άνοιξη, και οι μονάδες παραγωγής ενέργειας μπορούν να στραφούν στην καύση άνθρακα. Η απόφαση του Πούτιν παρακίνησε τον Καγκελάριο Όλαφ Σολτς να ακυρώσει την απόσυρση των τελευταίων εναπομεινάντων πυρηνικών σταθμών της Γερμανίας φέτος.

Ο Πούτιν θέλει να αυξήσει τα ποσά που ξοδεύει η Ευρώπη για τον οπλισμό της Ουκρανίας και για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία. Οι τιμές χονδρικής φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 20%, το πρωί της Τετάρτης, και είναι περισσότερο από έξι φορές υψηλότερες, σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Εάν ο Πούτιν διακόψει την παροχή φυσικού αερίου σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ευρώπη ενδεχομένως να κληθεί να αντιμετωπίσει σημαντική ύφεση.

Ωστόσο, η διακοπή των εξαγωγών πρόκειται να πλήξει, επίσης, και τη Ρωσία, δεδομένου του ότι η πολεμική της μηχανή και σχεδόν ο μισός της προϋπολογισμός τροφοδοτούνται από τις πωλήσεις φυσικού αερίου. Δεν υπάρχουν πολλές ακόμη περιοχές όπου η Ρωσία μπορεί να στείλει φυσικό αέριο, επομένως, οι σταθμοί γεώτρησης θα πρέπει σύντομα να αποσυναρμολογηθούν και οι πηγές να «σφραγιστούν». Μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε, μακροπρόθεσμα, να βλάψει τη ρωσική παραγωγή φυσικού αερίου.

Ο Πούτιν εξακολουθεί να υποτιμά την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα. Ενδεχομένως να θεωρεί ότι οι απειλές του θα οδηγήσουν στην αποδυνάμωση και την άρση των κυρώσεων. Ωστόσο, το πιο πιθανό είναι να συμβεί το αντίθετο. Το Bloomberg δημοσίευσε, την Τετάρτη, ότι Γερμανοί αξιωματούχοι είναι έτοιμοι να στηρίξουν τη σταδιακή απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα μπορούσε να υποστηρίξει τους Ευρωπαίους επιβάλλοντας δευτερεύουσες κυρώσεις σε επιχειρήσεις, οι οποίες στη χρηματοδότηση του εμπορίου πετρελαίου από τη Ρωσία, ώστε ο Πούτιν να μην μπορέσει εύκολα να κάνει εξαγωγές αργού πετρελαίου στην Κίνα και την Ινδία. Θα πρέπει, ακόμη, να κινήσει Γη και ουρανό, ώστε να μπορέσει να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ και τις εξαγωγές τους στην Ευρώπη.

Ο Μπάιντεν, ωστόσο, κάνει το αντίθετο. Την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση Μπάιντεν επιβεβαίωσε τη στήριξή της για απαγόρευση μίσθωσης δημόσιας γης και επέβαλε νέους κανόνες αδειοδότησης, οι οποίοι θα καταστήσουν πολύ πιο δύσκολη την κατασκευή αγωγών και τερματικών σταθμών εξαγωγής LNG. Αυτή την εβδομάδα, προέβη στην αναίρεση της πρότασης Τραμπ να ανοίξει το Εθνικό Πετρελαϊκό Αποθεματικό της Αλάσκας για περισσότερες γεωτρήσεις. Ο Πούτιν, τώρα, πρέπει να χαίρεται.

Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει αφυπνίσει τους Ευρωπαίους από τις ενεργειακές τους ψευδαισθήσεις, ωστόσο, ο Μπάιντεν συνεχίζει να κοιμάται. Ώρα να ξυπνήσετε, κύριε.