Eurobank: Tα 65 ορόσημα της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης έως το τέλος του έτους

Ένα πλήθος φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που αποσκοπούν να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να γίνει πιο βιώσιμη, ανθεκτική και καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καλείται να υλοποιήσει η Ελλάδα το επόμενο διάστημα, όπως αναφέρει στην έκδοση «7 Ημέρες Οικονομία» η Eurobank.

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις που διαρθρώνονται σε 4 πυλώνες, την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση, την απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή και τις ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας.

Πόροι 30,5 δισ. έως το 2026

Η Ελλάδα αναμένει συνολικά πόρους €30,5 δισεκ. για την περίοδο 2021-2026, εκ των οποίων €18,1 δισεκ. σε επιχορηγήσεις και €12,4 δισεκ. σε δάνεια. Προϋπόθεση για να επιτευχθεί η πλήρης απορρόφηση των προαναφερθέντων κεφαλαίων έως το 2026 είναι ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει εγκαί-ρως όλα τα σχετικά ορόσημα και στόχους που έχουν τεθεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις 9 Αυγούστου 2021, εκταμίευσε στην Ελλάδα με τη μορφή προχρηματοδοτήσεων το ποσό των €3,96 δισεκ. (που αντιστοιχεί στο 13% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων), ως εναρκτήριο λάκτισμα για την εφαρμογή των απαιτούμενων κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων.

H πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους €3,6 δισεκ., εκ των οποίων €1,72 δισεκ. αφορά επιδοτήσεις και €1,84 δισεκ. δάνεια, εκταμιεύτηκε στις 8 Απριλίου 2022, ύστερα από τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 28 Φεβρουαρίου, καθώς η χώρα ολοκλήρωσε με επιτυχία τα δεκα-πέντε (15) ορόσημα που συνδέονταν με το πρώτο αίτημα πληρωμής.

Τα ορόσημα αυτά συνδέονταν με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, της ηλεκτρικής κινητικότητας, της διαχείρισης αποβλήτων, της αγοράς εργασίας, της φορολογίας, του επιχειρηματικού πε-ριβάλλοντος, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των δημόσιων μεταφορών, καθώς και του συ-στήματος λογιστικών και λοιπών ελέγχων της Ελλάδας για την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμ-ψης και ανθεκτικότητας.

Τα 65 ορόσημα

Ωστόσο, η Ελλάδα θα πρέπει να εκπληρώσει επιπλέον εξήντα πέντε (65) ορόσημα έως το τέλος του 2022, έτσι ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει ακόμα 2 δόσεις συνολικού ύψους €5,3 δισεκ.

Αναλυτικότερα, η δεύτερη δόση ύψους €1,72 δισεκ. αφορά μόνο επιδοτήσεις και συνδέεται με εικοσιπέντε (25) ορόσημα, τα οποία θα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2ου τριμήνου του 2022.

Κάποια από τα εν λόγω ορόσημα έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται ή/και τείνουν να ολοκληρωθούν πριν τη λήξη της προθεσμίας, όπως η μεταρρύθμιση για την απλούστευση της αδειοδότησης των ΑΠΕ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ΜμΕ μέσω συστήματος κουπονιών (voucher), το στρατηγικό σχέ-διο για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση, και διά βίου μάθηση, ο καθορισμός των προδια-γραφών για τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών ταμειακών μηχανών και των POS με την ΑΑΔΕ, η παροχή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών των ΜμΕ, ο οικονομικός μετασχηματισμός του γε-ωργικού τομέα και η δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων.

Η τρίτη δόση ύψους €3,6 δισεκ., εκ των οποίων €1,72 δισεκ. αφορά επιδοτήσεις και €1,84 δισεκ. δάνεια, συνδέεται με την επίτευξη επιπλέον σαράντα (40) ορόσημων έως το τέλος του 4ου τρίμηνου του 2022, γεγονός που καθιστά την έγκριση της εκταμίευσής της ακόμα πιο απαιτητική.

Οι μεταρρυθμίσεις έως τέλος 2022

Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους συνοψίζονται στους εξής άξονες: ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας (ήτοι δεύτερος και τρίτος κύκλος του εξοικονομώ) και κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης, θέσπιση πλαισίου εγκατάστασης και λειτουργίας υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και εφαρμογή νέας ρύθμισης της αγοράς ηλεκτροκίνησης για την υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας από λεωφορεία, νέο δίκτυο οπτικών ινών σε κτίρια και κατοικίες, νέα νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώ-σιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης (χωριστή συλλογή των βιολογικών αποβλήτων και των μετάλλων, του χαρτιού, του γυαλιού και του πλαστικού έως το τέλος του 2022) και μεταρρύθμιση της πολιτικής για τα ύδατα για την αειφόρο χρήση των πόρων, ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών, παροχή «πελατοκεντρικών» υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, μέσω της απλούστευσης και της βελτίωσης των διαδικασιών, των βελτιώσεων στα συστήματα και της συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές, πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην ψηφιακή μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, βελτίωση της ανθεκτικότητας, της προσβασιμότητας και της βιωσιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης, νέο πλαίσιο καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της διαφθοράς, βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης, νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση της απασχόλησης στον πολιτιστικό το-μέα και δημοσίευση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτοδιατροφικού τομέα (ήτοι ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας ανοικτής ψηφιακής γεωργικής υπο-δομής και γνωστικού γεωργικού περιβάλλοντος για την παραγωγική διαδικασία και τη διαχείριση των φυσικών πόρων).

Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου, καθώς και του ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεών. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαικής Επιτροπής στα πλαίσια της 14ης έκθεσης ενισχυμένης εποπτείας, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές αυτής της εβδομάδας. Όπως συμπεραίνει και η Κομισιόν, οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να επιτύχουν τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις που είχαν στους τομείς της δημόσιας οικονομικής διαχείρισης, της φορολογίας ακινήτων, των επιδομάτων αναπηρίας, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και της δικαιοσύνης, ενώ συμφώνησαν και για την επέκταση της εντολής (mandate) του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Επιπλέον, η χώρα ολοκλήρωσε ευρύτερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανο-μένης της μεταρρύθμισης των δημοσίων συμβάσεων και τη δημιουργία τμήματος Στατιστικής Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ως συνέπεια, η Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας στις 20 Αυγούστου του 2022. Ωστόσο, υπάρχουν και εκκρεμείς δεσμεύσεις, ιδίως όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των πολιτικών του χρηματοπιστωτικού τομέα, της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, του κτηματολόγιου, της κωδικοποίησης της εργατικής νομοθεσίας και της επίτευξης των συμφωνηθέντων στόχων για εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών, όπου πρέπει να ολοκληρωθούν έως τον Οκτώβριο του 2022.

Εν κατακλείδι, η Ελλάδα παρά τη προσήλωση της στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, έχει μπρο-στά της μια μεγάλη λίστα από ορόσημα/δεσμεύσεις τα οποία πρέπει να ολοκληρώσει επιτυχώς σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν την παραγωγικότητα, μέσω της βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ψηφιοποίησης του κράτους και της οικονομίας, να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντος και να αυξήσουν το ποσοστό συμμετοχής του ενεργού πληθυσμού στο εργατικό δυναμι-κό. Η πλήρης εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δηλαδή η χρήση του συνόλου της χρηματοδότησης και η πλήρης εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, είναι πολύ ση-μαντική, καθώς δύναται να συνεισφέρει σημαντικά στην άνοδο του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια (κατά 6,9% σε σχέση με το σενάριο βάσης βάσει των εκτιμήσεων της ΤτΕ ή 7,3% βάσει των εκτιμήσεων του ΣΟΕ ).