SOS για νέα – και ανεξέλεγκτα – προσφυγικά ρεύματα στην Ευρώπη

«Το πιο σημαντικό είναι να ξεμπλοκάρουμε την Μαύρη Θάλασσα. Αυτό είναι ένα μήνυμα προς τη Ρωσία. Δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον της να πεθαίνουν άνθρωποι στον κόσμο από πείνα εξαιτίας της», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλίας της στην επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση, κατηγορώντας ευθέως τη Μόσχα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι μετατρέπουν τα τρόφιμα σε όπλο στο πλαίσιο του πολέμου στη Ουκρανία.

Στο περιθώριο του ίδιου Φόρουμ, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, απηύθυνε μια άλλη προειδοποίηση. Μιλώντας στο Bloomberg, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να προκληθεί ένα μεγάλο και ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό ρεύμα από την Αφρική προς την Ευρώπη εξαιτίας της πείνας, καθώς είναι γνωστό ότι αρκετές χώρες της Μαύρης Ηπείρου εξαρτώνται διατροφικά από τα σιτηρά της Ουκρανίας και της Ρωσίας.

«Είναι προς το συμφέρον όλου του κόσμου να αποφύγουμε κάτι τέτοιο», είπε, προσθέτοντας πως ένα τέτοιο προσφυγικό κύμα «δεν θα είναι τόσο διαχειρίσιμο, θα είναι περισσότερο χαοτικό» σε σύγκριση με τα προηγούμενα – τόσο του 2015, με προέλευση κυρίως τη Συρία, καθώς και το φετινό, εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Η μάχη της Μαύρης Θάλασσας

Σημειώνεται ότι, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, αυτή τη στιγμή στις αποθήκες της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα υπάρχουν περίπου 20 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών. Ποσότητα απολύτως αναγκαία προκειμένου να καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες εκατομμυρίων ανθρώπων, δεν μπορούν όμως να διοχετευτούν στις διεθνείς αγορές, εξαιτίας του ναυτικού αποκλεισμού που έχει επιβάλει η Ρωσία.

Η Μόσχα, από την πλευρά της, επιρρίπτει την ευθύνη στη Δύση και τις κυρώσεις της, διαμηνύοντας ότι δεν μπορεί να άρει μονομερώς τον αποκλεισμό χωρίς να λάβει ανταλλάγματα. Τονίζει, επίσης, ότι είναι οι ΗΠΑ (και δευτερευόντως η ΕΕ) που, κατ’ αντιστοιχία, έχουν προκαλέσει την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια με το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, που έχουν μετατρέψει σε εργαλείο γεωπολιτικής και οικονομικής αντιπαράθεσης.

Σε αυτό το φόντο, οι εξελίξεις στο μέτωπο της Μαύρης Θάλασσας προκαλούν έντονη ανησυχία. Πολύ περισσότερο καθώς στη Δύση – και παρά την καταρχήν διάψευση του Ηνωμένου Βασιλείου – συζητείται ολοένα πιο ανοιχτά το σενάριο της αποστολής πολεμικών πλοίων του ΝΑΤΟ προκειμένου να συνοδεύσουν φορτηγά που θα μεταφέρουν σιτηρά από το λιμάνι της Οδησσού.

Τρομάζουν τα σενάρια

Σε κάθε περίπτωση δε, δεν μπορεί κανείς παρά να… τρομάζει από τα προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα, που είναι αποτέλεσμα των ιστορικών και πρωτόγνωρων κρίσεων που εκτυλίσσονται ταυτόχρονα και σφραγίζουν ανεξίτηλα την εποχή μας, απειλώντας να αλλάξουν την παγκόσμια «ανθρωπογεωγραφία». Προκαλώντας, παράλληλα, ακόμη πιο αντιδραστικά αντανακλαστικά σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο – ειδικά στην Ευρώπη, η οποία και σε αυτό το ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο, ενώ οι πολιτικές της ηγεσίες έχουν αποδειχθεί ανίκανες να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους κρίσεις.

Ο συνδυασμός είναι κυριολεκτικά εκρηκτικός: Πολλαπλασιασμός και κλιμάκωση των πολεμικών συγκρούσεων στη γειτονιά (Ουκρανία, Συρία, Λιβύη και αλλού), η επερχόμενη επισιτιστική κρίση και ο επαπειλούμενος λιμός, η κλιματική αλλαγή που εντείνεται και καθιστά τη ζωή πολύ πιο δύσκολη τη ζωή και την επιβίωση για ολόκληρους λαούς, μαζί και με την διεύρυνση των ζωνών απόλυτης φτώχειας.

ΟΗΕ: Σπάνε τα ρεκόρ

Την ίδια στιγμή, ο ΟΗΕ αναφέρει πως για πρώτη φορά ο αριθμός των βιαίως εκτοπισμένων ανθρώπων παγκοσμίως ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια, ενώ οι πρόσφυγες που υπάγονται στην ευθύνη της UNHCR ξεπερνούν τα 21 εκατομμύρια. Προφανώς δε, οι πραγματικοί αριθμοί είναι κατά πολύ μεγαλύτεροι.

Όλα τα παραπάνω μπορούν, αναμφίβολα, να οδηγήσουν σε απρόβλεπτες και μη αντιμετωπίσιμες εξελίξεις. Πολύ σημαντικότερες από το πώς θα αντιμετωπιστεί ο Πούτιν…