Συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν: «Η Ελλάδα επέστρεψε ως ηγέτιδα δύναμη»

Νέα θέση στον γεωπολιτικό χάρτη ισχύος στην κρίσιμη συγκυρία διεθνών ανακατατάξεων διεκδίκησε η Αθήνα στο 48ωρο πυκνών επαφών με το αμερικανικό σύστημα.

Η αλλαγή εικόνας για τη χώρα και συγκεκριμένα η αναβάθμισή της σε στρατηγικής σημασίας σύμμαχο για τις ΗΠΑ, ο οποίος θα μπορεί να καλύπτει πολλαπλές ανάγκες και πέραν της ατζέντας ασφάλειας και άμυνας, η οποία αποτελεί κορωνίδα της διμερούς συνεργασίας, επιδιώχθηκε στις συζητήσεις παρασκηνίου του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο με τον Τζο Μπάιντεν και στο Καπιτώλιο με Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικανούς.

Στόχος, να προβληθούν τα αμοιβαία συμφέροντα και να εξηγηθούν αναλυτικά οι ελληνικές θέσεις για τη σταθερότητα σε Βαλκάνια και Νοτιοανατολική Ευρώπη, για τις επείγουσες σύγχρονες προκλήσεις όπως η ενέργεια και για την οικονομία.

Ειδικά η ομιλία του Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και το «κάδρο» του με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις και την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, όρθιες να τον χειροκροτούν, μαζί με το «standing ovation» (το όρθιο χειροκρότημα από μέλη της Γερουσίας και της Βουλής), που ο Πρωθυπουργός συγκέντρωσε έξι φορές στη 45λεπτη παρουσία του στην αίθουσα της Ολομέλειας, αποτελούν σημαντική εθνική στιγμή.

Το έδειξαν οι αντιδράσεις περηφάνιας από την κοινή γνώμη αλλά και τον πολιτικό κόσμο ή και οι δημόσιες αναρτήσεις – τοποθετήσεις αμερικανών αξιωματούχων για τις γεωπολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και αξιακές αναφορές του Πρωθυπουργού. Αποτελούν ταυτόχρονα (προσωπικό) ορόσημο στη θητεία του Μητσοτάκη, συνολικά στο προφίλ της κυβέρνησης και στη διαδρομή της ΝΔ. Και αυτό σε μια φάση πιέσεων στο εσωτερικό πεδίο, όπου η κυβέρνηση ποντάρει σε μηνύματα ενότητας και κινήσεις συσπείρωσης.

Λίγο προτού το πρωθυπουργικό αεροσκάφος απογειωθεί από τη στρατιωτική βάση Αντριους στην Ουάσιγκτον για την Αθήνα, αργά το βράδυ της Τρίτης, υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές μιλούσαν για ισχυρό αποτύπωμα της «δυναμικής επιστροφής της Ελλάδας στο παγκόσμιο και το περιφερειακό γίγνεσθαι ως ηγέτιδα δύναμη». Είχε προηγηθεί σειρά επαφών του Πρωθυπουργού με μέλη των δύο νομοθετικών σωμάτων.

Στόχος, να πείσει τους συνομιλητές του με στοιχεία – για την ακρίβεια, με δύο ειδών χάρτες, ο ένας της «Γαλάζιας Πατρίδας» και ο άλλος με τις τουρκικές υπερπτήσεις επτά ημερών πάνω από κατοικημένες περιοχές – να μη μεταβάλει το Κογκρέσο τη στάση του σε ό,τι αφορά το ζήτημα των F-16 που θέλει η Αγκυρα και εκείνο του προγράμματος για τα αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35, από το οποίο η Τουρκία αποκλείστηκε μετά την επιλογή να προμηθευτεί τα ρωσικά συστήματα S-400, κόντρα στις επιθυμίες των αμερικανών συμμάχων της. «Εξηγήσαμε ότι τα F-16 είναι τα αεροσκάφη με τα οποία γίνονται παράνομες, επικίνδυνες παραβιάσεις. Αυτές που τους παρουσιάσαμε με στοιχεία», έλεγε πηγή με γνώση των συζητήσεων.

Οι εν λόγω χάρτες παρουσιάστηκαν για έμφαση στην καταδίκη της Ελλάδας σε πρακτικές αναθεωρητισμού στον Λευκό Οίκο, στο State Departement και στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η Πελόζι, κατά πληροφορίες, ζήτησε από τον Μητσοτάκη να κρατήσει τα στοιχεία στο γραφείο της, ενώ οι ίδιες πηγές αναφέρουν την αποστροφή της «είμαστε μαζί σας…». Το κλίμα στο Κογκρέσο, όπως τουλάχιστον το «διάβασε» η ελληνική πλευρά, είναι ότι πήρε πιο «βαθιά, συγκεκριμένη» γνώση για τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ταυτόχρονα το κλίμα είναι θετικό, κατά τις ίδιες πηγές, σε ό,τι αφορά τόσο το ελληνικό ενδιαφέρον για προμήθεια μιας μοίρας F-35 από την Ελλάδα (εν αναμονή της αποστολής – σύντομα – στην Ουάσιγκτον του αιτήματος, Letter of Request) όσο και τη μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο μεταξύ Αφρικής, Ασίας και Ευρώπης. Η Ελλάδα «κρατάει τα κλειδιά της ειρήνης και της ενεργειακής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή», έλεγαν κυβερνητικές πηγές και για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις σχολίαζαν ότι, πέρα από ιστορική φιλία, έχουν σήμερα «κοινά συμφέροντα και καταστατικές αρχές».

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ισχυρός άνδρας της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ απέδωσε σημασία στις συναντήσεις που είχε ο Μητσοτάκης μακριά από τις κάμερες, στο επιβλητικό κτίριο στον λόφο του Καπιτωλίου, με μέλη της Γερουσίας και της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων. Σε χαλαρή συζήτησή του με δημοσιογράφους αποκάλυψε ότι υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τα μέλη του Κογκρέσου. «Συνήθως από τα 20 μέλη συμμετέχουν 5-6, αλλά τώρα ήταν πολύ περισσότεροι και από τα δύο κόμματα».

Το «χαρτί» της ενέργειας

Στο μεταξύ, η Αθήνα παίζει δυνατά το «χαρτί» της ενέργειας, κάτι που ξεχώρισε στις επαφές του Μητσοτάκη στην αμερικανική πρωτεύουσα. Πρόσωπα του περιβάλλοντός του λένε ότι ο ίδιος παρουσίασε ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενεργειακή στρατηγική του και τη δυνατότητα η Ελλάδα να βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών πρότζεκτ.

Οι ίδιες πηγές έδειχναν και σε ένα πρώτο αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης και διανομής φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Απόλυτη ταύτιση καταγράφηκε μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον στην ανάγκη συντονισμού ΕΕ και ΗΠΑ για τη συγκράτηση των υψηλών τιμών σε επίπεδα που δεν θα απειλούν την κοινωνική συνοχή και τη σταθερότητα στην παγκόσμια οικονομία.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση επιδιώκει να θέσει από νέα αφετηρία τη συζήτηση για τα ενεργειακά, με την απόφαση Μητσοτάκη να ορίσει ειδικό σύμβουλο τον Νίκο Τσάφο του Center for Strategic and International Studies. Οπως συμφωνήθηκε στον Λευκό Οίκο, ο Τσάφος θα είναι σε άμεση επαφή με ένα πρόσωπο – κλειδί στην Ουάσιγκτον, τον σύμβουλο του Μπάιντεν για τα ενεργειακά Ερικ Χοκστάιν.