ΟΤ Forum: Ψηφιακοί Νομάδες και Έξυπνες Πόλεις

Ψηφιακός νομάς. Αυτός ο όρος, ο λίγο… περίεργος για τους περισσότερους, που όμως ακούμε όλο και συχνότερα το τελευταίο διάστημα. Μία κατηγορία επαγγελματιών για τους οποίους η ελληνική Πολιτεία έχει απευθύνει επίσημα προσκλητήριο ώστε να τους προσελκύσει.

Τι είναι οι ψηφιακοί νομάδες

Ουσιαστικά πρόκειται για τους ανθρώπους που μπορούν να εργάζονται απομακρυσμένα, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Είναι οι άνθρωποι που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο διατηρώντας παράλληλα την επαγγελματική τους ζωή μέσα από την εξ αποστάσεως εργασία. Μπορεί να είναι υπάλληλοι κάποιας εταιρείας ή αυτοαπασχολούμενοι.

Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, στην κατηγορία αυτή κατατάσσονταν κυρίως άτομα με έντονη παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – δηλαδή bloggers, vloggers ή influencers -, καθώς και άτομα με οικονομική επιφάνεια και άνεση, που ταξίδευαν ανά την υφήλιο για βιοπορισμό ή/και αναψυχή.

Ωστόσο, η μετάπτωση της οικονομίας και της εργασίας σε ψηφιακή μορφή ήταν αυτή που έδωσε την ευκαιρία στην τάση να αρχίζει να κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια και να επεκτείνεται συνεχώς σε όλο και περισσότερους κλάδους. Σημείο κλειδί και η πανδημία που ανάγκασε μεγάλο τμήμα των εργαζομένων να επιθυμεί (όχι απλά να υποχρεώνεται) να δουλεύει από τον προσωπικό του χώρο, μακριά από το επαγγελματικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey Global Institute, «τραπεζίτες, ασφαλιστές, προγραμματιστές και μηχανικοί μπορούν πλέον να εργάζονται εξ αποστάσεως τον περισσότερο χρόνο, χωρίς απώλεια παραγωγικότητας».

Αυτό πρακτικά ισχύει για τα περισσότερα επαγγέλματα, που βασίζονται στη χρήση υπολογιστών. Ενδεικτικά, αυτές οι θέσεις εργασίας σήμερα αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο των υφιστάμενων στις ΗΠΑ. Πλέον, πολλοί ψηφιακοί νομάδες απασχολούνται σε «δημιουργικά» επαγγέλματα (μόδα, τέχνες, σχεδιασμός ιστοσελίδων, συγγραφείς κλπ.), ενώ κλάδοι όπως η πληροφορική και το μάρκετινγκ μετέχουν όλο και περισσότερο.

Έρευνα της MBO Partners καταγράφει ότι μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια οι ψηφιακοί νομάδες μόνον από τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να φτάσουν τα 64 εκατομμύρια. Πρόκειται για άτομα διαφόρων κατηγοριών και εισοδημάτων. Το ένα τρίτο είναι γυναίκες. Το 54% άνω των 38 ετών. Ένας στους έξι έχει ετήσιο εισόδημα άνω των 75.000 δολαρίων.

Κυνηγώντας τον ψηφιακό νομά

Με δεδομένα τα παραπάνω, διάφορες χώρες έχουν ξεκινήσει έναν άτυπο αγώνα προσέλκυσης αυτής της ιδιαίτερης κατηγορίας εργαζομένων. Κύριο όπλο οι λεγόμενες «βίζες ψηφιακών νομάδων». Σύμφωνα με έρευνα της ιστοσελίδας InsureMyTrip, η Ελλάδα κατατάσσεται στην έκτη θέση από πλευράς καταλληλότητας για τους ψηφιακούς νομάδες.

Ως κριτήριο, στη έρευνα ελήφθησαν υπόψη επτά βασικές κατηγορίες: πρόσβαση στο διαδίκτυο και ταχύτητα σύνδεσης, κόστος ενοικίασης διαμερισμάτων, γλωσσική δυσκολία, «άνοιγμα» σε ψηφιακούς νομάδες, κόστος και πρόσβαση σε θεώρηση εργασίας, διάρκεια της βίζας απομακρυσμένης εργασίας.

Ως προς τη ειδική Visa για τους ψηφιακούς νομάδες, η Ελλάδα -και κατ’ επέκταση η Αθήνα- είναι μεταξύ των πρωτοπόρων.

Ψηφιακοί νομάδες και έξυπνες πόλεις

Η Ελλάδα είναι ένας ελκυστικός προορισμός, έτσι και αλλιώς, ενώ και οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων βοηθούν σημαντικά. Αρκούν όμως αυτά;

Το ήπιο κλίμα και το χαμηλό, σε σύγκριση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, κόστος ζωής είναι κάποια από τα πλεονεκτήματα που αξιολογούν οι ψηφιακοί νομάδες όταν επιλέγουν να εργαστούν σε άλλη χώρα. Ωστόσο, το σημείο κλειδί, το προ-απαιτούμενο για την προσέλκυσή τους δεν είναι άλλο από τη βελτίωση των υποδομών. Ουσιαστικά η μετακίνηση των ελληνικών πόλεων όσο γίνεται πιο κοντά στο πρότυπο της «έξυπνης πόλης».

Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται το πρόγραμμα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, συνολικού προϋπολογισμού 320 εκατ. ευρώ, για τις έξυπνες πόλεις, με μία δεξαμενή 30 δράσεων. Τι περιλαμβάνουν αυτές; Από ψηφιακές πλατφόρμες για πάρκινγκ, έξυπνες διαβάσεις πεζών και αυτόματο φωτισμός, μέχρι τηλεϊατρική για τους δημότες μέσω έξυπνων συσκευών.

Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί σε συνολικά 17 δήμους (δεκαέξι δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων και ο «έξυπνος» δήμος Τρικκαίων), οι οποίοι θα επιλέξουν τις δράσεις εκείνες που ταιριάζουν στις ιδιαίτερες ανάγκες και τα χαρακτηριστικά τους.

Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα για τις έξυπνες πόλεις

Μεταξύ των δράσεων, οι δημοτικές αρχές θα μπορούν να κάνουν έξυπνη διαχείριση των απορριμμάτων τους, μειώνοντας το συνολικό κόστος συλλογής και μεταφοράς ως και 50%. Υπάρχουν επίσης δράσεις για την εξ αποστάσεως, συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του νερού με τη χρήση του IoT, καθώς και για την παρακολούθηση διαρροών στο δίκτυο μέσω αισθητήρων.

Η μεγαλύτερη πρόκληση των έξυπνων πόλεων είναι η αστική κινητικότητα. Οι Δήμοι μπορούν διαχειρίζονται ολοκληρωμένα τα δεδομένα από αισθητήρες, χάρτες και βίντεο, για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας οχημάτων, των μετακινήσεων των πολιτών, των διαβάσεων των πεζών, τις ειδοποιήσεις για έκτακτες ανάγκες και διάφορες άλλες δραστηριότητες της πόλης.

Στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, πρόκειται να χρηματοδοτηθούν και άλλα έξυπνα έργα στον κρίσιμο τομέα των μετακινήσεων, που αποτελεί και το «κλειδί» για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, καθώς και στις περιβαλλοντικές υποδομές. Για παράδειγμα, προβλέπονται 174 εκατ. για «έξυπνες υποδομές». Μεταξύ άλλων, θα αναπτυχθεί πληροφοριακό σύστημα οριοθέτησης υδατορευμάτων, ψηφιακή δράση μέτρησης και παρακολούθησης των ατμοσφαιρικών ρύπων και της θαλάσσιας ρύπανσης. Επίσης, έξυπνη υποδομή για τα δημόσια κτήρια.

Ακόμη, προωθείται με χρηματοδότηση 81 εκατ. ευρώ το πρόγραμμα των «έξυπνων» γεφυρών για τη δημιουργία συστήματος παροχής πληροφοριών με ειδικά συστήματα μετρήσεων και αισθητήρες για την προληπτική συντήρηση γεφυρών σε διάφορες περιοχές της χώρας. Το έργο θα αυξήσει το επίπεδο ασφάλειας των οδικών μεταφορών με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους.

Πιο ευφυείς θα γίνουν όμως και οι αυτοκινητόδρομοι της χώρας χάρη στο πρόγραμμα 5G Corridors. Η επένδυση των 130 εκατ. ευρώ αφορά στην ανάπτυξη υποδομής wireless network 5G σε συνολικά 2.011 χλμ. των έξι ελληνικών αυτοκινητόδρομων. Το έργο θα οδηγήσει σε νέες επενδύσεις στην συνδεδεμένη και αυτόνομη κινητικότητα και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας της χώρας.