Η ενέργεια και το κόστος ζωής

Να ταξινομηθεί επειγόντως όλο το επιχειρείν της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην ΕΕ, ως κλάδος υψηλής κατανάλωσης ενέργειας και έτσι να επιτραπεί στις εταιρείες που αντιμετωπίζουν ραγδαίες αυξήσεις στις τιμές ενέργειας να έχουν πρόσβαση στην κρατική ενίσχυση ζήτησε η ευρωπαϊκή οργάνωση του EuroCommerce. Τυχαίο; Καθόλου θα έλεγα καθώς τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Απριλίου δεν αφήνουν περιθώρια παρανοήσεων ή παρερμηνειών. Αδιαμφισβήτητα το κόστος ζωής έχει αυξηθεί ραγδαία με τα νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις να βρίσκονται προ ενός απρόοπτου που παραπέμπει στην κυκλικότητα της οικονομίας και στις συνέπειες όταν αλλάζουν «δραματικά» οι παράμετροι εκείνοι που προσδιορίζουν το βασικό μέτρο.

Μπορεί να μην λύθηκε ο «γόρδιος δεσμός» της ενεργειακής κρίσης, αλλά τουλάχιστον σε επίπεδο συμπερασμάτων στην ΕΕ σημειώθηκε μια μικρή πρόοδος σε δύσκολα ζητήματα. Η Ευρώπη αφενός προχώρησε στη σταδιακή μείωση εξάρτησης της από το ρωσικό φυσικό αέριο, με την συμφωνία κοινής προμήθειας και αποθήκευσης LNG από τις ΗΠΑ, ενώ αφετέρου αποφάσισε να τηρήσει τις οικονομικές κυρώσεις, στο μέτρο που δεν θα βλάψουν οικονομικά τις 27 χώρες της ΕΕ, περισσότερο από την Ρωσία στην οποία επιβλήθηκαν.

Όμως, σε επίπεδο αποφάσεων μέχρι και σήμερα δεν σημειώθηκε πρόοδος στην άμεση δημιουργία ασπίδας προστασίας των ευρωπαϊκών νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τις πολεμικές πληθωριστικές πιέσεις, αφού οι παρεμβάσεις θα εξεταστούν περαιτέρω από την ΕΕ και ως συνήθως, “εν ευθέτω χρόνω”. Όμως η άμμος στη κλεψύδρα τελειώνει, αφού ο Μάιος είναι ο μήνας που η ΕΕ έχει δεσμευτεί να καταθέσει το ευρωπαϊκό πλάνο αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης.

Δεν έχουμε παρά να ρίξουμε μια ματιά στα στοιχεία που συνοδεύουν την ανακοίνωση του πληθωρισμού για τον Απρίλιο για να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος το οποίο αν συνεχίσει να επιταχύνει, όπως και ο πληθωρισμός που ήδη είναι στην κατηγορία του επιταχυνόμενου, πολύ φοβάμαι ότι κανένας δημοσιονομικός χώρος δεν θα επαρκεί για να αμβλύνει το πρόβλημα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Συστάσεις που φτάνουν από άλλες χώρες μέλη της ΕΕ κάνουν λόγο για εφαρμογή οδηγιών στους καταναλωτές να μην χρησιμοποιούν τα οχήματά τους να χαμηλώσουν την θέρμανση και την ψύξη αλλά και για την επιβολή πλαφόν στις καταναλώσεις με δελτία. Αυτά απεικονίζουν ένα εφιαλτικό σενάριο το οποίο η Ευρώπη η Ευρωπαϊκή οικονομία δεν έχει ξανα-αντιμετωπίσει παρά μόνο την μεταπολεμική περίοδο του β παγκοσμίου πολέμου.

Δεν θα επεκταθώ ούτε και θα πλειοδοτήσω στα εφιαλτικά σενάρια. Ωστόσο όλοι μας σε αυτή την αίθουσα γνωρίζουμε ότι η κυκλική οικονομία όταν αδυνατίσει ένας κρίκος της, και αυτός είναι ο καταναλωτής, τα «χρέη», η βιωσιμότητα και η ανεργία η κοινωνική δυσπραγία είναι το αποτέλεσμα. Που όλοι απευχόμαστε να το βιώσουμε.

Το ΕΒΕΠ έχει υποστηρίξει την αναγκαιότητα άμεσης αξιοποίησης των ΑΠΕ από νοικοκυριά και επιχειρήσεις καθώς η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα είναι κοινώς παραδεκτό ότι θα αποκλιμακώσει τις πιέσεις στην αντλία άρα και πανταχού μηδέ εξαιρουμένης και της εφοδιαστικής η οποία έχει ακριβύνει και λόγω των καυσίμων, αλλά και λόγω των προβλημάτων που δημιούργησε η πανδημία.

Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ οι τιμές στο φυσικό αέριο καταγράφουν για τον Απρίλιο αύξηση 122,6%, του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 88,8%, του πετρελαίου θέρμανσης κατά 65,1% και των καυσίμων και λιπαντικών κατά 29%.

Στις τιμές βασικών τροφίμων καταγράφονται αυξήσεις 22% στα έλαια και τα λίπη, 14,1% στα κρέατα, 13,8% στα νωπά λαχανικά, 11,7% στα γαλακτοκομικά και τα αυγά και 10% στο ψωμί και τα δημητριακά, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία που έχει μπλοκάρει τις εξαγωγές μεγάλων ποσοτήτων των δημητριακών.

Μεγάλες αυξήσεις έχουμε επίσης στα νωπά φρούτα 8,6%, στον καφέ, στο κακάο και στο τσάι 7,1% και στα λοιπά τρόφιμα κατά 5,6%. Η ζάχαρη, η σοκολάτα και τα γλυκά είχαν αύξηση των τιμών τους κατά 3,4% και τα εμφιαλωμένα νερά, τα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων κατά 3,8%. Μεγάλη είναι η επιτάχυνση του πληθωρισμού από μήνα σε μήνα με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να αυξάνεται τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο κατά 2,1% με αποτέλεσμα να έχει επιβαρύνει μεσοσταθμικά κατά 35% την στέγαση και κατά 57,5% την λειτουργία των επιχειρήσεων.

Το ΕΒΕΠ προτείνει στην ενεργειακή κρίση την λύση «3Α» Αυτοπαραγωγή, Αποθήκευση, Αυτοκατανάλωση για τις επιχειρήσεις με χρηματοδότηση μέσω κονδυλίων της πράσινης μετάβασης, αλλά και επιδότηση των υποδομών αποθήκευσης, που είναι το ακριβότερο σκέλος μιας επένδυσης 3Α. Τέλος, σύμφωνα πάντα με τα σημερινά δεδομένα, εκτιμάται πως το ενεργειακό κόστος θα κοστίσει στην χώρα μας περίπου 12 δις ευρώ εκ των οποίων τα 6,5 δις θα καλυφθούν με τα εθνικά μέτρα που έχουν ληφθεί προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.