Project Syndicate
Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το «αδέσμευτοι σε περίοδο ειρήνης, ουδέτεροι σε περίοδο πολέμου» δεν αντιπροσώπευε απλώς το δόγμα ασφαλείας της Σουηδίας, αλλά ήταν και μια στάση η οποία συνέβαλλε στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας και αυτοσυνείδησης των Σουηδών. Ομως, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενδέχεται σύντομα να θέσει τέλος στην παραδοσιακά αδέσμευτη στάση της χώρας και είναι πιθανό να την οδηγήσει να υποβάλει, όπως και η Φινλανδία, αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Μόλις στις 8 Μαρτίου, δύο εβδομάδες αφότου ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ξεκίνησε τον πόλεμό του στην Ουκρανία, η σουηδή πρωθυπουργός, η Σοσιαλδημοκράτισσα Μαγκνταλένα Αντερσον, έλεγε ότι το αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ «στην παρούσα κατάσταση (…) θα αποσταθεροποιούσε περαιτέρω αυτή την περιοχή της Ευρώπης και θα αύξανε τις εντάσεις». Σήμερα, όμως, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις από το εσωτερικό των Σοσιαλδημοκρατών που οδηγούν στο συμπέρασμα πως το αίτημα μπορεί να κατατεθεί μέχρι τη σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης, τον Ιούνιο. Η στάση της χώρας σε ζητήματα ασφαλείας έχει ήδη αλλάξει ριζικά.
Οι εξελίξεις στη γειτονική Φινλανδία επηρεάζουν επίσης τη σχετική συζήτηση. Το γεγονός ότι η χώρα ήταν ευάλωτη απέναντι στην ΕΣΣΔ και, στη συνέχεια, τη Ρωσία αποτελούσε επί μακρόν έναν σημαντικό λόγο για να παραμείνει η Σουηδία αδέσμευτη, καθώς πολλοί υπέθεταν ότι η Φινλανδία θα έπεφτε στον έλεγχο του Κρεμλίνου εάν η Σουηδία εντασσόταν στο ΝΑΤΟ. Τα τελευταία χρόνια, η Σουηδία έχει επενδύσει έντονα στη συνεργασία της με τη Φινλανδία σε ζητήματα ασφαλείας. Ουδείς πρέπει να εκπλαγεί εάν οι δύο σκανδιναβικές χώρες ενεργήσουν συντονισμένα στο θέμα του ΝΑΤΟ.
Κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Σουηδία εφάρμοσε μια στάση «μυστικής συμμαχίας» με το ΝΑΤΟ, κάτι που ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με την επίσημη ρητορική. Υπό τον Ούλοφ Πάλμε, ο οποίος ηγήθηκε των Σοσιαλδημοκρατών και διετέλεσε δύο φορές πρωθυπουργός από το 1969 μέχρι τη δολοφονία του, το 1986, το ΝΑΤΟ χαρακτηριζόταν ως μια απειλητική «πυρηνική συμμαχία» και απορριπτόταν. Ομως, αν και αντιαμερικανός δημοσίως, ο Πάλμε έδινε έμφαση σε ιδιωτικό επίπεδο στη συνέχιση της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ.
Το επίσημο δόγμα ασφαλείας του Πάλμε υπήρξε κάτι σαν τοτέμ μέχρι τον θάνατό του, ενώ το πνεύμα του συνέχισε να επηρεάζει την εξωτερική πολιτική. Στην πράξη, πάντως, η Σουηδία έχει εγκαταλείψει την ουδετερότητα. Από το 2009, δεσμεύεται από το άρθρο της ΕΕ περί αλληλεγγύης, που υποχρεώνει τα κράτη – μέλη να βοηθούν όποιο δεχθεί ένοπλη επίθεση – έστω και όχι υποχρεωτικά με ένοπλα μέσα.
Η Σουηδία εμβάθυνε, σταδιακά, τη συνεργασία της και με το ΝΑΤΟ και σήμερα είναι (όπως και η Φινλανδία) ένας προνομιούχος εταίρος. Είναι, επίσης, μέλος της Συνεργασίας για την Ειρήνη, έχει συνεισφέρει στρατεύματα σε διεθνείς επιχειρήσεις υπό το ΝΑΤΟ και συμμετέχει σε ασκήσεις της Συμμαχίας.
Σημειώνεται πως η στάση της ουδετερότητας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απαιτούσε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, με τις σχετικές δαπάνες να ανέρχονται μέχρι και στο 4% του ΑΕΠ. Ετσι, η χώρα διατηρούσε την τέταρτη μεγαλύτερη πολεμική αεροπορία παγκοσμίως, ενώ είχε τη δυνατότητα να κινητοποιήσει μέσα σε λίγες ημέρες το σύνολο του ανδρικού πληθυσμού σε ηλικία στράτευσης.
Σήμερα, οι αμυντικές δαπάνες ανέρχονται μόλις στο 1,3% του ΑΕΠ. Το 2013, ο τότε διοικητής των ενόπλων δυνάμεων είχε παραδεχθεί δημοσίως ότι η Σουηδία θα μπορούσε να αντισταθεί σε μια επίθεση «για περίπου μία εβδομάδα, ενώ στη συνέχεια θα αναγκαζόταν να ζητήσει βοήθεια από άλλες χώρες». Μόνο δε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Αντερσον ανακοίνωσε πως οι δαπάνες θα αυξάνονταν στο 2%.
Με βάση αυτά και δεδομένης της στροφής στην κοινή γνώμη, μπορούμε να αναμένουμε ότι η Σουηδία θα θέσει οριστικά τέλος στην παρωδία της ουδετερότητας και της αδέσμευτης στάσης.
Η σουηδή δημοσιογράφος Paulina Neuding γράφει τα κεντρικά άρθρα της σουηδικής εφημερίδας «Svenska Dagbladet» και αρθρογραφεί στη δανέζικη εφημερίδα «Berlingske»
Latest News
Η Ελλάδα και η μεγάλη ευκαιρία της Νέας Εποχής του Υδρογόνου
H Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αδράξει τη μοναδική ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει στον αναδυόμενο τομέα του υδρογόνου
Η δημογραφική εικόνα της Θεσσαλίας
Η Θεσσαλία δεν βρίσκεται στην πλέον δυσμενή δημογραφικά θέση συγκρινόμενη με τις λοιπές ελληνικές Περιφέρειες
Ο παράδεισος των θεσμών και η επί γης Ελλάδα
Και μια λέξη: γιατί;
Oι πολιτικές εξελίξεις επιβάρυναν το ταμπλό του Χρηματιστηρίου Αθηνών
Πώς αντέδρασε το Χρηματιστήριο Αθηνών στις πολιτικές εξελίξεις - Οι επενδυτές καλούνται να επιστρατεύσουν την υπομονή τους
Αποζημίωση δανειολήπτη με αναπηρία εξαιτίας καταχρηστικής πρακτικής
Η δικαστική απόφαση που αποτελεί σημαντικό νομικό προηγούμενο στην προστασία των δικαιωμάτων δανειοληπτών και ασθενών
Αναζητώντας την ουσία της Βιωσιμότητας πάνω στην Αχνή Γαλάζια Κουκίδα
Οι παγκόσμιες προκλήσεις της βιωσιμότητας ασκούν πιέσεις στην οικονομία και το επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα ανοίγουν ευκαιρίες για ανάπτυξη και καινοτομία
Η αγορά κρυπτονομισμάτων μαγνητίζει τα βλέμματα
Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένεται να αλλάξει τα πράγματα στα κρυπτονομίσματα
Πώς υπολογίζεται η Υπεύθυνη Καινοτομία;
Μια επιτυχημένη υπεύθυνη καινοτομία συνιστά de facto μια θετική πρόοδο. Παρέχει προστιθέμενη αξία όσον αφορά τον κοινωνικό αντίκτυπο και τη βιώσιμη ανάπτυξη
Ο γερμανικός κίνδυνος
Η αυξανόμενη ανεργία και η δημοσιονομική αμηχανία έπεισαν τελικά την κεντροαριστερή κυβέρνηση της εποχής να προχωρήσει σε ένα κύμα μεταρρυθμίσεων υπέρ της ανάπτυξης
Ψηφιακή πλατφόρμα για τα οχήματα myCAR - Πώς να εκδώσετε ψηφιακή άδεια κυκλοφορίας
Η εκτύπωση των ειδοποιητηρίων γίνεται μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα myCAR της ΑΑΔΕ