Ελιά: Μειωμένη καρπόδεση παρά την πλούσια ανθοφορία

Στην πρώιμη ζώνη έχει παρατηρηθεί ανομοιομορφία στην εξέλιξη της άνθισης και στην καρπόδεση της ελιάς. Παρά την πλούσια ανθοφορία διαπιστώνεται σχετικά μειωμένη καρπόδεση και διαφορετικών ταχυτήτων αύξηση των καρπών, φαινόμενα που πιθανόν να οφείλονται κατά τόπους σε απότομες αλλαγές των καιρικών συνθηκών στο χρονικό διάστημα που συνέβησαν οι λειτουργίες διαφοροποίησης σε επίπεδο άνθους που ρυθμίζουν την αναπαραγωγή.

Δεν αποκλείονται και άλλοι παράγοντες όπως έντομα (καλόκορη, βαμβακάδα) και παρενιαυτοφορία.

Σύμφωνα με τα δελτία πρόγνωσης καιρικών συνθηκών ο πρώιμος καύσωνας τις προσεχείς μέρες επηρεάζει την βλάστηση και την ανάπτυξη του καρπού. Την κρίσιμη αυτή περίοδο τα ελαιόδεντρα πρέπει να βρίσκονται σε καλή θρεπτική και υδατική κατάσταση για να αντιμετωπίσουν τη θερμική καταπόνηση, να αποφύγουν κινδύνους αφυδάτωσης για να διασφαλιστεί μια καλή παραγωγή. Το αμέσως επόμενο διάστημα συστήνονται άμεσες αρδεύσεις όπου είναι εφικτό, ιδιαίτερα στις περιοχές που σημειώθηκαν περιορισμένες βροχοπτώσεις τους δύο τελευταίους μήνες. Αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα οι ξηρικοί ελαιώνες.

Βλαστικά στάδια ελιάς (ποικιλία Κορωνέικη)

Πρώιμες περιοχές: Η καρπόδεση ολοκληρώθηκε (στάδιο H). Οι νεαροί καρποί αποκτού μέγεθος κόκκου σταριού (στάδιο Ι).

Mεσοπρώιμες περιοχές: Πτώση πετάλων (στάδιο G) – Καρπόδεση (στάδιο H).

Όψιμες περιοχές: Άνθιση (στάδια F – F1).

Πυρηνοτρήτης

Στις πρώιμες περιοχές η πτήση της καρπόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη ξεκίνησε στις αρχές του 2ου δεκαημέρου του Μαΐου και εξελίσσεται με αυξημένες συλλήψεις στο δίκτυο των φερομονικών παγίδων. Έχουν παρατηρηθεί οι πρώτες ωοτοκίες σε μικρούς καρπούς. Οι νεαρές προνύμφες εκκολάπτονται στον κάλυκα και εισδύουν και αναπτύσσονται μέσα στον πυρήνα. Η βλάβη του καρπού από την οπή εξόδου της προνύμφης προκαλεί καρπόπτωση συνήθως τον Σεπτέμβριο, αν και μεγάλο ποσοστό των προσβεβλημένων καρπών ξηραίνονται, μαυρίζουν και πέφτουν πρόωρα πριν τους εγκαταλείψουν οι προνύμφες.

Στους ελαιώνες των πρώιμων και των παράκτιων περιοχών συστήνεται επέμβαση με εγκεκριμένα εντομοκτόνα κατά των νεαρών προνυμφών της καρπόβιας γενιάς στο διάστημα 28 – 30 Μαΐου.

Ελαιώνες με μικρή ή μέτρια καρποφορία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας.

Πρώιμες περιοχές Π.Ε. Χανίων: 30 Μαΐου – 1 Ιουνίου.

Η επέμβαση είναι αποτελεσματική παράλληλα κατά του ρυγχίτη ενώ μειώνει σημαντικά ένα μέρος του πληθυσμό της πρώτης γενιάς δάκου που βρίσκεται στον ελαιώνα αλλά δεν έχει ακόμη αρχίσει να προσβάλει τους καρπούς.

Ρυγχίτης (μπίμπικας)

Μικρό σκαθάρι μεγέθους 0,5 εκ., χρώματος κεραμιδί με χαρακτηριστικό ρύγχος που προσβάλει τους καρπούς αρχικά για να τραφεί και αργότερα για να ωοτοκήσει. Σχηματίζει τρύπες μορφής «κρατήρα» στην επιφάνεια των καρπών ενώ οι προνύμφες ζουν και τρέφονται μέσα στον πυρήνα.

Κατά τόπους αναπτύσσονται μεγάλοι πληθυσμοί, ικανοί να προξενήσουν σημαντική πρώιμη καρπόπτωση.

Σε ελαιώνες πρώιμων περιοχών, αμέσως μετά το στάδιο της καρπόδεσης, συστήνεται να ελέγχεται η πυκνότητα του πληθυσμού των ακμαίων. Ο έλεγχος γίνεται πολύ νωρίς το πρωί με τίναγμα λεπτών κλαδιών πάνω σε μια λευκή επιφάνεια. Όταν καταμετρηθούν περισσότερα από 3 – 4 ακμαία πρέπει να γίνει καταπολέμηση.

Συστήνεται προληπτική επέμβαση στους ελαιώνες που σημειώθηκε προσβολή τα τελευταία δύο χρόνια.

Ωτιορύγχος

Μικρό νυχτόβιο σκαθάρι με ιδιαίτερη συμπεριφορά, σημαντική για την αντιμετώπισή του. Την ημέρα κρύβεται μέσα στο χώμα και τη νύχτα ανεβαίνει στα δέντρα ακολουθώντας τη διαδρομή από τον κορμό.

Προκαλεί χαρακτηριστικά πριονωτά περιφερειακά φαγώματα στα φύλλα και πτώση των καρπών μαζί με τον ποδίσκο ή πτώση μέρους των τρυφερών βλαστών.

Συστήνεται αντιμετώπιση σε ελαιώνες πρώιμων περιοχών με ιστορικό προσβολής. Μπορεί να γίνει συνδυασμένη αντιμετώπιση με τον πυρηνοτρήτη ψεκάζοντας σχολαστικά τον λαιμό και τον κορμό των δέντρων.

Κοκκοειδή –  Πολλίνια – Ασπιδιωτός – Παρλατόρια

Η πολλίνια είναι κοκκοειδές που όταν εγκατασταθεί σε ένα ελαιώνα αποτελεί σημαντική αιτία εξασθένισης των δέντρων. Το ενήλικο θηλυκό, γκρίζου χρώματος, αναπτύσσεται μέσα σε σχισμές και σκασίματα του φλοιού λεπτών κλαδιών (πληγές από φυσικά αίτια ή από άλλα έντομα, χειρισμός όπως κλάδεμα, ράβδισμα). Προκαλεί ακανόνιστη και ασθενική βλάστηση και μειωμένη καρποφορία διότι απομυζά και καταστρέφει οφθαλμούς. Όταν δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα προκαλούνται ξηράνσεις λεπτών κλαδιών με μεγάλη ένταση στις ποδιές των δέντρων.

Η αντιμετώπιση των κοκκοειδών επιτυγχάνεται με καλλιεργητικές φροντίδες που αποβλέπουν στη βελτίωση της ζωτικότητας των ελαιοδέντρων (αφαίρεση και απομάκρυνση προσβεβλημένων κλαδιών, διατήρηση καλής θρεπτικής κατάστασης). Κατάλληλο κλάδεμα λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη των κοκκοειδών διότι διευκολύνει τον αερισμό και το φωτισμό στο εσωτερικό της κόμης των δέντρων.

Σε ελαιώνες πρώιμων περιοχών που παρουσιάζονται έντονες προσβολές κοκκοειδών συστήνεται άμεσα επέμβαση με εγκεκριμένα σκευάσματα. Η χημική αντιμετώπιση συμπληρώνει τις καλλιεργητικές φροντίδες.