Ντονμπάς 2022, όπως Σομ 1915 – Ο σύγχρονος πόλεμος του πυροβολικού

Είναι γεγονός ότι στις παρελάσεις, τις διεθνείς εκθέσεις οπλικών συστημάτων και τα ρεπορτάζ των ειδημόνων για τους εξοπλισμούς, το πυροβολικό είχε καταντήσει εδώ και πολλά χρόνια ο «φτωχός συγγενής». Ολοένα λιγότεροι, άλλωστε, έδιναν σημασία στα τεράστια και επιβλητικά κανόνια, αυτοκινούμενα και μη, αλλά και εκείνους που τα χειρίζονται, θεωρώντας ότι αποτελούν συστατικά στοιχεία των πολέμων άλλων εποχών.

Το πυροβολικό, έλεγαν, μπορούσε να πρωταγωνιστεί όταν δεν υπήρχαν οι τεχνολογικές δυνατότητες της σημερινής εποχής. Οι υπερηχητικοί πύραυλοι και οι έξυπνες βόμβες, τα υπερσύγχρονα και «αόρατα» μαχητικά και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα κατευθυνόμενα με λέιζερ φορητά αντιαρματικά και αντιαεροπορικά συστήματα, τα πλοία-φρούρια που μπορούν να φτιάχνουν θαλάσσια τείχη και πολλά παρόμοια. Μαζί, φυσικά, με τα μυστηριώδη για τους πολλούς όπλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο Διαδίκτυο και να «παραλύσουν» τον κάθε αντίπαλο.

Επιστροφή στο μέλλον!

Ο πόλεμος της Ουκρανίας – ένας πόλεμος που μοιάζει να έρχεται από τα παλιά, ενσωματώνοντας και τις νέες δυνατότητες – ήρθε όμως για να καταρρίψει και αυτό το στερεότυπο. Διότι, ειδικά με τη μορφή που έχει πάρει, δίνει στο πυροβολικό τη δυνατότητα να πρωταγωνιστήσει και πάλι, παίρνοντας… εκδίκηση από όσους τόλμησαν να αμφισβητήσουν την αξία του.

«Αυτό που βλέπουμε είναι τα drones και οι πύραυλοι, επειδή μπορούν να βιντεοσκοπηθούν. Όμως, πάνω από το 80% των καταστροφών που έχουν προκαλέσει οι Ουκρανοί (στις ρωσικές δυνάμεις) οφείλεται στο πυροβολικό τους», δηλώνει χαρακτηριστικά στην le Monde ο Λέο Πέρια-Πενιέ, ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.

Καταστροφή για τους Ρώσους

«Οι αντιαρματικοί πύραυλοι καθυστέρησαν την προέλαση των Ρώσων. Αυτό που τους σκότωσε, όμως, ήταν το πυροβολικό μας. Ήταν αυτό που διέλυσε τις μονάδες τους», ισχυρίζεται από την πλευρά του σύμβουλος του αρχηγού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, μιλώντας στον Economist.

«Το Ντονμπάς σήμερα είναι ό,τι το Σομ το 1915: Μια σύγκρουση πυροβολικού», λέει από την πλευρά του ο Ολιβιέ Κεμπφ, συνεργάτης του γαλλικού Ιδρύματος Στρατηγικών Ερευνών. Κάνοντας, έτσι, σύγκριση με μια από τις πιο φρικιαστικές μάχες που έχουν διεξαχθεί στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και σε ολόκληρη την ιστορία, με τη συμμετοχή περίπου 3 εκατομμυρίων στρατιωτών, εκ των οποίων το ένα εκατομμύριο σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν…

Το Κίεβο και η Δύση ισχυρίζονται, επίσης, ότι το πρόσφατο φιάσκο των Ρώσων, στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τον ποταμό Σιβέρσκι Ντόνετς και να περικυκλώσουν τις ουκρανικές δυνάμεις στο Σεβεροντόνετσκ, οφείλεται στο πυροβολικό. Τα βλήματά του, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, κατέστρεψαν την τεχνητή γέφυρα που είχε στηθεί και μαζί της δεκάδες τεθωρακισμένα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες Ρώσοι στρατιώτες.

Τα πανίσχυρα πυροβόλα της Δύσης

Σε κάθε περίπτωση, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να είναι το γεγονός ότι τα όπλα που εσχάτως προμηθεύουν οι Δυτικοί τους Ουκρανούς είναι τα πιο σύγχρονα πυροβόλα που έχουν στη διάθεσή τους. Περισσότερα από 70 Χόβιτζερ, τα οποία μπορούν να «ξερνούν» βλήματα των 155 χιλιοστών με μεγάλη ταχύτητα και από μεγάλη απόσταση, βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή και, σύμφωνα με τους Αμερικανούς και τους Ουκρανούς διοικητές, προξενούν τεράστια προβλήματα και απώλειες στον αντίπαλο.

ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν δεσμευτεί, μάλιστα, ότι θα τους δώσουν και άλλα, εφοδιάζοντάς τους αδιαλείπτως και με τα χιλιάδες βλήματα που έχουν ανάγκη. Το «κερασάκι στην τούρτα» πιστεύουν δε ότι θα είναι το γαλλικό σύστημα Caesar (Καίσαρας), το οποίο θεωρείται ό,τι πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό υπάρχει σε αυτό το επίπεδο. Τόσο επειδή μπορεί να βάλει εναντίον στόχων από απόσταση 40 χιλιομέτρων – έναντι 30 των αμερικανικών Χόβιτζερ και 20 των περισσότερων ρωσικών και ουκρανικών πυροβόλων – αλλά και διότι μπορεί να μετακινηθεί πιο εύκολα και γρήγορα και, έτσι, να αποφύγει τα ανταποδοτικά πυρά.

Κρίσιμο παράγοντα για το πυροβολικό αποτελεί, επίσης, ο έγκαιρος εντοπισμός του εχθρού και η παροχή των σωστών συντεταγμένων προς τους χειριστές, ώστε τα βλήματα να πέσουν στον στόχο. Κι εδώ, όπως τονίζουν τα σχετικά ρεπορτάζ, αποδεικνύονται εξαιρετικά πολύτιμες οι πληροφορίες που παρέχουν τόσο οι δορυφόροι της Δύσης όσο και τα κατασκοπευτικά drones, που δεν επιτρέπουν στις ρωσικές δυνάμεις να… κρυφτούν πουθενά.

Κι όμως, οι Ρώσοι υπερτερούν

Παρ’ όλα αυτά, η αλήθεια είναι πως τίποτα δεν έχει κριθεί. Το αντίθετο, μάλιστα, καθώς όπως σημειώνει το ρεπορτάζ της le Monde, «οι Ρώσοι διαθέτουν το πλεονέκτημα ενός τεράστιου αποθέματος πυρομαχικών και την εγγύτητα του Ντονμπάς στα σύνορά τους, κάτι που τους επιτρέπει να ανεφοδιάζονται (…) Από την άλλη, οι οβίδες που ρίχνει το Κίεβο πρέπει να μεταφερθούν από την Πολωνία, μια απόσταση άνω των 1.000 χιλιομέτρων από το μέτωπο, ενώ είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς το επίπεδο των ουκρανικών εφεδρειών».

Η ουσία είναι ότι, από τη στιγμή που ο αρχικός αιφνιδιασμός του Κρεμλίνου απέτυχε και οι ρωσικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να συνεχίσουν την πολιορκία του Κιέβου (ενδεχομένως και του Χαρκόβου) όλα δείχνουν πως οδεύουμε προς ένα παρατεταμένο πόλεμο. Το παραδέχθηκε, άλλωστε, και ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Μιχαήλο Ποντόλιακ, ενώ σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν ολοένα περισσότεροι στρατιωτικοί αναλυτές.

Σε αυτό το φόντο, είναι φανερό ότι θα πρόκειται για ένα μαραθώνιο, νικητής από τον οποίο θα βγει όποιος έχει τις περισσότερες αντοχές και το μεγαλύτερο βάθος στις ένοπλες δυνάμεις του – τόσο σε έμψυχο όσο και σε άψυχο υλικό. Ένας πόλεμος πυροβολικού και τεθωρακισμένων, λοιπόν, στον οποίο κάθε σπιθαμή εδάφους θα κερδίζεται και θα χάνεται με πολύ κόπο και αίμα, είναι πλέον ένα πιθανό σενάριο.

Τακτική ισοπέδωσης

Η Μόσχα, άλλωστε, δείχνει να έχει αλλάξει τακτική σε σύγκριση με την πρώτη φάση, όταν έκανε προσπάθειες να μην υπάρξουν πολλά θύματα ανάμεσα στους αμάχους. Πλέον, καθώς τα έχει βρει σκούρα, έχει αποφασίσει να προχωρά στα σίγουρα, ακολουθώντας παραδοσιακές και δοκιμασμένες μεθόδους: Η αεροπορία και οι πύραυλοι ακριβείας (όπου η Ρωσία έχει τεράστια υπεροπλία) πλήττουν τους καίριους στόχους και τις στρατηγικές υποδομές, ενώ το πυροβολικό (όπου επίσης υπερτερεί συντριπτικά σε αριθμητικό επίπεδο) ισοπεδώνει τις θέσεις του αντιπάλου, φτιάχνοντας ένα τεχνητό «χαλί» για την τελική φάση, την προέλαση των τεθωρακισμένων και του πεζικού.

Σε αυτού του είδους την αναμέτρηση, η Ουκρανία είναι μοιραίο να μην αντέξει πολύ. Παρά τις διαρκείς «ενέσεις» από τη Δύση, σε χρήμα και όπλα, οι απώλειες σε επίπεδο στρατού θα αρχίσουν κάποια στιγμή να «βαραίνουν» πολύ, ενώ η αναμενόμενη οικονομική κατάρρευση (υπολογίζεται ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί φέτος κατά σχεδόν 50%) θα είναι επίσης καταλυτική.

Φυσικά, επιτυχίες μπορεί να σημειώσει και θα σημειώσει. Όμως, ο χρόνος τρέχει σε βάρος της – πλην πολύ μεγάλου απροόπτου.