Σωτήρης Ράπτης:  Πιο πράσινη και ανταγωνιστική ναυτιλία

Το μεγάλο στοίχημα των επόμενων χρόνων και στο πλαίσιο της πολιτικής αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής είναι η ευρωπαϊκή ναυτιλία να γίνει πιο «πράσινη» αλλά διατηρώντας και ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της.

Τα παραπάνω τονίζει στη ΝΕΑ ο κ. Σωτήρης Ράπτης γενικός γραμματέας της European Community Shipowners’ Associations (Ecsa), της κορυφαίας ένωσης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας καθώς εκπροσωπεί όλους τους εφοπλιστικούς φορείς τη; ΕΕ.

Η ευρωπαϊκή ναυτιλία μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των ευρωπαϊκών κλιματικών στόχων. Ωστόσο, η συμβολή αυτή θα πρέπει να γίνει με ένα τρόπο θα διασφαλίζει και θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητά της, υπογραμμίζει ο κ. Ράπτης στην πρώτη του συνέντευξη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στην Ecsa και μιλώντας αποκλειστικά για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις της ναυτιλίας.

Κύριε Ράπτη, ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή ναυτιλία σήμερα;

Η ευρωπαϊκή οικονομία είναι αντιμέτωπη με ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, από την πανδημία έως τις  γεωπολιτικές κρίσεις και τη μεγάλη αύξηση του ενεργειακού κόστους. Επιπλέον, η ναυτιλία έχει να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο πακέτο νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν στη νέα ευρωπαϊκή κλιματική πολιτική. Το μεγάλο στοίχημα είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Είναι σημαντικό να γίνει κοινός τόπος στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι η ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και χαρακτηρίζεται από μοναδική ποικιλομορφία.

Ο κλάδος είναι επίσης αντιμέτωπος με την πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης και της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Σταθερή μας θέση είναι ότι η κλιματική νομοθεσία πρέπει να εισαχθεί σε επίπεδο ΙΜΟ. Μόνο διεθνείς ρυθμιστικοί  κανόνες σε επίπεδο ΙΜΟ μπορούν να αποτρέψουν πλήρως το ενδεχόμενο ενός κανονιστικού κατακερματισμού, που θα υπονόμευε τις προοπτικές του κλάδου. Από την άλλη, η κλιματική κρίση είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπες οι κοινωνίες μας. Είναι μία κρίση όχι μόνο περιβαλλοντική αλλά και οικονομική. Η ευρωπαϊκή ναυτιλία μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των ευρωπαϊκών κλιματικών στόχων. Ωστόσο, η συμβολή αυτή θα πρέπει να γίνει με ένα τρόπο θα διασφαλίζει και θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητά της.

Οι προτάσεις για την ένταξη της ναυτιλίας στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) και για την εισαγωγή ενός ευρωπαϊκού στόχου για καθαρότερα καύσιμα δεν υπονομεύουν τη θέση της ευρωπαϊκής ναυτιλίας στον διεθνή ανταγωνισμό;

Η ECSA έχει καλωσορίσει τη φιλόδοξη πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού κλιματικού πακέτου ‘Fit for 55’. Έχουμε ασκήσει, ωστόσο, έντονη κριτική ως προς τη έλλειψη συνοχής μεταξύ των προτάσεων του πακέτου που περιλαμβάνει την πρόταση για την ένταξη της ναυτιλίας στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) και για την εισαγωγή ενός ευρωπαϊκού στόχου για καθαρότερα καύσιμα, τη λεγόμενη FuelEU Maritime. Θέσαμε ξεκάθαρους στόχους και προτεραιότητες καθώς και οι δύο προτάσεις εστιάζουν μονομερώς στην πλοιοκτησία χωρίς να ρυθμίζουν ούτε τους ναυλωτές ούτε τους προμηθευτές καυσίμων ή τους λιμένες.  Οι προτάσεις πρέπει να ρυθμίσουν όλους τους θεσμικούς φορείς ώστε να είναι συνεπείς με τους περιβαλλοντικούς στόχους που οι ίδιες θέτουν.

Φερ’ ειπείν οι ναυλωτές είναι οι φορείς που λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τις εκπομπές όπως η αγορά των καυσίμων. Προτεραιότητά μας είναι ότι θα πρέπει να επωμιστούν το κόστος που απορρέει από την εφαρμογή του ETS κατ’ εφαρμογή της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει». Από την άλλη, παρότι η πρόταση FuelEU Maritime αφορά στην εισαγωγή στόχων για καθαρότερα καύσιμα, όλο το βάρος πέφτει στο πλοίο χωρίς προϋποθέσεις ή κανόνες για τους προμηθευτές καυσίμων. Βασική μας θέση είναι ότι οι προμηθευτές καυσίμων θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι για τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα των καυσίμων (shared responsibility). Τέλος, αυτό που λείπει και από τις δύο προτάσεις είναι η διάθεση των πόρων που θα δημιουργηθούν από τα νέα μέτρα στη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης του κλάδου. Έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου (fund) που θα χρηματοδοτήσει μεταξύ άλλων τη διαφορά που υπάρχει στην τιμή μεταξύ νέων καθαρότερων καυσίμων και αυτών που χρησιμοποιούνται τώρα.

Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της ECSA για την επόμενη περίοδο;

Βασικός στόχος είναι να κάνουμε τη φωνή της ευρωπαϊκής ναυτιλίας πιο δυνατή στις Βρυξέλλες. Οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι πρωτόγνωρες και ο κλάδος είναι για πρώτη φορά στην πρώτη γραμμή της πολιτικής ατζέντας των ευρωπαϊκών θεσμών. Χρειάζεται να γίνουμε ακόμη πιο εξωστρεφείς και να διευρύνουμε τις συμμαχίες μας με άλλους θεσμικούς φορείς της βιομηχανίας έως και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της ευρωπαϊκής οικονομίας και πρέπει να είναι συνδιαμορφωτής των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.