Παγκόσμια Ναυτιλία: Δυσκολίες στην απεξάρτηση του κλάδου από τον άνθρακα

Σε σκόπελο για την παγκόσμια ναυτιλία τείνει να μετεξελιχθεί ο στόχος της απεξάρτησης του κλάδου από τον άνθρακα. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει ακόμη τουλάχιστον μια ενιαία άποψη για το πώς μπορεί να οδηγηθεί συντεταγμένα στη δημιουργία ενός παγκόσμιου στόλου με πλοία μηδενικών ρύπων.

Τα περιφερειακά μέτρα που βασίζονται στην αγορά (Market-Based Measure – MBM), όπως είναι το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, στο οποίο καλείται να ενταχθεί η ευρωπαϊκή ναυτιλία, είναι το ένα μεγάλο αγκάθι καθώς με τα περιφερειακά μέτρα δημιουργείται ναυτιλία πολλών ταχυτήτων.

Το άλλο είναι η μη συνειδητοποίηση ακόμη από όλες τις πλευρές ότι η απανθρακοποίηση δεν μπορεί να είναι υπόθεση μόνο της ναυτιλίας αλλά όλων των εμπλεκόμενων μερών. Πάντως ένα πρώτο ουσιαστικό βήμα για τη λήψη μέτρων παγκόσμιου χαρακτήρα που βασίζονται στην αγορά φαίνεται να έγινε σε πρόσφατη συνεδρίαση ομάδας εργασίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), όπου συμφωνήθηκε η διαμόρφωση ενός «καλαθιού» μεσοπρόθεσμων μέτρων που στοχεύουν στην απαλλαγή της ναυτιλίας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Στο «καλάθι» περιλαμβάνονται και μέτρα τεχνικού χαρακτήρα αλλά και μέτρα που βασίζονται στην τιμολόγηση του άνθρακα.

Η συμφωνία αυτή της ομάδας εργασίας θα συζητηθεί στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 6-10 Ιουνίου.

ΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ. Στο «καλάθι» βρίσκεται και η πρόταση των Νησιών Μάρσαλ για εισφορά άνθρακα 100 δολαρίων ανά τόνο αλλά και η πρόταση του Διεθνούς Ναυτικού Επιμελητήριου (ICS) για την επιβολή τέλους 2 δολ. ανά τόνο καυσίμου για τη δημιουργία Ταμείου που θα χρηματοδοτεί την έρευνα για πράσινα καύσιμα. Σε κάθε περίπτωση αυτό που φαίνεται να είναι η κοινή συνισταμένη των συμμετεχόντων είναι η επιλογή ενός μέτρου που θα βασίζεται στην αγορά (MBM).

Οπως σημειώνει η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών η υιοθέτηση ενός κατάλληλου παγκόσμιου αγορακεντρικού μέτρου (MBM) για τη διεθνή ναυτιλία θα προσφέρει περισσότερες δυνατότητες για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων απανθρακοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕΕ υποστηρίζει σθεναρά την πρόταση του ICS και της Intercargo στον ΙΜΟ, η οποία καταδεικνύει ότι ένα ΜΒΜ που βασίζεται σε υποχρεωτική συνεισφορά (levy based) των πλοίων ανά εκπεμπόμενο τόνο CO2 σε ειδικό Ταμείο για το Κλίμα, θα μπορούσε να τεθεί γρήγορα σε εφαρμογή για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη τεχνολογιών και καυσίμων μηδενικών εκπομπών άνθρακα.

Παράλληλα η ΕΕΕ επισημαίνει ότι η απανθρακοποίηση της ναυτιλίας απαιτεί να υπάρχουν ευρέως διαθέσιμα εναλλακτικά ναυτιλιακά καύσιμα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών άνθρακα ή/και πρωτοποριακές τεχνολογίες πρόωσης. Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται στενή συνεργασία και ανάληψη δράσεων από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αλυσίδα εφοδιασμού (παραγωγοί καυσίμων και ενέργειας, ναυπηγεία, κατασκευαστές ναυτικών μηχανών, λιμάνια κ.λπ.).

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ. Στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας αναφέρθηκε και ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης στο Νταβός της Ελβετίας.

«Η απανθρακοποίηση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ναυτιλία στο μέλλον, με αποκορύφωμα τη διαθεσιμότητα σε ασφαλή, εναλλακτικά και με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα καύσιμα. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να συνεργαστούμε. Να ενώσουμε όλοι μαζί τις δυνάμεις μας και να παρουσιάσουμε ρεαλιστικές πολιτικές και εφαρμόσιμα μέτρα στον τομέα αυτό» είπε ο υπουργός.

Από το βήμα του Greek House Davos, όπου βρέθηκε μαζί με τον υπουργό Επενδύσεων του Παναμά Χοσέ Αλεχάντρο Ρόχας, έκανε ειδική αναφορά στην ακτοπλοΐα τονίζοντας ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε μία διαδικασία μετάβασης στην πράσινη ακτοπλοΐα, με πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εχουμε στο μυαλό μας τα ηλεκτρικά πλοία και προετοιμάζουμε την αγορά για το κόστος αυτής της μετατροπής. Ομως αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι η επιβίωση της ελληνικής ακτοπλοΐας. Εξαιτίας της πολύ υψηλής αύξησης της τιμής του πετρελαίου, τα κόστη έχουν ανέβει κατακόρυφα. Αυτή είναι η σημαντικότερη επίπτωση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις κυρώσεις. Δεν πρέπει να βλάψουν περισσότερο τις οικονομίες και τους πολίτες μας από τους Ρώσους».

«Είναι η στιγμή» συνέχισε ο Πλακιωτάκης «να καταλάβουν όλοι, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ότι η ελληνική ναυτιλία και οι έλληνες πλοιοκτήτες μπορούν να εξασφαλίσουν τις ανάγκες της Ευρώπης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Είναι η καλύτερη στιγμή να επανασυστηθεί η ναυτιλία στην κοινωνία καθώς οι περισσότεροι δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τη σημασία της».