H κουλτούρα εργασίας της TikTok: Άγχος, μυστικότητα και ασταμάτητη πίεση

Με ασταμάτητα, φαινομενικά, βίντεο με χαζομάρες, με χορευτικά και με καλοπροαίρετες φάρσες, το TikTok αυτοχαρακτηρίζεται ως το πιο ευτυχισμένο μέρος στο διαδίκτυο.

Το μυστικό, όμως, της επιτυχίας του είναι: ένας απαιτητικός τρόπος διοίκησης και μια απαιτητική εσωτερική κουλτούρα που δεν συμβαδίζουν με την εικόνα που βγάζει προς τα έξω, λένε οι εργαζόμενοι στα γραφεία του στις ΗΠΑ.

Οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους είναι βετεράνοι άλλων μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών, λένε ότι η TikTok δίνει έμφαση στη συνεχή παραγωγικότητα, ενώ η μυστικότητα που επικρατεί στην εταιρεία είναι πρωτοφανής για τον κλάδο.

Καθώς η TikTok συνεχίζει να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, αυτές οι συνθήκες εργασίας αποτελούν πηγή έντασης στα γραφεία της εφαρμογής στις ΗΠΑ, μονάδας της ByteDance Ltd, με έδρα το Πεκίνο. Η TikTok ιδρύθηκε μόλις πριν από έξι χρόνια και κατέγραψε τις περισσότερες λήψεις σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Sensor Tower.

Η TikTok στις ΗΠΑ διέθετε περίπου 1.500 υπαλλήλους, από τα μέσα του 2020, και η εταιρεία δήλωσε, πέρυσι, ότι σκοπεύει να αυξήσει τον αριθμό των υπαλλήλων της στους 10.000. Πολλές από τις αρμοδιότητες των υπαλλήλων αφορούν την τοπική προσαρμογή υλικού που δημιουργήθηκε στην Κίνα, ώστε να γίνεται αντιληπτό και από το αμερικανικό κοινό, και την αξιοποίηση της πλούσιας διαφημιστικής αγοράς των ΗΠΑ, καταφέρνοντας, έτσι, να γεφυρώσει το χάσμα της εργασιακής κουλτούρας των δύο μεγαλύτερων τεχνολογικών υπερδυνάμεων στον κόσμο.

Στο Λος Άντζελες, τη βάση της επιχείρησης του TikTok στις ΗΠΑ, ορισμένοι εργαζόμενοι παραπονιούνται για έλλειψη ύπνου, η οποία επιδεινώνεται από την εργασία τα Σαββατοκύριακα και τα υποχρεωτικά meeting με συναδέλφους τους από την άλλη πλευρά του πλανήτη.

Πρώην υπάλληλοι στις ΗΠΑ δήλωσαν ότι είχαν κατά μέσο όρο 85 ώρες meeting την εβδομάδα ενώ εργάζονταν στο TikTok και έπρεπε, έπειτα, να αφιερώσουν κι άλλο χρόνο στην εργασία τους, ώστε να βγάλουν εις πέρας τις αρμοδιότητές τους. Ένας άλλος υπάλληλος είπε ότι έπεισε τον εργοδότη του να τον «σώσει» από το να δουλεύει ασταμάτητα, μόνο αφού του έδειξε τα αποτελέσματα εξετάσεών του, αποδεικνύοντάς του, έτσι, τη δύσκολη κατάσταση της υγείας του.

Η TikTok ακολουθεί παρόμοια τακτική με την Amazon.com Inc., η οποία είναι επίσης γνωστή για την απαιτητική εργασιακή της κουλτούρα. Στελέχη της TikTok υπενθυμίζουν τακτικά στους υπαλλήλους τους ότι «Είναι πάντα η πρώτη μέρα», ακολουθώντας, έτσι, την ίδια πολιτική με τον Τζεφ Μπέζος της Amazon, ώστε να ενθαρρύνει την καινοτομία και να αποφύγει τον εφησυχασμό. Άλλα αποφθέγματα, όπως το «Να είστε πάντα ειλικρινείς και σαφείς», βρίσκονται κολλημένα σε όλους τους τοίχους των γραφείων της TikTok και οι εργαζόμενοι κρίνονται και με βάση την προσήλωσή τους σε αυτά.

Η TikTok δήλωσε ότι έχει προβεί σε προσαρμογές στις πρακτικές και την εργασιακή της κουλτούρα ώστε να επιτύχει τον στόχο της «οικοδόμησης και προώθησης μιας ομάδας που έχει τη δύναμη να υποστηρίξει την αναπτυσσόμενη παγκόσμια κοινότητά μας». Σε μια γραπτή δήλωση, πρόσθεσε: «Ενθαρρύνουμε μια κουλτούρα διαφάνειας και ανατροφοδότησης και δεσμευόμαστε να οικοδομήσουμε μια δίκαιη πλατφόρμα και επιχείρηση που θα δίνει τη δυνατότητα τόσο στην κοινότητά μας όσο και στους υπαλλήλους μας να ευδοκιμήσουν».

Οι πολλές ώρες εργασίας και οι αυστηρές προθεσμίες δεν θεωρούνται καινοτομία σε ταχέως αναπτυσσόμενες εταιρείες τεχνολογίας όπως η TikTok, και οι λίγες ώρες είναι αρκετά συχνές για τους υπαλλήλους ξένων εταιρειών. Ωστόσο, το εργατικό δυναμικό του TikTok στις ΗΠΑ αντιμετωπίζει τέτοιες πιέσεις σε ασυνήθιστο βαθμό, δήλωσαν αρκετοί υπάλληλοι στην εταιρεία αυτή αλλά και σε άλλες εταιρείες τεχνολογίας.

Πρώην υπάλληλοι της TikTok έχουν στραφεί σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, όπως το YouTube και το Medium, ώστε να αφηγηθούν τις εμπειρίες τους στα γραφεία της εταιρείας στις ΗΠΑ. Ορισμένοι υπάλληλοι αναφέρουν ότι ήταν πάντα συναισθηματικά φορτισμένοι επειδή εργάζονταν σε περίεργο περιβάλλον. Άλλοι αναφέρουν διάφορες προκλήσεις που είχαν να αντιμετωπίσουν, μεταξύ των οποίων και η κατανόηση εγγράφων της εταιρείας που είναι γραμμένα στα κινεζικά και μεταφρασμένα μέσω λογισμικού, το οποίο, όμως, δεν είναι εύκολο να συλλάβει πάντα τις λεπτές αποχρώσεις της γλώσσας.

«Όταν εργαζόμουν στην TikTok έφτανα πολλές φορές στα όριά μου, έμαθα, όμως, πολλά περισσότερα για το μάρκετινγκ, την εκτέλεση και τις διαπολιτισμικές διαφορές από όσο φανταζόμουν», έγραψε σε δημοσίευσή της στο Medium πρώην ανώτερη διευθύντρια προϊόντων, η οποία βοηθούσε τους δημιουργούς να βγάλουν χρήματα από το περιεχόμενο που δημιουργούσαν. Η ίδια, όμως, η οποία έχει περιγράψει τον εαυτό της ως βετεράνο του Facebook, του Roblox και του Nextdoor, παραιτήθηκε από την TikTok, τον Νοέμβριο.

Είπε ότι πολλά από τα διαλείμματά της τα πέρασε επικοινωνώντας με συναδέλφους της στην Κίνα και όχι με τον σύζυγό της, με τον οποίο, εκείνη την περίοδο, πήγαιναν σε σύμβουλο γάμου. Έχασε απότομα κιλά και δυσκολευόταν να κοιμηθεί, έγραψε η ίδια. Όλα της τα ενδιαφέροντα, ο χρόνος που περνούσε με τους γονείς της και η ψυχική της υγεία, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα.

«Αν ήξερα ότι η εργασία στο TikTok θα μου κόστιζε τόσο πολύ, δεν θα είχα συμφωνήσει ποτέ με τη δουλειά», έγραψε τον Ιούνιο του 2020. Ωστόσο, μετά από σκέψη, δεν μετάνιωσε που εργάστηκε εκεί, πρόσθεσε, καθώς, με αυτόν τον τρόπο, απέδειξε στον εαυτό της ότι έχει όλα τα προσόντα για να πετύχει ό,τι βάλει στο μυαλό της.

Πολλοί εργαζόμενοι στο TikTok ανέχονται τις πολλές ώρες εργασίας και το ότι δεν τίθενται όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, λόγω της προοπτικής να κερδίσουν αρκετά χρήματα, εάν η μητρική εταιρεία εισαχθεί στο Χρηματιστήριο.

Ο διευθυντής λογαριασμού για τις πωλήσεις διαφημίσεων στην TikTok παραιτήθηκε από την εταιρεία, αφού εξέφρασε την αντίθεσή του με το να εργάζεται όλο το Σαββατοκύριακο, ενώ η απάντηση που πήρε μετά την αντίθεσή του αυτή ήταν: «Έτσι δουλεύουμε εδώ».

Η ByteDance πάγωσε τα σχέδιά της να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, πριν από περίπου ένα χρόνο, όταν οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές την προέτρεψαν να επικεντρωθεί στην ασφάλεια των δεδομένων, παραβλέποντας, έτσι, για λίγο τις βλέψεις της αυτές.

Τα έσοδα της TikTok ανήλθαν σε περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια, το 2021, και προβλέπεται να φτάσουν τα 12 δισεκατομμύρια δολάρια, τη φετινή χρονιά, σύμφωνα με άτομα που ασχολούνται με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρείας. Αντίθετα, το Facebook, που σήμερα ονομάζεται Meta Platforms Inc., δεν είχε καταφέρει να λάβει 12 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 10ο έτος λειτουργίας του.

Στην TikTok υπάρχουν συνήθως διάφορες ομάδες, οι οποίες εργάζονται για το ίδιο project, με αποτέλεσμα να ανταγωνίζονται, συχνά, μεταξύ τους για να δουν ποια μπορεί να βγάλει γρηγορότερα εις πέρας τα καθήκοντά της, σύμφωνα με πρώην εργαζόμενους. Η τακτική αυτή έχει ως σκοπό να κάνει τους υπαλλήλους να εργάζονται όλο και πιο γρήγορα. Ωστόσο, πρώην εργαζόμενοι δήλωσαν ότι η τακτική αυτή έκανε ορισμένους υπαλλήλους εμμονικούς με την ιδέα να μην μείνουν πίσω στη δουλειά τους σε σχέση με άλλους συναδέλφους τους, ενώ άλλοι απογοητεύονταν όταν ορισμένα project τους δεν είδαν ποτέ το φως της ημέρας.

H TikTok, ακόμη, δεν διαθέτει κάποιο οργανόγραμμα, το οποίο να είναι διαθέσιμο σε όλους τους υπαλλήλους της, ενώ τους απαγορεύει να δημιουργήσουν και να μοιραστούν το δικό τους. Αυτό αποτελεί πολιτική των κινεζικών εταιρειών, ώστε να προστατεύονται από ανταγωνιστές που θα ήθελαν να τους «κλέψουν ταλέντα». Πρώην εργαζόμενοι στην εταιρεία αναφέρουν ότι τους είχαν πει ότι το οργανόγραμμα της εταιρείας δεν είναι απαραίτητο, καθώς η TikTok έχει επίπεδη δομή και ο καθένας μπορεί να επικοινωνήσει με τον οποιονδήποτε.

Η έλλειψη οργανογράμματος, ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στους υπαλλήλους, καθώς δεν θα γνωρίζουν με ποιον θα πρέπει να επικοινωνήσουν από άλλες ομάδες ή ποιος τους στέλνει μηνύματα. Για μήνες, όπως αναφέρουν και πρώην υπάλληλοι, μέλη τoυ HR και του οικονομικού τμήματος στα γραφεία της εταιρείας στη Νέα Υόρκη δεν γνώριζαν ότι υπήρχαν κι άλλες ομάδες που εκτελούσαν ακριβώς τα ίδια καθήκοντα στην Καλιφόρνια.

Πρώην υπάλληλος στη Σιγκαπούρη, είπε ότι, όταν λάμβανε email από συναδέλφους, έπρεπε να τους αναζητήσει στο LinkedIn, ώστε να καταλάβει σε ποια ομάδα εργάζονταν.

«Ας πούμε ότι το LinkedIn ήταν πάντα μία ανοιχτή καρτέλα στον υπολογιστή μου», είπε η ίδια σε βίντεο που ανέβασε στο YouTube και στο οποίο ανέφερε τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την εταιρεία, τον Δεκέμβριο, μετά από μόλις τέσσερις μήνες εργασίας της εκεί.

Εκπρόσωπος της TikTok ανέφερε ότι υπάρχει τρόπος οι εργαζόμενοι να αναζητήσουν προφίλ συναδέλφων τους.

Η TikTok προσελκύει πολλούς υποψήφιους, οι οποίοι θα ήθελαν να εργαστούν εκεί. Πρώην, όμως, διευθυντής της ομάδας μηχανικών του TikTok στο Mountain View, στην Καλιφόρνια, έγραψε στο Twitter ότι η πίεση να συμβαδίσουν με τους ρυθμούς εργασίας της Κίνας και να εργαστούν με βάση το πρόγραμμά τους οδήγησε και τους 10 διευθυντές προϊόντων με τους οποίους συνεργάστηκε, να παραιτηθούν, μετά από ένα χρόνο περίπου εργασίας τους εκεί.

Τον Νοέμβριο, αφού το τμήμα μηχανικών έκανε meeting με όλους τους υπαλλήλους του, κατά τη διάρκεια του οποίου συζήτησαν τις μαζικές αποχωρήσεις εργαζομένων από τις ΗΠΑ, τα στελέχη συμφώνησαν να ακολουθήσουν μία νέα πολιτική, με βάση την οποία θα προσπαθούσαν να πραγματοποιήσουν συναντήσεις στα Αγγλικά, εάν οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν Κινεζικά. Παρόλο που η εταιρεία προσφέρει υπηρεσίες μετάφρασης, μερικοί πρώην υπάλληλοι ανέφεραν ότι ένιωθαν σαν να μην καταλάβαιναν ορισμένες λεπτομέρειες, όταν τα meeting γίνονταν σε γλώσσα που δεν κατανοούσαν.

Το προηγούμενο έτος, η κυβέρνηση στην Κίνα είπε στους εργοδότες ότι το ωράριο εργασίας 9 π.μ. έως 9 μ.μ., 6 ημέρες την εβδομάδα, δεν ήταν νόμιμο. Η ByteDance ανέφερε ότι θα υιοθετήσει το ωράριο εργασίας 10 π.μ. έως 7 μ.μ., πέντε ημέρες την εβδομάδα. Πολλοί εργαζόμενοι αναφέρουν ότι η εργασία για περισσότερες ώρες είναι κάτι το αναμενόμενο.

Πρώην υπάλληλοι της TikTok, στις ΗΠΑ, είπαν ότι για να συμμετέχουν σε διαδικτυακά meeting με διευθυντές στο Πεκίνο, συχνά έπρεπε να ξεκινήσουν την εργάσιμη εβδομάδα τους από το απόγευμα της Κυριακής, που είναι, δηλαδή, πρωί Δευτέρας, στην Κίνα.

«Θεωρώ ότι είχα διαταραχές ύπνου επειδή δούλευα μέχρι αργά το βράδυ», δήλωσε πρώην υπάλληλος στην Καλιφόρνια, σε βίντεο στο YouTube. «Γνωρίζοντας ότι η πλειονότητα όσων εργάζονται στην εταιρεία είναι όρθιοι, όταν υποτίθεται ότι εγώ έπρεπε να κοιμάμαι, μου προκαλούσε τόσο πολύ άγχος κατά τη διάρκεια της νύχτας».

Ερωτήματα σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής προέκυπταν σε σχεδόν σε όλες τις συναντήσεις, ανέφεραν πρώην εργαζόμενοι.

Στα μέσα του 2021, ορισμένοι διευθυντές στις ΗΠΑ άρχισαν να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους του να βάζουν στη σίγαση ειδοποιήσεις από την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων της εταιρείας, ώστε να μειώσουν όσα έπρεπε να διαχειριστούν μέχρι αργά το βράδυ. Ορισμένοι πρότειναν στους υπαλλήλους τους να βάλουν και τα ημερολόγιά τους στη σίγαση, ώστε να μην λαμβάνουν ειδοποιήσεις και να χαλαρώνουν και να επαναφορτίσουν τις μπαταρίες τους. Πρώην εργαζόμενοι ανέφεραν ότι οι ανώτεροι αγνοούσαν τις σημειώσεις στα ημερολόγιά τους και τα προγραμματισμένα meeting τους, κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων.

«Ενώ οι συναντήσεις συχνά εκτείνονται σε ζώνες ώρας, όπως είναι τυπικό για τις παγκόσμιες εταιρείες, συνεχίζουμε να εστιάζουμε σε τρόπους παροχής υποστήριξης και ευελιξίας στους εργαζόμενους», δήλωσε η εκπρόσωπος της TikTok. Πρόσθεσε ότι το TikTok ενθαρρύνει τους εργαζόμενους να χρησιμοποιούν τον προσωπικό τους χρόνο, προγραμματίζει ώρες μη συνάντησης και αποθαρρύνει την ανταλλαγή μηνυμάτων εκτός ωραρίου.

Ο ανταγωνισμός είναι πιο ακραίος στον τομέα της τεχνολογίας της Κίνας από ό,τι στις ΗΠΑ, δήλωσε ο ιδρυτής και διευθύνων εταίρος της Basis Set Ventures εταιρείας επιχειρηματικού κεφαλαίου. «Προφανώς, κανείς δεν θέλει να πρέπει να εργάζεται μέχρι τις 2 π.μ.», αλλά αν οι εργαζόμενοι δεν αφιερώνουν πολλές ώρες στην εργασία τους, δεν επιβιώνουν στην εταιρεία, είπε. «Αυτή είναι η λογική που λείπει από τους εργαζομένους όταν προσπαθούν να κατανοήσουν την κινεζική κουλτούρα.»

Η TikTok συνήθιζε να στέλνει πολλούς νεοπροσληφθέντες από τις ΗΠΑ στο Πεκίνο για μία εβδομάδα, ώστε να δουν την κουλτούρα εργασίας της Κίνας από κοντά και να μάθουν τον τρόπο εργασίας της ByteDance. Με την πανδημία, όμως, σταμάτησαν οι επισκέψεις αυτές. Η ByteDance διαθέτει πολλές ακόμη εφαρμογές και υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και το Douyin, έκδοση του TikTok στην Κίνα.

Πολλές νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας δίνουν στους νέους υπαλλήλους περιορισμένα αποθέματα, ή RSUs, για να τους μεταπείσουν να δεχθούν μικρότερο μισθό, με την προοπτική να κερδίσουν περισσότερα χρήματα, εάν η εταιρεία εισαχθεί στο Χρηματιστήριο. Η TikTok ξεκίνησε να προσφέρει RSU στην πλειονότητα των υπαλλήλων της στις ΗΠΑ ως μέρος των πακέτων προσλήψεων και των μπόνους που προσέφερε, το καλοκαίρι του 2020.

Η TikTok άρχισε να επιτρέπει σε ορισμένους υπαλλήλους να μετατρέπουν τα μπόνους τους σε RSU που θα κατοχυρώνονταν αμέσως. Το προνόμιο ήταν διαθέσιμο σε υπαλλήλους που έλαβαν υψηλή βαθμολογία σε δύο διαδοχικές αξιολογήσεις απόδοσης, ανέφεραν πρώην εργαζόμενοι.

Είπαν ότι αυτές οι αξιολογήσεις βασίζονταν εν μέρει στο εάν οι εργαζόμενοι ακολουθούσαν τις ρήσεις στους τοίχους του χώρου εργασίας, γνωστές ως Byte Styles. Πολλοί θεώρησαν ότι αποφθέγματα όπως το «Στοχεύστε πιο ψηλά» και το «Να είστε προσγειωμένοι και θαρραλέοι» ήταν τόσο ασαφή που επέτρεπαν στους διευθυντές να ανταμείβουν απλώς τους υπαλλήλους που τους άρεσαν. Άλλοι είπαν ότι ο φόβος του να παραβείς κάποιο Style Byte – όπως το «Να είσαι ανοιχτός και ταπεινός» – έκανε τους υπαλλήλους να φοβούνται πολλές φορές να μιλήσουν.

Στα meeting, οι διευθυντές της TikTok στις ΗΠΑ παρέλειψαν ερωτήσεις που υποβλήθηκαν σχετικά με RSUs, σύμφωνα με πρώην υπαλλήλους.

Σε ένα meeting στο δημαρχείο, τον Απρίλιο του 2021, εργαζόμενος στις εταιρικές σχέσεις της εφαρμογής για περισσότερα από δύο χρόνια, ρώτησε τον επικεφαλής του τμήματος HR στις ΗΠΑ γιατί τα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας απέφυγαν ερωτήσεις σχετικά με θέματα μισθών, για 50 συνεχόμενες εβδομάδες.

Είπε ότι αν η TikTok δεν σκόπευε να δώσει απαντήσεις σε τέτοιες ερωτήσεις, θα έπρεπε να το πει αντί να τις αποφεύγει.

Λίγο καιρό μετά, υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας επέπληξαν τον εργαζόμενο αυτό, μέσω email, για τη συμπεριφορά του στο δημαρχείο, όπως φαίνεται και από αντίγραφο του email αυτού. Το HR ξεκίνησε έρευνα και συζήτησε εάν η TikTok θα μπορούσε να τον απολύσει, σύμφωνα με άτομο που γνώριζε τις συζητήσεις. Ο εν λόγω υπάλληλος παραιτήθηκε μερικούς μήνες αργότερα.

Η TikTok δεν προέβη σε περαιτέρω σχολιασμούς σχετικά με παρόμοιες εμπειρίες εργαζομένων, όπως και για αυτή.

Η TikTok περιγράφεται του ως ένα σπίτι για «χαρούμενες, διασκεδαστικές, ποικίλες και απρόσμενες εμπειρίες». Σε ένα υπόμνημα που δημοσιεύτηκε στην εταιρεία όταν παραιτήθηκε ο εν λόγω υπάλληλος αναφερόταν ότι: «Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι υπάλληλοι της TikTok είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που αντιπροσωπεύει η πλατφόρμα της εταιρείας.»